Ο Τρίτωνας που τον λένε Μπουρού ή Τρομπέτα, η κοχύλα Τόννα ή Μπουχώνα ή Λαδένια, η μικρή Μπουρού, η Μήτρα, τα Γουρουνάκια, η Πίννα η ευγενής, η Καρδιά , ο Χουρμάς και η Φολάδα ή Φτερά Αγγέλων, περιμένουν αυτό το καλοκαίρι τα μικρά αλλά και τα μεγάλα παιδιά, για να τα ανακαλύψουν στις χρυσές Ελληνικές παραλίες, κατά τα άλλα έχει απαγορευθεί η αλιεία τους (1). Κι αν η Ελλάδα δεν έχει τόσα σπάνια είδη σε κοχύλια, όπως ο Ειρηνικός ωκεανός και οι ακτές της Φλώριδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει όμως περισσότερα από 1.200 είδη, και κάποια από αυτά είναι δυσεύρετα, επίσης η Μεσόγειος θάλασσα φιλοξενεί 1.350 είδη κοχύλια ασύλληπτης ομορφιάς (2).
Το κογχύλιον ή κοχύλι είναι οστρακοφόρο , αποκλειστικά ασβεστολιθικό, το οποίο εκκρίνεται από τον μανδύα και αποσπάται χωρίς τραύμα. Αποτελείται από ένα λεπτό δίκτυ από ύλη παρόμοια με τη χιτίνη, η οποία χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση του ασβεστολιθικού άλατος(3). Αυτό κατανέμεται σε αλλεπάλληλα στρώματα , τα οποία αποτελούνται από μικροσκοπικά πρίσματα. Η επιφάνεια στο κοχύλι καλύπτεται συχνά από κερατοειδή ουσία. Οι χρωστικές ουσίες δίνουν χρώματα στα κοχύλια και οι διακοσμήσεις είναι πολλές , με κομψά σχήματα ή απλά μονόχρωμες.
Τα παιδιά , ιδίως κατά τα πρώτα 4 έτη του Δημοτικού Σχολείου, εκδηλώνουν ψυχολογικά έντονο ενδιαφέρον για διάφορες συλλογές, όπως πετρώματα, φυτά, ζώα και τα κοχύλια δεν τα αφήνουν αδιάφορα , στην όλη τους επιθυμία να ανακαλύψουν και να δαμάσουν το περιβάλλον γύρω τους. Άλλωστε κι εμείς θυμόμαστε τις όμορφες παιδικές μας συλλογές με κοχύλια, στο Δημοτικό Σχολείο της Βαλύρας. Θα μπορούσαν οι γονείς, κατεβάζοντας έγχρωμες φωτογραφίες από το διαδίκτυο, να βοηθήσουν τα παιδιά τους να κάνουν μία συλλογή, να φτιάξουν ένα άλμπουμ με κοχύλια, μαθαίνοντας πρώτα το όνομά τους και ξοδεύοντας ευχάριστα τον χρόνο των διακοπών τους. Κάθε φορά που πηγαίνει η οικογένεια στην παραλία και βρίσκουν τα παιδιά ένα κοχύλι, ή αγοράζουν κοχύλια στην πόλη και/ή σε τουριστικά θέρετρα, καλό είναι να τα κρατούν χωριστά το καθένα, σε ένα διάφανο σακουλάκι, με μία μικρή καρτέλα με το όνομά τους, ή σε μικρά διαφανή κουτάκια, που μπορούν να παραγγείλουν οι γονείς σε καταστήματα, με είδη περιτυλίγματος και δώρων, ή κατευθείαν από το διαδίκτυο. Μπορεί ακόμη ένας ξυλουργός να κατασκευάσει μία μόνιμη ξύλινη θήκη, με εσωτερικά χωρίσματα και γυάλινο σκέπασμα, αν θέλουν να εκθέσουν τα παιδιά σε μία γωνιά του σπιτιού τα ευρήματά τους ή να τα τοποθετήσουν σε ένα ανοιχτό πανέρι με καλοκαιρινή διακόσμηση. Υπάρχουν άπειροι τρόποι διακόσμησης, μέχρι και μία μικρή γωνιά στο σπίτι να μετατραπεί σε εκθετήριο με κοχύλια, είναι εφικτό και καλαίσθητο.
Τα κοχύλια που περισσεύουν , μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν για διάφορες κατασκευές, ή να τα χαρίσουν οι μικροί μαθητές στους φίλους και συμμαθητές τους , όταν θα συναντηθούν πάλι , κατά την έναρξη του νέου σχολικού έτους. Να τους μυήσουν μέσα από την όμορφη εμπειρία τους στη συλλογή και στα ονόματα που έχουν τα κοχύλια τους. Αρκετά παιδιά προτιμούν να τοποθετήσουν τη συλλογή τους σε ένα ράφι στη βιβλιοθήκη του υπνοδωματίου τους. Οι “μικροί εξερευνητές” αρέσκονται να παρατηρούν τα κοχύλια τους συχνά και να χαίρονται με το κατόρθωμά τους. Τους αρέσει να δραπετεύουν νοητικά, όταν κουράζονται από τη μελέτη, και να θυμούνται τη ξενοιασιά των περασμένων διακοπών τους, καθώς και αυτών που θα έλθουν. Στις αρχές του σχολικού έτους 2000 , έλαβα ως δώρο, από έναν μεγαλοφυή μαθητή Δημοτικού Σχολείου , δύο απολιθωμένα πολύ μεγάλα στρείδια από τη Γαύδο, το νησί νοτίως της Κρήτης. Ο μικρός μαθητής, που τώρα είναι φοιτητής στο Harvard University, πωλούσε στα 11 χρόνια του στους τουρίστες τα κοχύλια που έβρισκε στο νησί , αφού τα έκανε κοσμήματα, έναντι συμβολικής αμοιβής, και για τη προσωπική του συλλογή είχε κρατήσει υπέροχα απολιθώματα, που ανακάλυψε με πολύ κόπο και επιμονή στους βράχους.
Κοχύλι Τόννα ή Κοχύλα Λαδένια.Φωτο:Kimintenia.com
Εκτός όμως από τα παιδιά, αρκετοί ενήλικες είναι φανατικοί συλλέκτες, και μελετούν τα διάφορα όστρακα από την παιδική τους ηλικία. Αρκετοί συμμαθητές μου, όπως κι εγώ, δεν έχουμε σταματήσει να αυξάνουμε τη συλλογή μας με κοχύλια, και να τα εξετάζουμε προσεκτικά. Αυτό το χόμπι γεμίζει ευχάριστα τον χρόνο των καλοκαιρινών διακοπών.
Θαλάσσια ευρήματα στην περιοχή της Βαλύρας του καθ. Ι.Δ.Λύρα
Λάτρης των θαλασσίων απολιθωμάτων, περισσότερο από όλους μας, είναι κύριος Ιωάννης Δ. Λύρας, καθηγητής Βιολογίας, που δεν έχει εγκαταλείψει τις παιδικές του συνήθειες και την άμεση επαφή του με την όμορφη φύση του τόπου μας. Ο δεινός ιστοριοδίφης, θαλάσσια απολιθώματα συλλέγει στις Χούνες και στο Γοργόρεμα, στους ελαιώνες της Βαλύρας.
Μου έλεγε ένας κύριος, που έχει εξοχικό σπίτι έξω από την Καλαμάτα, ότι ο ίδιος και ο γιος του μαζεύουν στη θάλασσα κοχύλια και βότσαλα, και η σύζυγός του με την κόρη του μικρές πεταλίδες και πολύχρωμα γυαλάκια , που τα έχει σμιλεύσει το κύμα. Οι άνδρες εμπλουτίζουν τη συλλογή τους με νέα κοχύλια , και οι γυναίκες κατασκευάζουν κοσμήματα, που τα χαρίζουν στις φίλες τους, μετά τις διακοπές. Ο πλούτος της θάλασσας είναι ατελείωτος. Άλλοι , για παράδειγμα, μαζεύουν θαλασσόξυλα, κάποιοι καλλιτέχνες σχεδιάζουν με χρωματιστή άμμο πάνω σε πήλινα πιάτα, ενώ ορισμένοι δεν εγκαταλείπουν τη συνήθεια τους να δίνουν με το πινέλο τους μορφή στα βότσαλα.
Κάποιος, κάποτε, έγραψε ένα ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη, το επτασφράγισε μέσα σε ένα χοντρό πράσινο μπουκάλι, γεμάτο με μικρές πεταλίδες. Το μπουκάλι αυτό το βρήκε ο κύριος Νότης, μουσικός, το έτος 1999, σε μία ακτή του Μεσσηνιακού κόλπου, στο παραθαλάσσιο σπίτι του , κοντά στο χωριό Πεταλίδι της Μεσσηνίας.
Το σημείωμα έλεγε:
“ Αφησα την καρδιά μου χάμω
σαν το κοχύλι μες την άμμο...
Ύστερα πέρασαν οι φίλοι
κανείς δεν βρήκε το κοχύλι.
Χρόνους και χρόνους κολυμπάω
που ναν΄αγάπη για να πάω.
Έφαγε η θάλασσα το βράχο
κι έμεινε το νησί μονάχο”.
Ένα στιλπνό μαργαριτάρι, μέσα στο κοχύλι του , είναι η ανθρώπινη ψυχή, όσο ο Θεός βοηθά και νικιούνται οι κακοί λογισμοί, και το φως της αγάπης λούζει το είναι μας.
Αγαπώντας τα θαυμαστά δημιουργήματα του Θεού, τείνουμε προς τον Μεγαλοδύναμο, για να αντλήσουμε από τη σοφία Του. Πάνω στην σπείρα του χρυσού αριθμού κινούνται δεξιόστροφα και κτίζουν το σπιτικό τους τα θαυμαστά οστρακοειδή , αυτά τα υπέροχα θαλάσσια πλάσματα. Ο Θεός είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών.
Ας είναι το πέρασμα μας από τις Μεσσηνιακές ακτές γεμάτο θείες εμπνεύσεις ,και η πινελιά μας μια “απέραντη στοργή” για το μοναδικό φυσικό περιβάλλον μας.
Καλές Διακοπές.
Βιβλιογραφία
1.Τα τρία μεγαλύτερα θαλάσσια κοχύλια. Politis.com
2.Συλλέκτες κοχυλιών: Το μοναδικό όστρακο της Μεσογείου και τα σπάνια ενδημικά είδη της Ελλάδας. fileQ///C:/Users Lenovo/Documents/Κοχύλια/Συλλέκτες Κοχυλιών.
3.Λήμμα: Κογχύλιον.Πάπυρος Λαρούς, τομ. 8. ,σελ.648.
4.Κοχύλια και όστρακα.Οδηγίες προς ναυτιλομένους. https:/www.fnl-guide.com)sea food.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
23/6/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου