Κυριακή 22 Μαΐου 2022

Η ΑΕΙΜΝΗΣΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ ΚΑΠΟΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΦΡΑΓΚΑΓΚΑΘΑ

 

                                    Ώριμα φραγκόσυκα.Φωτο:pentapostagma.gr

Δεν υπήρχε αγροτόσπιτο στη Βαλύρα, κατά τη δεκαετία του 1950, που να μην έχει στους φράχτες των κήπων και στους μπεξέδες του φραγκοσυκιές. Η φραγκοσυκιά, πέραν από τον εύγευστο καρπό της, είναι κι ένα άριστο μέσον προστασίας της ιδιοκτησίας των αγροτών από τους επίδοξους εισβολείς, αφού στέκει, ως οπλισμένος φρουρός, στους φράχτες των περιουσιών. Ως κάκτος, είναι εντυπωσιακός, ιδίως όταν σε εύφορο έδαφος λαμβάνει και άνω των δύο μέτρων ύψος, γεμίζει με μεγάλα άνθη και πορτοκαλόχρωμους καρπούς.

Το πρόβλημα με τη φραγκοσυκιά είναι τα αγκάθια της, όχι μόνο στο κυρίως σώμα της, δηλαδή πάνω στις πλάντρες, αλλά και στα ίδια τα φραγκόσυκα. Τα μεν αγκάθια στις πλάντρες είναι αρκετά ορατά, ενώ εκείνα πάνω στα φραγκόσυκα μόνο όποιος γνωρίζει τι τον περιμένει, αν πιάσει τον καρπό με γυμνό χέρι, λαμβάνει άμεσα μέτρα προστασίας, προκειμένου να γευτεί ,σώος και αβλαβής, ένα ώριμο φραγκόσυκο.

Τα μικρά παλικαράκια της Βαλύρας, κατά τη δεκαετία του 1950, απέκτησαν κατ΄ εξοχήν εμπειρίες ζωής, από πρώτο χέρι , μέσα από αυτοπαρατηρησία και πρακτική δοκιμή, σε in vivo καταστάσεις, στην όμορφη φύση της Βαλύρας.

Μία από τις αλησμόνητες εμπειρίες των παιδιών αφορούσε πώς να κόβουν, να πιάνουν, να καθαρίζουν και να απολαμβάνουν τα φραγκόσυκα. Εντυπωσιακό είναι, ότι παιδιά της ηλικίας του κ. Γιώργου Φειδά και καθ. Ι. Δ. Λύρα - που ζούσαν με τους Βαλυραίους γονείς τους στην Αθήνα και κατέβαιναν στις Καλοκαιρινές τους διακοπές στο χωριό- δεν θυμούνται πρωτίστως , στα 74 τώρα χρόνια τους, το πρώτο ατύχημα που είχαν με τη φραγκοσυκιά, αλλά αντηχεί στα αφτιά τους η φωνή και επανέρχεται η μορφή της γλυκύτατης γιαγιάς Γιαννούλας Καπότη. Η αείμνηστη γιαγιά Γιαννούλα, όταν τους έβλεπε  να σφαδάζουν στον πόνο από τα αγκάθια που κολλούσαν στις παλάμες τους από τα φραγκόσυκα , γιατί  τολμούσαν να τα κόβουν με γυμνά χέρια, τους έλεγε:

-Γρήγορα, γρήγορα, κάνετε τον σταυρό σας και σφίξτε τα χέρια σας δυνατά .... ανάμεσα στα σκέλη σας!


                                Κτήμα με φραγκοσυκιές.Φωτο: m.facebook.com

Ποτέ δεν κατάλαβαν, τα “μεγάλα παιδιά”, ούτε έχουν καλά -καλά διευκρινίσει ακόμη, γιατί έπρεπε να σφίγγουν τα χέρια τους ανάμεσα στα σκέλη τους, αν και όταν το δοκίμασαν παιδιόθεν, για αρκετή ώρα, με την αυτοσυγκέντρωση και επίγνωση έλεγξαν και μείωσαν τον πόνο αρκετά, αλλά είχαν άλλο πρόβλημα, λέρωσαν την καλοκαιρινή τους φορεσιά,  λόγω συχνουρίας.

Η ευλογημένη γιαγιά Γιαννούλα, ήταν βαθιά θρησκευόμενη και πολύ τακτική στην εκκλησία. Ζύμωνε πρόσφορο, έφτιαχνε κόλλυβα για τους κεκοιμημένους και τα μοίραζε σε όλους στο χωριό, δίνοντας διπλή μερίδα στους λιγότερο εύπορους. Πέραν τούτου, είχε στο σπίτι κι έναν μικρό συναξαριστή, για να παρακολουθεί τις εορτές, να μνημονεύει τους αγίους και να δέχεται τη χάρη τους. Είχε απομνημονεύσει ορισμένα απολυτίκια αγίων, που τα είχε ακούσει για συνεχή  έτη στην εκκλησία, και τα έψαλλε κατά την ημέρα της εορτής της μνήμης τους.

Εντελώς τυχαία, όταν μία φορά είχε πάθει κολικό στο παχύ έντερο και  έσφιγγε τα δόντια της από τους πόνους, έβαλε τα χέρια της πάνω στην κοιλιά της, έκλεισε τα μάτια της, και καθώς ο ιδρώτας έτρεχε και έλουζε το κορμί της, νομίζοντας ότι θα πεθάνει επί τόπου, επικαλέστηκε τον Κύριο να έλθει να τη βοηθήσει, λέγοντας Κύριε ελέησον, και στη συνέχεια το Πάτερ ημών. Μέσα από αυτή την επίγνωση, αισθάνθηκε ότι η δύναμη του Χριστού κατέβηκε από το κεφάλι της πάνω στα ίδια της τα χέρια , και σαν απαλή ζεστασιά μαλάκωσε τον πόνο στην κοιλιά της. Μετά από αυτή την εμπειρία αισθάνθηκε υπνηλία , κοιμήθηκε για αρκετές ώρες, και όταν ξύπνησε ήταν άλλος άνθρωπος, χωρίς πόνους. Μία άλλη φορά, είχε πιάσει με γυμνά χέρια αγριόχορτα στο κτήμα και έπαθε αλλεργία στις παλάμες της. Φούσκωσε το δέρμα της και γέμισε τσουχτερές κοκκινίλες. Κάθισε στη ρίζα μίας ελιάς, προσευχήθηκε, και καθώς ασυναίσθητα έκλεισε τα μάτια της και τοποθέτησε τα χέρια της ανάμεσα στα γόνατά της, για να συγκρατήσει το τσούξιμο, αισθάνθηκε ότι η δύναμη του Χριστού κατέβηκε από το κεφάλι στα πόδια της και άρχισε να απαλύνει τον πόνο στις παλάμες της. Έκτοτε, πείστηκε ότι αυτός είναι ένας θεϊκός τρόπος για να αντιμετωπίζει σωματικά προβλήματα, με τη βοήθεια του Κυρίου.


                        Κιτρινόχρους ανθός φραγκοσυκιάς. Φωτο: el wikipedia.org

Καθώς η Τούλα, η μεγάλη αδελφή του Δημητράκη Φεφόπουλου, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα άτακτος κατά τη παιδική του ηλικία και τολμούσε τα πάντα, του αφαιρούσε τα αγκάθια από τα φραγκόσυκα στα χέρια του με το τσιμπιδάκι των φρυδιών, άκουσε τη γιαγιά Γιαννούλα, απέξω από του Δημόπουλου το σπίτι στο Μπιζάνι, να λέει βροντόφωνα σε δύο παιδάκια , που είχαν κατέβει με τους γονείς τους από την Αθήνα και ήταν συνομήλικοι και φίλοι του μικρού Γιώργου Φειδά: 

-Εμπρός , εμπρός , τον σταυρό σας και τα χέρια σας γρήγορα ανάμεσα στα σκέλη σας!

Καθώς εκείνα ήταν καθισμένα πάνω στα παλιά λιθάρια στις άκρες του δρόμου στο Μπιζάνι και έσφιγγαν τα χέρια τους ανάμεσα στα σκέλη τους, για να αντέξουν τον πόνο, μία κουρασμένη αγρότισσα ανηφόριζε με φορτωμένο τον γάιδαρο στα πλάγια με δυο καλάθια γεμάτα σταφύλια και σύκα, ενώ στη μέση στο σαμάρι καθόταν κλαψουρίζοντας ο τετράχρονος γιο της.

-Τι έπαθε το μικρό μελαχρινό και κλαίει; ρώτησε η γιαγιά Γιαννούλα τη μητέρα του παιδιού.

-Άστα Γιαννούλα μου, πήγε το καημένο να τα κάνει κάτω από ένα κούρβουλο στη σταφίδα και πετάχτηκε ένας σκούρκος (άγριο μελίσσι) και το τσίμπησε ο διαβολεμένος πάνω στην ουρά του.

-Χριστέ μου!  Του αφαιρέσατε το κεντρί; ρώτησε η γιαγιά Γιαννούλα.

-Το κεντρί το αφαιρέσαμε, στο αγροτικό ιατρείο το πήγαμε, αλλά είναι πρησμένο το καημένο και καθώς κάθεται και ακουμπά πάνω στο πονεμένο σημείο δεν αντέχει.

Η ευλογημένη Γιαννούλα το πήρε αγκαλιά και το κατέβασε σιγά-σιγά κάτω από το γαϊδούρι. 

-Για να δω εγώ το πουλάκι μου το όμορφο τι έπαθε; είπε χαμογελώντας στο παιδάκι. 

 Η γυναίκα του Δημόπουλου της έφερε μία καρέκλα να καθίσει στην εξώπορτα του σπιτιού της .

-Φέρε μου μάτια μου, αν έχεις τη καλοσύνη, μία βρεγμένη πετσέτα και λίγο λαδάκι από την καντήλα σου, παρακάλεσε η γιαγιά Γιαννούλα.

 Αφού καθάρισε το δεξί χέρι της καλά και το σκούπισε με την πετσέτα, το άλειψε με λαδάκι από το καντήλι. Στη συνέχεια αυτοσυγκεντρώθηκε, προσευχήθηκε, και το τοποθέτησε πάνω στο πονεμένο σημείο, στην ουρά του παιδιού. Το παιδάκι ανακουφίστηκε αρκετά και ζήτησε να το πιάσει ξανά, κατά τις επόμενες ημέρες, η  αλησμόνητη Γιαννούλα, μέχρι που δεν πονούσε πλέον.

-Θεια Γιαννούλα, της είπε κάποτε ένας ερωτευμένος Μπιζανιώτης, έχω μεγάλο νταλκά και δεν αντέχω άλλο. Συνέχεια με παιδεύει ο διάβολος και με το ζόρι κρατιέμαι και δεν έχω αυτοκτονήσει ακόμη. Μήπως να  έπιανες και  την καρδιά μου;   

-Παιδάκι μου , η δική σου η περίπτωση είναι διαφορετική, του απάντησε με στοργή η συγχωρεμένη. Αυτές τις δύσκολες περιπτώσεις τις αναλαμβάνει με εξομολόγηση και θεία κοινωνία ο παπάς!


                      Ερυθρόχρους ανθός φραγκοσυκιάς.Φωτο: geoponiko-kentro.gr

Η Βαλύρα στις μέρες μας δεν φοβάται τα φραγκόσυκα, αλλά διαμαρτύρεται για την αλλεργία που προκαλεί το αγριόχορτο που ονομάζεται περδικάκι. Προκαλεί αλλεργία στα χέρια, ερεθίζοντας άσχημα το δέρμα, όταν πάνε να το κόψουν ή να το ξεριζώσουν από τους φράχτες στο χωριό. Τι να πω. Να προσέχετε. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, και αν τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, κάντε τον σταυρό σας , προσευχηθείτε και κρατήστε τα χέρια δυνατά.... ανάμεσα στα σκέλη σας!

Ο Κύριος να αναπαύει την αείμνηστη γιαγιά Γιαννούλα Καπότη.


Ο Θεός μαζί σας!


Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

22/5/2022


Δεν υπάρχουν σχόλια: