Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΚΟΜΜΩΤΡΙΕΣ ΤΗΣ ΒΑΛΥΡΑΣ

 

      Οι Θεάρεστες Κομμώτριες της Βαλύρας

 


Κομμώσεις,

Hollywood Style!


      Είπε ο Κύριος ότι όλες οι τρίχες της κεφαλής μας είναι μετρημένες και καμιά δεν πέφτει χωρίς τη θέληση του Πατέρα και Θεού μας. Στη Βαλύρα του 1960- 1970 η κα Γιώτα, η αξιέπαινη και πολύ έμπειρη κομμώτρια του χωριού μας, δεν κούρευε αλλά ευλογούσε τις κεφαλές πολλών φρονίμων και κουρασμένων γυναικών και ατίθασων ανδρών, που για διάφορους λόγους άφηναν τα μαλλιά τους ατημέλητα , με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν οι κεφαλές τους δερματικά προβλήματα και να πέφτουν οι τρίχες τους. Το μικρό , αλλά πολύ καλά οργανωμένο κομμωτήριο της ευπαρουσίαστης και ευγενικής κυρίας Γιώτας ήταν στο οίκημα του Λέλου, στο κάτω μέρος στη πλατεία της Βαλύρας, εκεί που λειτουργούσε πριν τρία έτη η κυρία Ελένη. Οι γυναίκες προσέρχονταν καθημερινά για κούρεμα, μαζί με τα μικρά παιδιά τους , αλλά το Σάββατο πήγαιναν κυρίως να χτενιστούν για να πάνε τη Κυριακή στην εκκλησία, καθώς και στις μεγάλες θρησκευτικές , εθνικές, και οικογενειακές εορτές ήθελαν να είναι προσεγμένες εμφανισιακά.

Δεν υπήρχε παιδί στο δημοτικό σχολείο που να μην περάσει για κούρεμα πριν την 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου , το Πάσχα και στο τέλος του σχολικού έτους, γιατί λάμβαναν χώρο οι γυμναστικές επιδείξεις. Το Πάσχα όλες οι οικογένειες έκλειναν ραντεβού για κούρεμα και χτένισμα με αποτέλεσμα η κυρία Γιώτα να εργάζεται ατέλειωτες ώρες , και να είναι πιασμένη από την κούραση τη Κυριακή του Πάσχα. Ποτέ κανένας δεν καταλάβαινε σε τι κατάσταση ήταν γιατί ήταν πολύ πρόσχαρος και κοινωνικός άνθρωπος. Πάντα έθετε την εξυπηρέτηση των άλλων ως προτεραιότητα και προσπαθούσε να ευχαριστήσει τους πάντες με το παραπάνω.

Η γλυκύτατη κυρία Ναυσικά , η οποία εργαζόταν κατά την ίδια χρονική περίοδο κατ΄οίκον, δεν ήταν μία απλή κομμώτρια, ήταν παράλληλα και εμψυχώτρια της μικρής κοινωνίας της Βαλύρας, κάτι ανάμεσα σε ψυχολόγο , κοινωνικό λειτουργό και εργοθεραπευτή ,για να μην πω και φυσιοθεραπευτή της κεφαλής. Τα χέρια της ήταν απαλά και πολύ δροσερά από τα συχνά λουσίματα των γυναικών και η ίδια εξέπεμπε μία θετική ενέργεια που τραβούσε σαν τον μαγνήτη τους πάντες γύρω της. Ο λόγος της ήταν ιδιαίτερα θεραπευτικός .Άκουγε με προσοχή την επιθυμία του πελάτη και έκανε το όνειρό του πραγματικότητα. Έφευγε ανανεωμένος με την κεφαλή των ονείρων του. Ένα ανθισμένο τριαντάφυλλο ήταν η κυρία Ναυσικά που μετέδιδε το άρωμά του με τη τέχνη και τη καλαισθησία σε όλο της το μεγαλείο. Εργαζόταν πολύ σκληρά από το πρωί έως το βράδυ με ένα διάλειμμα το μεσημέρι και δόξαζε τον Θεό που είχε τη Κυριακή ελεύθερη, με εξαίρεση το χτένισμα της νύφης, αφού όλοι οι γάμοι γίνονταν Κυριακή απόγευμα στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου της Βαλύρας. Το χωριό είχε πολλούς και απαιτητικούς κατοίκους, αλλά τα νεύρα τόσο της κυρίας Γιώτας όσο και της κυρίας Ναυσικάς ήταν ατσάλινα.

Ένα Σάββατο πρωί που είχα πάει για κούρεμα στη κυρία Γιώτα, κτύπησε το τζάμι μία μαυροφορεμένη γιαγιά και της έκανε νόημα να μπει μέσα.

-Καλημέρα Γιώτα μου.

-Καλημέρα κυρά Κώσταινα, όλα καλά;

-Αφού μας κρατάει ο Θεός στη ζωή χωρίς πολλούς πόνους να τον δοξάζουμε πρέπει, απάντησε η Κώσταινα.

-Θα ήθελες κάτι;

-Ναι μάνα μου, αν μπορούσες να περάσεις από το σπίτι δίπλα της συγχωρεμένης της ξαδέρφης μου. Το παιδί αρνείται να πλυθεί εδώ και έξι μήνες από το φευγιό της μάνας του και έχει από τη στενοχώρια του βγάλει σπυριά στο κεφάλι. Είπε ο γιατρός να ξυριστεί εντελώς και να του βάλουμε ειδική αλοιφή.

-Εντάξει θεία, θα περάσω σήμερα, μόλις τελειώσω, είπε η Γιώτα.

Δεν πρόλαβε να φύγει η Κώσταινα και κατέφθασε ένας κύριος ονόματι Λούης, Ελληνοαμερικάνος από το Μελιγαλά.

-Καλημέρα lady(κυρία), είπε, μπορώ να σου μιλήσω ιδιαιτέρως;

-Πείτε μου, είπε η Γιώτα και βγήκε για λίγο έξω.

Εκείνος όμως με τη βροντερή φωνή του όχι ιδιαιτέρως της μίλησε ,αλλά τη ξεκούφανε. Θα αρραβωνιαζόταν το βράδυ σε διπλανό χωριό και ήθελε να του βάψει το μουστάκι και τα μαλλιά στο φυσικό τους χρώμα και από πάνω να κάνει στους κροτάφους διακριτικές και λεπτές γκρι μες για να φαίνεται το χρώμα πολύ φυσικό. Της είπε ότι θα την πληρώσει με δολάρια. Τι να  έκανε η κα Γιώτα; τον ανέλαβε τάχιστα. Έπρεπε να παραμείνω στο κομμωτήριο μέχρι να έρθει η μητέρα μου για να χτενιστεί, οπότε είδα τη μεταμόρφωση του εξηντάρη σε σαράντα χρονών άνδρα από τα γεννοφάσκια μου! Ευχαριστήθηκε τόσο πολύ ο υποψήφιος γαμπρός, ώστε άφησε διπλά χρήματα στο πάγκο της νεράιδας, που με τα μαγικά της χέρια και την εμπειρία της του χάρισε είκοσι χρόνια ζωής.

Κάποτε η κα Γιώτα έπρεπε να χτενίσει μία νύφη. Η κοπέλα ήταν πολύ αδύνατη, όπως μας διηγήθηκε η θεία της, και είχε πολύ λίγα μαλλιά. Η Γιώτα έψαχνε για ένα καλό στήριγμα για το πέπλο στο κεφάλι, γι αυτό σκέφτηκε έστω και τη τελευταία στιγμή το εξής;

-Δώστε μου μία παλιά , λεπτή και μακριά μαύρη γυναικεία κάλτσα ,είπε στη μητέρα της νύφης.

Με το ψαλίδι του κουρέματος την έκοψε στα δάχτυλα και τη τύλιξε σαν κουλούρι. Έφτιαξε ένα μπομπάρι στο οποίο πέρασε και στερέωσε τα μαλλιά της νύφης. Διακόσμησε με άσπρα ανθάκια και πέρλες στο κέντρο και στη περιφέρεια και η νύφη φαινόταν ότι είχε πλούσια μαλλιά στο κεφάλι της.

Μία άλλη φορά ,καθώς κούρευε η κυρία Γιώτα εμένα και τις δύο αδελφές μου, κατέφθασε η θεία Ασπασία με τις μικρούλες δίδυμες. Ήθελε να τους κόψει τα μαλλιά καρέ, με μακριές αφέλειες.

- Γιώτα μου, σε παρακαλώ είπε, το αφήνω στα χέρια σου να είναι και οι δύο ακριβώς ίδιες, μην είναι πιο κοντές οι αφέλειες της Βάσως και πιο μακριές της Μαρίας, καήκαμε!

-Μην αγχώνεσαι Ασπασία, θα σου τις φτιάξω και τις δύο ίδιες!

Εκείνη τη στιγμή χτύπησε το τηλέφωνο του μαγαζιού και ακούστηκε μία δυνατή ανδρική , απειλητική φωνή.

Η κυρία Γιώτα δεν διαμαρτυρήθηκε, δάγκωσε τα χείλη της και απάντησε:

-Μην αγχώνεστε, να έλθει εδώ και θα της ξαναβάψω τα μαλλιά στο χρώμα που θέλετε.

Ύστερα μονολογούσε η ίδια από το άγχος της:

-Ήρθε η καημένη εδώ, της άρεσε το ξανθό χρώμα για αλλαγή και μόλις την είδε ο άνδρας της άρχισε να τη βρίζει. “ Εγώ “γυναίκα καραγκιόζη” δεν δέχομαι στο σπίτι μου. Να πας να σου τα ξαναβάψει όπως ακριβώς σε είδα, σε ζήτησα από τον πατέρα σου και σε παντρεύτηκα, διαφορετικά να τα μαζέψεις και να πας στη μάνα σου”! Δεν με εμπιστεύεται αυτός , θα τη πάει τελικά στη Ναυσικά να της αλλάξει το χρώμα!

 Κάποιος άλλος χωριανός, όταν διαφωνούσε με τη γυναίκα του πήγαινε κατευθείαν στην κυρία Ναυσικά για κούρεμα. Του έκανε μασάζ με το λούσιμο στο κεφάλι και κάλμαραν τα νεύρα του.

Ένας παππούς πήγε κάποτε στη κυρία Ναυσικά και της ζήτησε χρώμα για μαλλί που να μην το έχει κανένας άλλος στη Βαλύρα. Είχε σημαδέψει με μπλε χρώμα τα μαλλιά των προβάτων του, αλλά το ίδιο είχε κάνει και κάποιος άλλος βοσκός , με αποτέλεσμα να του κλέψει ένα αρνί.

Οι μουστακαλούδες και ανδρειωμένες γυναίκες του χωριού παραλάμβαναν και από τις δύο κομμώτριες ξανθή βαφή για τα μουστάκια και τις τρίχες των ποδιών τους και εκείνες που βαριόντουσαν να είναι κάθε λίγο και λιγάκι με τα ρόλεϊ στο χέρι, να τυλίγουν και να ξετυλίγουν τα μαλλιά τους, έκαναν μία μόνιμη περμανάντ. Υπήρχαν πολλά ωραία κεφάλια με κατσαρά μαλλιά, και γιαγιάδες ξανανιωμένες, δημιουργίες από τις ανεπανάληπτες κομμώτριες της Βαλύρας.

Κάποτε πήγε να κουρευτεί η παπαδιά και την ακολούθησε ο γέροντας πατήρ Δημήτριος Ξυδόπουλος. Η Γιώτα τον κοίταξε επίμονα, αισθανόμενη ότι του ξεφεύγουν μύτες στα γένια και χρειαζόταν ένα φρεσκάρισμα.

-Μην ανησυχείς ευλογημένη, της είπε. Εμένα έτσι με θέλει ο Θεός. Κούρευε τη παπαδιά και μην της βάλεις λακ και αρώματα γιατί θα θυμώσει ο Παράκλητος και θα φύγει από το κεφάλι της.

Τόσο η παπαδιά, όσο και όλες οι θρησκευόμενες γυναίκες του χωριού κουρεύονταν μεν, δεν έβαφαν ποτέ τα μαλλιά τους δε. Τη διαφορά την είδαμε στα γεράματα. Ήταν συγκριτικά πιο όμορφες από αυτές που τα έβαφαν και είχαν απομείνει περισσότερες τρίχες στο κεφάλι τους!

Μια φορά η μητέρα μου έκανε περμανάντ στη Γιώτα και είχε αφήσει τη μικρή μου αδελφή στο σιδηρουργείο του πατέρα μου. Το παιδί λερώθηκε και μύριζε άσχημα.

Πήρε τηλέφωνο αγχωμένος ο Μπαρμπαλιάς, που είχε πολλή δουλειά, λέγοντας:

-Τρέξε γρήγορα γυναίκα , πρέπει να αλλάξεις το παιδί.

Μόλις η Γιώτα είχε ρίξει το φάρμακο, είχε τυλίξει το κεφάλι της μητέρας μου και έπρεπε να καθίσει κάτω από το σεσουάρ για να πιάσει η περμανάντ.

Η καημένη τα ξέχασε όλα . Έφυγε τρέχοντας για να φροντίσει την αδελφή μου, ενώ η Γιώτα της φώναζε στο δρόμο, το αργότερο σε δεκαπέντε λεπτά να είσαι πίσω. Ευτυχώς που το μαγαζί ήταν κοντά στη πλατεία του χωριού και δεν έκαψε το φάρμακο τα μαλλιά της.

Μια χρονιά, τη Μεγάλη Πέμπτη, πήγαμε με τις αδελφές μου στην κυρία Γιώτα να κουρευτούμε και να χτενιστεί η μητέρα μας. Εκείνη είχε ελαφρώς κρυώσει και στεκόταν με το ζόρι στα πόδια της. Ήθελε να επιστρέψει στο σπίτι της στον Ανεμόμυλο, που είναι πριν το χωριό Πλατύ. Μόλις την είδαμε τη λυπηθήκαμε που υπέφερε. Τα μεσημέρια ξεκουραζόταν στο σπίτι της θείας της Πάτρας στη Βαλύρα, κοντά στον Άγιο Αθανάσιο, αλλά το βραδάκι πήγαινε με το τραίνο στο Πλατύ και από εκεί με τα πόδια στο σπίτι της. Πολλά βράδια ξενύχτησε στη Βαλύρα.

-Δεν έχω κενό Ευγενία μου είπε, να δω αν τα καταφέρω προς το απόγευμα, περάστε γύρω στις έξι.

Περάσαμε στις έξι και το κομμωτήριο ήταν κλειστό. Η Γιώτα αρρώστησε μας είπαν στην πλατεία και δεν θα ανοίξει. Παρέμεινε κλειστό το κομμωτήριο και το Μεγάλο Σάββατο. Τότε η μητέρα μου, αφού ρώτησε τη κα Ναυσικά και δεν είχε ούτε εκείνη κενό, στην απελπισία της μας έβαλε κάτω και άρχισε μία μία να μας κουρεύει μόνη της , παράλληλα μου έδειχνε πώς το κάνει για να κουρέψω την ίδια στη συνέχεια. Κατέληξα σε ηλικία έντεκα ετών να κουρέψω τη μητέρα μου, να  τραβήξω μία ίσια γραμμή στον σβέρκο της θείας Κατίνας και της γιαγιάς Θοδώρας στα διπλανά σπίτια , να τυλίξω με ρόλεϊ τα μαλλιά της μητέρας μου , και να κουρέψω στη συνέχεια τον πατέρα μου και τον Γιωργάκη της θείας Κατίνας. Ευτυχώς που ο Μπαρμπαλιάς είχε ακονίσει καλά το ψαλίδι. Τότε κατάλαβα τι σημαίνει ορθοστασία για τη κομμώτρια , γιατί έβγαλα κάτω από τα πόδια μου φουσκάλες. Κάναμε Ανάσταση όλοι ευχαριστημένοι, αλλά είχα άγχος αν τα κατάφερα καλά, γι αυτό όταν έγινε η κυρία Γιώτα καλά πήγαμε στο κομμωτήριο και έκανε τις απαραίτητες διορθώσεις.

-Δεν πιστεύω στα μάτια μου, είπε η σπλαχνική επαγγελματίας! Πιάνει το χεράκι σου , μια χαρά!

Πολύ χάρηκα που δεν με αγριοκοίταξε για το θράσος και το τόλμημα μου.

Δεν πρόλαβα όμως να ηρεμήσω από τις αμφιβολίες που είχα όλες εκείνες τις ημέρες , γιατί αμέσως με έπιασε φόβος και τρόμος .Ένας άπλυτος πλανόδιος, όμοιος σαν τέρας, ρακένδυτος με τα μαλλιά όρθια σαν παλούκια ,χτύπησε τη τζαμαρία του κομμωτηρίου.

-Κυρά, να με κουρέψεις είπε, να σε έχει η Παναγιά καλά, είμαι γεμάτος ψείρες. Του πρότεινε αν μπορεί να πάει στο κουρείο αλλά εκείνος δεν έφευγε. Κάθισε σε μία καρέκλα έξω από την πόρτα του κομμωτηρίου και περίμενε.

-Κούρεψε τον είπε η μητέρα μου, να πάει στην ευχή του Θεού, θα περιμένουμε εμείς.

Η κα Γιώτα φόρεσε τα πλαστικά γάντια της, πήρε μία μηχανή για ανδρικό κούρεμα, του έκοψε τα γένια και τον κούρεψε γουλί. Έβαλε σε μία πλαστική σακούλα τα κομμένα μαλλιά, τα έδεσε καλά και τα άφησε έξω για να τα πετάξει όταν θα έφευγε και του έβαλε ψειρόσκονη στο κεφάλι. Αυτός δεν είχε να την πληρώσει και της είπε ότι θα της το χρωστάει ... όταν ξαναπεράσει!

-Δεν θέλω χρήματα, του απάντησε, πήγαινε στην ευχή του Θεού.

Μερικά χρόνια αργότερα επέστρεψε από την Αυστραλία η κυρία Σούλα , εργαζόταν αρχικά κατ΄οίκον και στη συνέχεια διαδέχτηκε την κα Γιώτα στο κομμωτήριο στη πλατεία. Μία κοπέλα ερωτεύτηκε έναν λόγιο από το Μελιγαλά, ο οποίος φανταζόταν τη γυναίκα σαν ξωτικό. Δηλαδή, την ήθελε ψηλή, λεπτή, με αρμονικά χαρακτηριστικά προσώπου και κοκκινωπά μαλλιά. Η κοπέλα που της άρεσε ο λόγιος και πληρούσε τα φυσικά προσόντα , εκτός από το χρώμα των μαλλιών, ζήτησε στην πολύ έμπειρη κα Σούλα, “να ανοίξει η τύχη της”. Η έμπειρη κομμώτρια , αν και διαφωνούσε, τη μεταμόρφωσε σε κοκκινομάλλα. Τελικά, η ψηλή, λεπτή και κοκκινομάλλα δεν κατάφερε να προχωρήσει με τον λόγιο από το Μελιγαλά, όπως μάθαμε από τα “λεγόμενα κρυφά” στα σαλόνια του Μπιζανίου,  ότι αυτός ήθελε, παράλληλα με όλα τα φυσικά προσόντα ,να είναι η κοπέλα απόφοιτος φιλολογίας. Εκείνη δεν απογοητεύτηκε ή τουλάχιστον δεν το πήρε κατάκαρδα .Ζήτησε στη κα Σούλα και επανέφερε το χρώμα των μαλλιών της στο φυσικό τους και βρήκε ένα καλό παλικάρι στα μέτρα της. Όταν ο λόγιος, μετά από λίγα χρόνια, τη συνάντησε στις 8 Σεπτεμβρίου στο πανηγύρι στο Μελιγαλά με τον άνδρα της και τον γιο της στην αγκαλιά ,είπε σε έναν φίλο του Βαλυραίο:

-Καλά, τόσο όμορφη είναι  "αυτή" και δεν το πρόσεξα; Μοναδική φυσική ομορφιά!

Τελικά, η έμπειρη κυρία Σούλα είχε δίκιο που διαφωνούσε για το κόκκινο χρώμα, γιατί δεν ταίριαζε στη συγκεκριμένη κοπέλα. Γι αυτό,  έλεγε να μην προτιμούν οι γυναίκες άλλο από το φυσικό τους χρώμα. Το Μπιζάνι της χρωστάει πολλά για την ανεκτίμητη προσφορά της, αλλά και όλη η Βαλύρα. Αφού διαδέχτηκε τη κυρία Γιώτα στο κομμωτήριο στη πλατεία , στη συνέχεια συνεργάστηκε μαζί της και η κα Ελένη, η οποία ασκούσε τη τέχνη της μέχρι τελευταία στον συγκεκριμένο χώρο, όπως με πληροφόρησε ο καθ. Ιωάννης Λύρας.

Η κυρία Γιώτα ήταν μετρημένος άνθρωπος και ελεήμων. Το ίδιο βέβαια και οι άλλες κομμώτριες. Φρόντιζε κάθε χρόνο να μην αφήσει παιδάκι  χωρίς χρήματα στα κάλαντα και όταν χρειάστηκε ελέησε και τους έχοντες ανάγκη.

Έκανε ειδικές τιμές για τους φτωχούς ,συν τοις άλλοις πήγαινε λαδάκι , κόλλυβα και πρόσφορο στον Άγιο Αθανάσιο με τη θεία της Πάτρα για τη ψυχή των “ συγχωρεμένων” τους .Η θεία μου Πότα, η αδελφή της μητέρας μου,  η οποία ήταν μετανάστρια στη Ζυρίχη της Ελβετίας, αγαπούσε πολύ τη κα Γιώτα και κάθε χρόνο που επισκεπτόταν το χωριό την αναζητούσε.

Έχουμε εντυπωμένη τη γλυκιά μορφή των Χαρίτων της Βαλύρας στα εσώτερα της ψυχής μας , όσες και όσοι είχαμε τη τύχη να τις γνωρίσουμε, και ποτέ δεν θα τις ξεχάσουμε. Πρόσφατα συνάντησα την εκ Μακεδονίας κυρία Μαρία ,παντρεμένη με ένα παλικάρι από τη Βαλύρα. Έχει το κομμωτήριο της στο επάνω μέρος της πλατείας του χωριού, εκεί που παλιά στεγαζόταν ο αγαπημένος μας κύριος Λύσανδρος Λάγιος. Λέγω αγαπημένος μας, γιατί πολλές σοκολάτες αμυγδάλου, γεμιστά μπισκότα , καραμέλες παντός είδους και σοκολατάκια μαργαρίτες μάς προμήθευε ανελλιπώς κατά τα μαθητικά μας χρόνια. Η κα Μαρία είναι ένας νέος ,θετικός άνθρωπος , που εργάζεται σε αυτόν τον ευλογημένο χώρο και τιμάει τη Βαλύρα μας. Η κα Ελένη, λόγω προβλημάτων υγείας της μητέρας της ,μετέφερε τις επαγγελματικές της δραστηριότητες κατ΄οίκον. Ο άδειος χώρος του παλιού κομμωτηρίου της Βαλύρας μας καλεί κοντά του. Κάθε φορά που περνάμε από εκεί βλέπουμε τις αγγελικές μορφές της κυρίας Γιώτας και κυρίας Σούλας να μας χαμογελούν.

Παρακαλώ όπως με συγχωρήσουν οι κουρείς και κομμωτές του χωριού που δεν έτυχε να τους μνημονεύσω, αλλά είμαι σίγουρη ότι φρόντισαν εξ ίσου καλά τον ανδρικό πληθυσμό της Βαλύρας. Ο συμμαθητής μου Γιώργος Λιοντήρης μου έστειλε το εξής μήνυμα:

-Εγώ από μεριάς μου, ανατρέχοντας στο παρελθόν, θυμήθηκα τους αντίστοιχους κουρείς, τον Πλαθούρη, τον Χρήστο τον Δρούγα, τον Δημήτρη τον Σκαμπίλη, χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες της Βαλύρας μας”.

- “Και τον κομμωτή, τον Στάθη Βίγκο να μην ξεχάσουμε”, πρόσθεσε ο καθηγητής μας κ. Ιωάννης Λύρας.

Εύχομαι θεία εναρμόνιση εντός και εκτός της κεφαλής , υγεία και ευτυχία.


Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

27/9/2021




Δεν υπάρχουν σχόλια: