Οικογένεια Βαλυραίων προπολεμικά. Φωτό: lyrasi.blogspot.com
Μετά την απελευθέρωση του γένους, οι
σκλαβωμένοι Έλληνες, αποτινάσσοντας τον Τουρκικό ζυγό, στράφηκαν σταδιακά προς τα
Ευρωπαϊκά πρότυπα, τα οποία θέλησαν να μιμηθούν, ως χώρα που ανήκει στην
Ευρώπη. Πέραν όμως τούτου, διαμόρφωσαν και ιδίαν άποψη, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο,
όσον αφορούσε τη μόρφωση και κοινωνική τους συμπεριφορά, με βάση όχι μόνο τη
βασιλική προπαγάνδα και τις επιταγές της μόδας της εποχής τους…. Ως νοήμονες
άνθρωποι, υιοθέτησαν ορθώς
και καλλιέργησαν στάσεις και συμπεριφορές από την παιδική τους ηλικία, με πρότυπο τους θεοσεβείς
γονείς τους και τους άξιους διδασκάλους τους. Αφαίρεσαν σταδιακά τις παραδοσιακές
ενδυμασίες τους και ντύθηκαν με ρούχα λεπτά της νέας μόδας, αλλά με σεμνότητα
ειλικρινή, τα οποία δεν τόνιζαν τη
ματαιοδοξία , κενοδοξία, και υπερηφάνεια της αριστοκρατίας του χρήματος εκείνης
της εποχής. Επέλεξαν την εκλέπτυνση του θεοσεβούς μορφωμένου και κοινωνικά
ευαισθητοποιημένου ανθρώπου, που γνωρίζει πώς να στέκεται στο ύψος των
περιστάσεων αγωνιζόμενος, και δεν θρηνεί παθητικά τη μοίρα της υποδούλωσης τού γένους του σε νέους αφέντες. Προπολεμικά, οι άξιοι γονείς, ιερείς, λόγιοι, και διδάσκαλοι της Βαλύρας , έσπειραν σε γόνιμο έδαφος, για να θερίσουν οι
επόμενες γενιές ολόχρυσα στάχια της ιεράς
παρακαταθήκης τους.
Ήταν αδιανόητο ένας νέος να μη
γνωρίζει καλλιγραφία και ορθογραφία, να μην αρθρώνει καταλλήλως τον λόγο με
επιχειρήματα, σε ήπιο τόνο , να μη γνωρίζει την αξία της σιωπής όταν οι μεγάλοι
ομιλούν εμπρός του, να μην έχει οράματα ζωής που αφορούν την οικογένεια και την
Πατρίδα του. Διδάσκονταν τα μικρά παιδιά πώς μπορούν να σταθούν κοινωνικά, ενώ
με την πάροδο του χρόνου η ορθή
συμπεριφορά παγιωνόταν ως αναπόσπαστο μέρος του εαυτού τους.
Μία επίσκεψη στο σπίτι της Καλαματιανής
φίλης μου Μαρίας, με έπεισε ότι αυτή η εκλέπτυνση αφορούσε όχι μόνο τη
συμπεριφορά και την ενδυμασία των ανθρώπων της προπολεμικής εποχής... Για
παράδειγμα, τα έπιπλα και τα χρηστικά αντικείμενα του σπιτιού, στις αρχές του
20ου αιώνα, ήταν καλοδουλεμένα, με τη μέγιστη λεπτομέρεια. Τα
κρυστάλλινα ποτήρια ήταν τόσο λεπτά που έπρεπε να ακουμπήσεις σαν χάδι τα
χείλη σου για να γευτείς το νερό σε μικρές
δόσεις, με συγκράτηση και λεπτότητα χαρακτήρα. Τα μαχαιροπίρουνα ήταν σκαλιστά και λεπτά καθώς και τα
έπιπλα του σπιτιού, επίσης τα κεντήματα ήταν καλοδουλεμένα στο χέρι με χρυσοβελονιά, επάνω
σε αραχροΰφαντο μεταξωτό ύφασμα . Κάθε καρέκλα της τραπεζαρίας χωρούσε το σώμα ενός
εφήβου παρά ενηλίκου, που σήμαινε ότι αν
είσαι ευτραφής θα πρέπει να δουλέψεις σκληρά με τον εαυτόν σου για να μπορείς
να κάθεσαι άνετα στις καρέκλες της εποχής σου. Η αρχιτεκτονική δεν αφορούσε ένα αδρό ξεπέταγμα με βάση την έπαρση
ενός εγωπαθούς-πονηρού επιχειρηματία και κάποιου ψυχρού πολιτικού μηχανικού που βιάζεται να
συσσωρεύσει χρήματα με όσο το δυνατόν λιγότερη δέσμευση. Κοπίαζαν οι
άνθρωποι για να παραδώσουν έργο εναρμονισμένο με τις ομορφιές της φύσης, έργο
που να συνάδει με τη θεία δημιουργία και
να καθρεπτίζει τις λεπτές πτυχές της φωτεινής ψυχής τους. Η πολυανθισμένη
Ελληνική γλώσσα, στόλος του ενδιάθετου λόγου αλλά και της προσωπικής λεκτικής έκφρασης, στεφάνωνε την ευλογημένη
κεφαλή των Βαλυραίων προπολεμικά, με τον λόγο του Ευαγγελίου.
«Έχω κλείσει τα παραθύρια των οφθαλμών μου και έχω φωλιάσει εκεί….» .Όλα ήταν ζεστά και αρμονικά, χωρίς επίπλαστη ωραιότητα και το ψυχρό συναίσθημα της απαράδεκτης εποχής μας, μου ψιθύρισε θλιμμένη η κόρη η Καλαματιανή . Ύστερα φόρεσε το μακρυμάνικο και ως τους αστραγάλους φόρεμα της γιαγιάς της με τα ντυμένα κουμπιά, κι έδεσε με ένα μεταξωτό κορδελάκι τα μακριά της μαλλιά. Κράτησε παραμάσχαλα ένα πρόσφορο μέσα σε παλιά κεντητή θήκη και πήρε τον δρόμο προς την εκκλησία της συνοικίας της. Εκεί δεν αισθάνεται μόνη… υπάρχουν και άλλες ψυχές, που όταν τη συναντούν ανοίγουν διάπλατα τους οφθαλμούς , εμπρός στης Παναγίας το απέθαντο και φρεσκοσιδερωμένο κεντητό, που στολίζει το λαμπρό της εικόνισμα στον αιώνα....
Αυτή ήταν η προπολεμική Βαλύρα μας!
Ο Θεός μεθ΄ημών,
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
4-10-2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου