Παρασκευή 10 Ιουνίου 2022

Ψυχοσάββατο στου Μπουρίκα το Κοτρώνι

 

                               Το Καθολικό, επάνω Μοναστήρι της Ι.Μ.Βουλκάνου.
                                               Φωτο: Αριστομένης ο Μεσσήνιος

Του Μπουρίκα το κοτρώνι ήταν ένα φοβερό πέρασμα, οδεύοντας από τη Βαλύρα Μεσσηνίας προς την Ιερά Μονή  Βουλκάνου και πριν φθάσουμε στου Τζούμη τη βρύση. Δέος προκαλούσε στους κατοίκους της Βαλύρας και των γύρω χωριών, από τη εποχή της Τουρκοκρατίας, όταν οι υπόδουλοι κάτοικοι, γύρω από την αρχαία Ιθώμη και την Ιερά Μονή, ένωσαν τις δυνάμεις τους για να στρώσουν τον δρόμο με πέτρες , ο οποίος οδηγεί στο Μοναστήρι της Μεγαλόχαρης, από το χωριό Πετράλωνα.

Εκείνη την εποχή το Μοναστήρι ήταν πολύ πλούσιο, τόσο σε ακίνητη περιουσία, όσο και σε ετήσια παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, γι΄ αυτό βοηθούσε σημαντικά στον αγώνα για την ελευθερία του Ελληνικού γένους . Πολλοί εξωτερικοί εργάτες, με την επιστασία των μοναχών της Μονής, έφεραν σε πέρας τις περισσότερες αγροτικές εργασίες , φρόντιζαν τα κοπάδια και λειτουργούσαν το νερόμυλο του Μοναστηριού, ψηλά στην περιοχή της Σουβάλας στη Βαλύρα, στον ποταμό της Μαυροζούμενας, που Πύρναξ είναι το όνομά του.

Δίπλα από το κτήμα του Βαλυραίου Βασίλη Μπουζαλά, οδεύοντας προς την Μονή Bουλκάνου από τη γέφυρα της Βαλύρας, υπήρχε αντίστοιχα ένα μεγάλο κτήμα του Μοναστηριού, στο οποίο είχε στήσει την παράγκα του και εγκαταβιούσε ένας αδελφός μονάχος, που ονομαζόταν Μπουρίκας. Φρόντιζε την περιουσία της Μονής και συντόνιζε τους εργάτες , οι οποίοι απασχολούνταν στους πρόποδες της Ιθώμης, προς τη Βαλύρα.

Ένας κλέφτης από τα Πετράλωνα καταχράστηκε τη φιλοξενία του και με την επενέργεια του πονηρού σκέφτηκε να τον σκοτώσει αλύπητα, και να αναλάβει εκείνος τον ρόλο του, για την προστασία του ενάντια στις Τουρκικές αρχές , που τον κυνηγούσαν για να τον πιάσουν.

Μία σκοτεινή νύχτα, ξημερώνοντας Ψυχοσάββατο, πριν από την Πεντηκοστή, κι ενώ οι πύλες του Ουρανού ήταν ανοιχτές για να λάβουν οι ψυχές των κεκοιμημένων ένα πυρί ευλογημένου σίτου, σε ένδειξη τιμής της μνήμης τους από τους ανθρώπους και συγχώρησης από τον Κύριο, έγινε το τρομερό έγκλημα, το οποίο μόλυνε και επιβάρυνε τη θεία γη της Ιθώμης.

Καθώς ο Άγιος Πατέρας αναπαυόταν μισοκαθισμένος στα αχυρένια στρωσίδια του και με το κομποσκοίνι του προσευχόταν υπέρ των κεκοιμημένων, πλησίασε ο αλλόφρων προδότης , δήθεν κάτι να του πει και του έμπηξε ξαφνικά ένα κοφτερό μαχαίρι στην καρδιά του. Σπαρταρούσε ο μακαριστός δούλος του Θεού, μα περισσότερο από όλα σκεφτόταν η αγία ψυχή του ότι ήθελε να προσκυνήσει τη μάνα Παναγιά ,τη θαυματουργή Βουλκανιώτισσα, και να κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων, προτού εγκαταλείψει την πρόσκαιρη τούτη ζωή. Το μανιασμένο θηρίο τον έσυρε πάνω στο μεγάλο κοτρώνι, δίπλα στο κτήμα και τον τελείωσε με αποκεφαλισμό. Στη συνέχεια έσκαψε, πριν ξημερώσει, και τον έθαψε σ΄ έναν λάκκο που άνοιξε κοντά στο τόπο του εγκλήματος.

Είναι τόσο απρόβλεπτες οι βουλές του Θεού και οι πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου, της θαυματουργής Παναγίας Βουλκανιωτίσσης, που δεν θα μπορούσε να μείνει ατιμώρητος ο σαθρός δολοφόνος και ο δαίμονας του θανάτου , που κατοικούσε εντός του . Επειδή ο Κύριος μίλησε για συγχώρηση των εχθρών μας και αγάπη προς αυτούς, το θύμα ανέλαβε τον θύτη εξ ουρανού, και κάθισε επί της μιαρής κεφαλής του θηρίου, για τον δρομολογήσει προς τη μετάνοια. Ο Θεός έσυρε τον δαίμονα, με υπέρτατο εξευτελισμό, σαν χοίρο στον βούρκο, και ταπείνωσε έως τα χώματα τον δυστυχή άνθρωπο. Ενδεδυμένος μοναχός, τυλιγμένος μέσα στον Άγιο Μανδύα και κάτω από το Ιερό Κουκούλιο του Αγγέλου, που του αφαίρεσε τον οίκο του, τον χουν του, δεινοπάθησε ο διάβολος της κακίας και της μοχθηρίας, ο οποίος κρατούσε δέσμιο τον αδαή κλέφτη και τον οδηγούσε στην απώλεια.

Πάνω στην πέτρα του Μπουρίκα κτυπούσε αλύπητα την κεφαλή του και παρακαλούσε τον Χάρο να του πάρει τη ζωή, ο “νεκρός κατά Θεόν ” δολοφόνος. Οι αδελφοί μοναχοί, επειδή εκείνος δεν άφηνε να αποκαλυφθεί το πρόσωπό του, ακούγοντας τα βογγητά και τον ατέλειωτο οδυρμό του, συμπέραναν ότι ο αδελφός τους Μπουρίκας βασανίζεται από τον διάβολο και προσεύχονταν ανελλιπώς για τη σωτηρία του. Όταν μετά από χρόνια βρήκαν νεκρό τον δολοφόνο πάνω στο κοτρώνι, αποκαλύφθηκε ότι δεν ήταν ο αδελφός τους Μπουρίκας. Ένα φως έλαμπε τη νύχτα κοντά σ΄ εκείνο το μέρος, και όταν έσκαψαν οι μοναχοί του Βουλκάνου βρήκαν το σκήνωμα του μοναχού Μπουρίκα και το έθαψαν με επικήδειο ακολουθία , κοντά στους άλλους κεκοιμημένους αδελφούς του στη Μονή.

Το κοτρώνι του Μπουρίκα συνήθως περνούσε απαρατήρητο στους επισκέπτες από τη Βαλύρα προς το Μοναστήρι. Μόνο ορισμένοι Βαλυραίοι πέρασαν από γενιά σε γενιά την εμπειρία τους, και διηγήθηκαν τα περιστατικά που συνέβησαν στους ίδιους , στο συγκεκριμένο μέρος, όταν ήρθε η ψυχή τους αντιμέτωπη με το θηρίο του θανάτου.

Λέγει ο Μέγας Βασίλειος, είναι φοβερό και αξιοδάκρυτο πράγμα ο θάνατος, επειδή έχει διαφόρους οπαδούς και ακολούθους αγρίους και ανήμερους, που πνέουν πυρ και με πυρ βλέπουν τα πονηρά και ακάθαρτα πνεύματα. Αυτά ακολουθούν τον θάνατο και παρατηρούν την έξοδο της ψυχής με τόση άγρυπνο παρακολούθηση, όση δεν πρόσεξαν ποτέ εχθροί πόλη που πολιορκείται ή ληστές θησαυροφυλάκιο. Και δεν είναι παράδοξο τούτο, γιατί αυτή την εξουσία έλαβαν τα πονηρά πνεύματα από τη θεία απόφαση “Αυτός σου τηρήσει κεφαλήν και συ τηρήσεις αυτού πτέρναν” (Γεν.γ΄15), δηλαδή την έξοδο της ψυχής. Με τοιούτους συντρόφους και σφαγείς έρχεται συντροφιά ο θάνατος, με παγίδες φθάνει και πώς να μη είναι φοβερός; Πώς να μη είναι αξιοδάκρυτος; Πώς να μη είναι αφορμή και αιτία για εκείνον που έχει γνώση να τον φοβάται, να τον τρέμει και να κλαίει για τον απαράκλητο τούτο και σε απροσδιόριστο χρόνο ερχόμενο εχθρό (1);

Ο κύριος Γιώργος Φειδάς άκουσε για το κοτρώνι του Μπουρίκα από τον πατέρα του Παρασκευά και τη γιαγιά του Ευγενία, αλλά παράλληλα, κατά τη δεκαετία του 1950, συνέβη ένα γεγονός το οποίο έμεινε αλησμόνητο και πέρασε ολοζώντανα από γενιά σε γενιά στη Βαλύρα. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Δασκαλάκης, συνήθιζε να έρχεται από τη Καλαμάτα με το τραίνο στη Βαλύρα, και ο αείμνηστος Κώστας Σταθόπουλος, με το παρανόμι Σκαμπίλης, τον ανέβαζε είτε με τον “Μίμη” το μουλάρι του, ή με την καλή του φοράδα, την “Κοπέλα” του, στην Ιερά Μονή  Βουλκάνου.


Οι μακαριστοί πατέρες  Χρυσόστομος Δασκαλάκης, Μητροπολίτης Μεσσηνίας και    πατήρ Δημήτριος Ξυδόπουλος, ιερέας της Βαλύρας.Φωτο: καθ. Ι.Δ. Λύρας

Μία Παρασκευή, πριν από τον Εσπερινό του Ψυχοσαββάτου της Πεντηκοστής, και καθώς ο αείμνηστος Κώστας τραβούσε τη φοράδα με καβαλάρη τον Δεσπότη, έφθασαν στο κοτρώνι του Μπουρίκα. Ο Κώστας αμέσως άρχισε να τρέμει από τη θανατερή, φοβερή και τρομερή ενέργεια που δέχτηκε, το δε ζώο από τον φόβο του γονάτισε κατά γης.

Ο Δεσπότης κατέβηκε αμέσως και άρχισε να προσεύχεται κανονικά, για περισσότερο από μία ώρα , απ΄ ό,τι θυμόταν ο μπάρμπα Κώστας και ανέφερε κατά τις επόμενες ημέρες στους συγχωριανούς του.

Μόλις ο Δεσπότης ολοκλήρωσε την προσευχή του - εκείνος ήξερε τι έβλεπε, τι ακριβώς συνέβαινε στο κοτρώνι , και γνώριζε καλά τι έπρεπε , κατά Θεόν, ο ίδιος να πράξει- το ζώο σηκώθηκε αμέσως όρθιο και συνέχισαν τη διαδρομή κανονικά.

Μονολεκτικά και συγκλονισμένος είπε ο σεπτός Μητροπολίτης στον συγχωρεμένο Κώστα Σταθόπουλο: “Ό,τι ήταν συγχωρήθηκε και έφυγε ο πονηρός, δεν θα ενοχλήσει κανέναν ποτέ ξανά. Πίστευε και μη φοβάσαι”.

Έλεγαν οι παππούδες μας, ότι η ψυχή του μετανοημένου δολοφόνου ζητούσε συγχώρηση από τους ζωντανούς, και περίμενε στο κοτρώνι μέχρι κάποιος φωτισμένος ιερωμένος του Θεού να την δει και να την λυτρώσει από τον δαίμονα του θανάτου. Το πονηρό πνεύμα έχασε την ισχύ του και η μετανοημένη ψυχή του δολοφόνου αναπαύθηκε εν ειρήνη, όταν είδε την Παρουσία του Τριαδικού Θεού στον Άγιο Μητροπολίτη της Μεσσηνίας.

Ζητήσαμε θεία καθοδήγηση από  Ορθόδοξο μοναχό,  φίλο της ιστοσελίδας μας, ώστε να μας εξηγήσει τι ακριβώς συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, όπως με το κοτρώνι του Μπουρίκα.    

Μας είπε τα εξής:

Τα παλιά χρόνια, πριν από το 1920 - τότε δεν είχαμε χωρίσει το παλιό από το νέο εορτολόγιο οι Ορθόδοξοι πιστοί- όπου γινόταν φονικό στοίχειωνε το μέρος. Αυτό το έλεγαν οι παλιοί, ότι άκουγαν τη φωνή του σκοτωμένου κάποιοι , όταν περνούσαν από εκεί, ή βογγητά ή τους μίλαγε ο νεκρός και γενικά μπορεί να πάθαιναν κάτι κακό. Μου το έλεγε η γιαγιά μου, της μητέρας μου η μάνα, η οποία ήταν χήρα 70 χρόνια και έζησε μέχρι τα 102 της χρόνια. Θυμόταν τα χρήματα από την εποχή του Όθωνα, είχε τρομερή μνήμη.

Όταν γίνεται ένας φόνος, βάζει το χεράκι του σχεδόν πάντα το πονηρό και ακάθαρτο πνεύμα. Ένεκεν τούτου , πιθανόν αποκτά κάποια δικαιώματα και εκεί υπάρχει κακή ενέργεια του πονηρού.

Κάτι πρέπει να διαβαστεί από ιερωμένους σε εκείνο το μέρος για να φύγει”.

Με την πάροδο του χρόνου, η ευλογημένη πλέον πέτρα από τον Μητροπολίτη Μεσσηνίας διαβρώθηκε και από σκοτεινή ύλη έγινε ολοφώτιστη. Κάποτε ένας σύγχρονος περιηγητής, τη δεκαετία του 1990, είπε ότι το κοτρώνι είναι πλέον σαν ένα τρύπιο λιθάρι. Χάθηκε σταδιακά το συμπαγές και γαιώδες σκληρό σώμα του και μία τρύπα δημιουργήθηκε, από την οποία περνά η ακτίνα του ηλίου μόνο στις ισημερίες και στα ηλιοστάσια, 4 φορές τον χρόνο. Τα ευτελή κίνητρα του φόνου γέννησαν της μετάνοιας και της ταπείνωσης τον χρυσό. Περνά μέσα από τον θεϊκά λαξευμένο λίθο ο λίνος, το θείο , νοήμων στημόνι του ηλίου, το οποίο περιδένει, σε δυσθεώρητα ύψη, το Ιερό Όρος της Ιθώμης και συνδέει τους πιστούς της Ορθοδοξίας μεταξύ τους, με φόβο Θεού και αγάπη.

Ο μακαριστός πατέρας Χρυσόστομος Δασκαλάκης, με τη χάρη του Θεού, “κίνησε πάντα λίθον” και ως άριστος λιθοξόος χάρισε θεϊκή μορφή στην σκοτεινή ύλη, η οποία αμαύρωνε κάποτε τη θεία λάμψη του Βουλκάνου.

Ας τιμήσουμε τους νεκρούς μας. Μας περιμένουν. Έρχονται σε πολλών τα ενύπνια και λέγουν με παράπονο:


                        Η Ιθώμη κατά τον 19ο αιώνα. Φωτο: el-gr facebook.com

-Ούτε πρόσφορο μου έφερες, ούτε κερί μου άναψες, και ούτε μου άφησες μια χούφτα σιτάρι.

Εμάς τιμά ο Κύριος πρωτίστως για το ήθος μας , την πίστη και την αγάπη μας, όταν δεν λησμονούμε τους νεκρούς μας, και θυμόμαστε ότι είμαστε περαστικοί από τούτο τον πρόσκαιρο κόσμο.

Βιβλιογραφία

1.Λόγος Έτερος εις Κοιμηθέντας: Ότι οι Χριστιανοί Χρεωστούσι Περισσότερον να Κλαίουσι παρά να Γελώσι και πώς. Εκ της Ευαγγελικής Σάλπιγγος Μακαρίου του εν Πάτμω. Μεγ. Συν Πεντηκ. ,(1985), τομ. ΙΔ΄,σελ. 329.


Ο Θεός μαζί σας!


Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

10/6/2022



Δεν υπάρχουν σχόλια: