Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΑΕΙΜΝΗΣΤΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑΓΙΑΔΕΣ ΜΑΣ

 

                   Η Βουγιούκω και τα Φιγουρίνια της Βαλύρας



Τη δεκαετία του 1960 στη Βαλύρα, οι θεάρεστες ψυχές με τα ραδινά πρόσωπα, τη νηστεία και τη προσευχή σίγουρα δεν ήταν κάτω της ηλικίας των πενήντα ετών, με μικρές εξαιρέσεις. Γιατί όλες οι άλλες ψυχές, τις οποίες καταδυνάστευε ο πειρασμός και ο πόθος της συνεύρεσης με τις ευλογίες του ιερέα του χωριού, αμήν και πότε, ήταν ο στόλος της Βαλύρας ,τα αξέχαστα φιγουρίνια της.

Πριν αποκτήσουν τα νοικοκυριά του χωριού τον ασπρόμαυρο κολοσσό των μέσων μαζικής επικοινωνίας, το “Μικρό Παρίσι” διασκέδαζε με τον κινηματογράφο. Όχι όμως οι μαθητές, ακόμη και μετά ενήλικα συνοδού τιμωρούνταν αυστηρότατα. Όταν όμως εισχώρησε η τηλεόραση στο σπίτι , μετά δυσκολίας κατάφεραν οι γονείς να πειθαρχήσουν τα παιδιά τους στο τι θεάματα θα παρακολουθούν, ακόμη κι όταν νόμιζαν ότι δεν παρακολουθούσαν ακατάλληλα έργα οι ανήλικοι, οι περιστάσεις απέδειξαν ότι “οι μεγάλοι” γελάστηκαν οικτρά. Οι μαθητές τα είδαν όλα με τα διάπλατα ,γεμάτα περιέργεια , σαν σφουγγάρια μάτια τους και αποκόμισαν ιδίαν αντίληψη της διαφυλικής πραγματικότητας! Η Βουγιουκλάκη, ο Παπαμιχαήλ, η Καρέζη,   ο Καζαντζίδης, η Μαρινέλα, ο Χατζιδάκης, ο Θεοδωράκης, ο Καλατζής, ο Σαββόπουλος και τόσοι άλλοι καλλιτέχνες ήταν οι καθημερινοί επισκέπτες στα παραδοσιακά σαλόνια της Βαλύρας. Η πιο οικεία από όλους ήταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ιδίως για τα μικρά κορίτσια . Από το νηπιαγωγείο έπαιζαν με τις κούκλες τους οι θυγατέρες των Βαλυραίων την Αλίκη και τον Δημήτρη που παντρεύονταν, έδιναν το φιλί του γάμου στο στόμα και κρατούσε ο ένας τον άλλο αγκαλιά. Αλλά και οι νέες μητέρες ήθελαν να παρακολουθούν ταινίες με την Βουγιουκλάκη γιατί στην Αλίκη έβλεπαν το alter ego τους, δηλαδή τη νέα , όμορφη και θαρραλέα κόρη του λαού, η οποία με την τιμιότητα , την εργατικότητα και τη γοητεία της μπορούσε να καταρρίψει τις αντιστάσεις όλου του ανδρικού πληθυσμού ,να κρατήσει τον αγαπημένο της πιστό δίπλα της και να ανέλθει κοινωνικά. Το μαγικό κουτί έκανε τους Βαλυραίους να ξεχάσουν τις βόλτες στους αγρούς και τις Κυριακάτικες εκδρομές. Η Αλίκη ήταν η αδελφή, η ξαδέλφη, η γειτόνισσα της διπλανής πόρτας και η φιλενάδα από την κάτω ρούγα. Ήταν αγαπητό και μισητό ταυτόχρονα πρότυπο γιατί πάντα κάτι γνώριζε παραπάνω από τις απλοϊκές γυναίκες του χωριού και προηγείτο. Δεν ήταν πλέον μία ηθοποιός της σειράς, ήταν η Βουγιούκω της Βαλύρας.

Το τολμηρό θηλυκό , με την προκλητική εμφάνιση ήταν  μεγάλος πονοκέφαλος. Τα κορίτσια αντέγραφαν τις κινήσεις της, τη στάση του σώματος, τον τρόπο της ομιλίας της, την εξωτερική της εμφάνιση, τα μακριά μαλλιά, με μία διαφορά, ότι απαγορευόταν δια ροπάλου να τα βάψουν πριν την ενηλικίωσή τους. Η Βουγιούκω ήταν η γοητευτική παρουσίαση μίας φαινομενικής πραγματικότητας που άφηνε εμβρόντητο τον ανδρικό πληθυσμό. Κάθε φορά που κυκλοφορούσε μία νέα ταινία της  ανεπανάληπτης ηθοποιού, η κυρία Αθανασία, η μοδίστρα του Μπιζανίου ,έκανε χρυσές δουλειές. Τα πικέ βηλάρια πήγαιναν και έρχονταν ή τα μονόχρωμα υφάσματα ρεγιόν ,  μουσελίνα, λινά και βαμβακερά με φανταχτερά μοτίβα για τις ανοιξιάτικες και καλοκαιρινές δημιουργίες, βασισμένες κατ΄ εξαίρεση στο τελευταίο “μοντελάκι” της Βουγιούκως. Ο Λατζούνης και ο Λάγιος δεν προλάβαιναν να πουλάνε τσιμπηδάκια για τα φρύδια των γυναικών και ψαλιδάκια για τα μουστάκια ,τις τρίχες στις μύτες και στα αυτιά των ανδρών.




Οι καλές και σοβαρές μαθήτριες του Γυμνασίου κρατούσαν δημοσίως τα προσχήματα και δεν υποβίβαζαν το επίπεδό τους , δεν τους άρεσε η Αλίκη, έψαχναν ξένες τραγουδίστριες και ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου και της Λυρικής σκηνής. Όμως , στις σχολικές εκδρομές έκλειναν τον καλό τους εαυτό μέσα στις σχολικές τους τσάντες και απέκλιναν κατά 180 μοίρες από τα αναμενόμενα, τραγουδώντας μελωδίες από τις ταινίες της Βουγιούκως και αναπαριστάνοντας με γέλια και χαρές τις αξέχαστες πόζες της.

Μια χρονιά την 28η Οκτωβρίου είχαμε μαζευτεί όλοι στο ηρώο στην αυλή του ιερού ναού του Αγίου Αθανασίου για να παρακολουθήσουμε τη θεία λειτουργία και τη κατάθεση στεφάνου στους πεσόντες του 1940. Οι γυναίκες των στρατιωτικών είχαν βαμμένα ξανθά τα μαλλιά τους και ήταν ντυμένες με ταγιέρ, που παρέπεμπε σε ταινία της Βουγιούκως. Οι γιαγιάδες μας παρίσταντο με τα μαύρα τσεμπέρια τους, παρακολουθούσαν δακρυσμένες και θυμόντουσαν τα παλικάρια μας που χάθηκαν πάνω στα νιάτα τους στον πόλεμο εναντίων των Ιταλών, που άφησαν τα κορμιά τους στου Γράμμου τις χαράδρες.

-Γιαγιά Κωνσταντίνα, ρώτησα, δεν είναι καλό να αφαιρείς το τσεμπέρι σου στις γιορτές; Είδες οι κυρίες, ήταν όλες ντυμένες και βαμμένες σαν τη Βουγιούκω.

-Τους αρέσει η Βουγιούκω και θέλουν να της μοιάσουν, απάντησε η γιαγιά.

-Εσένα ποια σου αρέσει; ρώτησα με παιδική αφέλεια.

-Η Παναγία απάντησε. Είδες τη Παναγία ποτέ να κατεβάζει το μαφόριο από το κεφάλι της ; 

-Ποτέ δεν την είδα, απάντησα.

-Τότε γιατί με ρωτάς αν είναι καλό να βγάζω το τσεμπέρι μου στις γιορτές; παρατήρησε η γιαγιά μου.

Όμως, τα φιγουρίνια, τα οποία ήταν υπεύθυνα για τη διαιώνιση του γένους των Βαλυραίων, είχαν άλλη άποψη. Άνδρα έψαχναν, όχι τον νυμφίο Χριστό στα νιάτα τους. Τον Κύριο τον αναζήτησαν μετά δακρύων στα γεράματα.

Η Σούλα καθόταν ανάσκελα πάνω στα χορτάρια του κήπου του σπιτιού τους κοντά στην Αγία Τριάδα και παρακολουθούσε τη μάνα της που βοτάνιζε.

-Για πες μου μάνα μου, ευχόσουν όταν ήσουν έγκυος σε μένα να μοιάσω στον πατέρα μου;

-Όχι παιδάκι μου, μόνο το πρόσωπό του παρακάλεσα τον Χριστό να σου δώσει γιατί εγώ έχω στραβή μύτη.

-Μήπως ξεχάστηκες και είπες να πάρω και τα πόδια του; Μου λες τι να κάνω που βγήκα τριχωτή σαν αρκούδα και δεν βλέπονται τα πόδια μου; Η Βουγιούκω δεν έχει δείγμα τρίχας επάνω της.

-Θα τις αφαιρεί αυτή, ξέρουν πολλά κόλπα οι θεατρίνες ,απάντησε η κυρά Λένη και συνέχισε για να παρηγορήσει τη κόρη της. Να πάμε στη Καλαμάτα σε δερματολόγο να μας πει τι να κάνουμε.

-Δεν μπορώ να περιμένω, θέλω τώρα να τις βγάλω.

-Τότε να πας στη Γιαννούλα να σου πει πώς μαδούσαν οι Τουρκάλες τις νύφες πριν το 1821.

-Και πώς το ξέρει αυτή; μήπως ήταν παρούσα;

-Η Γιαννούλα; Ξέρει πολλά που τα έμαθε από γιαγιά προς γιαγιά. Φτιάχνει μαλακό κεράκι και βγάζει τρίχες και τρίχες τάκα τάκα.

-Γιώργο τι είναι αυτό; ρώτησε η θεία Κατίνα τον γιο της.

-Ψαλιδάκι από του Λατζούνη. Το αγόρασε ο πατέρας μου για να του κόβω τις τρίχες στη μύτη και στα αυτιά. Θέλει να μην φαίνονται οι τρίχες του σαν του Δημήτρη της Βουγιούκως.

Η Βουγιούκω κυκλοφορούσε μέσα στα δερμάτινα πορτοφόλια των μεσηλίκων αγροτών, οδηγών μαζικής μεταφοράς και βάλε... Όμως, όσο μεγάλωνε η νέα γενιά, τα αγόρια χωρίστηκαν σε κουλτουριάρηδες- συναισθηματικούς και αντίστοιχα επαναστατικούς τύπους ,οπότε διάλεξαν την αντίστοιχη Ελληνική και ξένη μουσική που τους εξέφραζε. Τα κορίτσια στράφηκαν προς ξένες τραγουδίστριες τις οποίες είδαν και αγάπησαν στη τηλεόραση. Η Βουγιούκω παρέμεινε η εθνική σταρ της προηγούμενης γενιάς αλλά και κοσμητικό επίθετο διαχρονικά, αφού η δυναμική παρουσία της στον Ελληνικό κινηματογράφο σηματοδότησε μία ολόκληρη γενιά στη Βαλύρα.

Πού πας Βουγιούκω με το καπέλο σου το λουλουδάτο; Τι ωραίο φόρεμα είναι αυτό Βουγιούκω;

Βρε βρε τη Βουγιούκω με τις τσαχπινιές της, σύνελθε Βουγιούκω εσένα θέλει ο γαμπρός! Αυτά και άλλα πολλά ακούγονταν στις καθημερινές συνομιλίες στο χωριό.

Έκπληξη αποτέλεσε τη δεκαετία του 1970 ένας νεοαπολυθείς Βαλυραίος στρατιώτης, ο οποίος απέρριψε μία φυσική ξανθιά που του έκαναν προξενιό και αρραβωνιάστηκε μία μελαχρινή συμμαθήτριά του. Όταν τον ρώτησαν γιατί δεν του άρεσε η Βουγιούκω που του προξένεψε η θεία του, απάντησε ότι προτιμούσε περισσότερο τον τύπο της Τζένη Καρέζη. Αυτό προβλημάτισε τα κορίτσια του χωριού, τουλάχιστον μετριάστηκε η επιθυμία τους να αλλάξουν το σκούρο καστανό χρώμα των μαλλιών τους. Παρατήρησαν προσεκτικά στη τηλεόραση την Καρέζη. Ήταν αυστηρή, δυναμική και φορούσε παντελόνι. Το ύφος άλλαξε μαζικά στα φιγουρίνια της Βαλύρας.

-Η Βουγιούκω παρέμεινε το πρότυπο για το Δημοτικό Σχολείο και η Καρέζη για το Γυμνάσιο;

-Όχι, όχι απάντησε η Βασιλική. Για μένα πρότυπο ήταν η Βίκυ Λέανδρος , μου άρεσαν πολύ τα τραγούδια της και ήθελα να με φωνάζουν Βίκυ. Η μητέρα μου επέμενε να με λέει Βάσω.

-Σε πειράζει που σε λέω Βασούλα, όπως σε θυμάμαι από το Δημοτικό Σχολείο; ρώτησα με στοργή.

-Όχι, καθόλου. Κι εγώ μέσα μου ως Βάσω αισθάνομαι τον εαυτόν μου, όπως με φώναζε η μητέρα μου.

Αυτός είναι ο έρωτας . Ως παντοδύναμη έλξη μας ωθεί σε λογικά και παράλογα ,σε θεία και ανθρώπινα μονοπάτια να βαδίσουμε ,για να λάβουμε μαθήματα ζωής εμπεριστατωμένα ή ανυπόστατα, με αυτο και ετεροπαρατηρησία τραγικών και κωμικών σκηνών, μίμηση προτύπων μαρτύρων , ναι και αυτού του φοβερού και τρομερού, του τρισκατάρατου αλλά και θείου σινεμά.

Καληνύχτα Βουγιούκω μου, ο Θεός να σε αναπαύει σε παραδείσια πεδία!



Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

24/10/2021



Δεν υπάρχουν σχόλια: