Σάββατο 9 Μαρτίου 2019

ΤΑ ΛΟΥΠΙΝΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ


Αλήθεια πόσοι θυμούνται τα νόστιμα, νηστίσιμα λούπινα; Η ξεχασμένη, άλλοτε τροφή των φτωχών και των πεινασμένων, πλούσια σε πρωτεϊνη, σήμερα κερδίζει συνεχώς θέση στο πιάτο της χορτοφαγικής διατροφής και συχνά αντικαθιστά τα προϊόντα σόγιας.
Το φυτό λούπινο ανήκει στην οικογένεια των ψυχανθών και τους καρπούς του, «τα λούπινα», τα τρώγαμε ωμά την Καθαρή Δευτέρα. Για να είναι όμως τότε έτοιμα ξεκινούσανε τη διαδικασία μερικές μέρες νωρίτερα. 
Εμείς που έπρεπε να ετοιμάσουμε αρκετά κιλά για τις αποκριάτικες γαστρονομικές ανάγκες των πελατών του καφενείου που είχαμε στο χωριό, βάζαμε σε ένα τσουβάλι αρκετά κιλά λούπινα. Την τυρινή εβδομάδα τα βάζαμε τα λούπινα στο μούσκιο να φουσκώσουνε. Μετά τα βράζαμε στο καζάνι μέχρι να βγαίνει η φλούδα τους. Μετά πηγαίναμε και δέναμε το τσουβάλι από ένα δέντρο στην όχθη του ποταμού Παμίσου. Το τσουβάλι επί 3 με 4 ημέρες ήταν βουτηγμένο στο τρεχούμενο ποταμίσιο νερό και τα λούπινα ξεπίκριζαν μια χαρά. Στα χωριά της Μεσσηνίας που ήταν παραθαλάσσια, τα έδεναν και τα ξεπίκριζαν στην άκρη της θάλασσας και έτσι έπαιρναν την γεύση και το άρωμα της θάλασσας κι αλμύριζαν. 

Τα τρώγαμε φτύνοντας τη φλούδα τους την Καθαρή Δευτέρα αλλά και όλη τη βδομάδα εκείνη που νηστεύαμε ακόμα και το λάδι. Τα έτρωγαν οι συγχωριανοί πελάτες τους καφενείου μας σαν στραγάλια, συνοδεία ούζου ή χύμα κρασιού. Τα έτρωγαν και οι γυναίκες του χωριού που όλη την Καθαρή Δευτέρα χόρευαν στην πλατεία, ενώ εγώ μικρός τότε, άλλαζα τα βελονάκια και τις μεγάλες πλάκες (δίσκους) με τα καλαματιανά και τσάμικα τραγούδια στο γραμμόφωνο. Μήπως είχαμε και τίποτα άλλο νηστίσιμο να φάμε; Μας φαίνονταν πεντανόστιμα!
Τα λούπινα φύτρωναν μόνα τους άγρια εδώ και εκεί στη νότια Πελοπόννησο, αλλά εμείς τα καλλιεργούσαμε, αφού τα σπέρναμε και τα φροντίζαμε στον κήπο στις παρυφές του χωριού.
Τα λούπινα κάνουν όμως και για άριστη κτηνοτροφή, σαν τα γλυκάνεις. Στα ζώα τα δίνανε άφοβα να τα φάνε, σαν ξηρά τροφή τις βροχερές μέρες του χειμώνα που ήταν κλεισμένα στη στάνη. Γι αυτό το λόγο τα καλλιεργούσαν αρκετοί τσοπάνηδες. Τα έσπερναν, τα έκοβαν να ξεραθούν, τα κοπάναγαν να φύγει «το λουβί τους» που είναι σαν μικρόσωμα σχεδόν κίτρινα στρογγυλά κουκιά.
Αυτά ήταν τα ξεχασμένα λούπινα, που τα έτρωγαν άνθρωποι και ζώα και προχθές τα είδα έτοιμα για φάγωμα στη δημοτική αγορά της Αθήνας, στην οδό Αθηνάς. Καλές Απόκριες σε όλους, με ή χωρίς λούπινα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: