Δευτέρα 25 Οκτωβρίου 2021

Το Φθινόπωρο του Ηλία Μπιτσάνη

 



Λίγα λόγια για τον Συγγραφέα:

Ο κ.Ηλίας Μπιτσάνης  κατάγεται από τη Μεσσήνη, είναι Χημικός και Συγγραφέας μα πάνω από όλα ένας επιμελής και αριστούχος μαθητής, με διαγωγή κοσμιωτάτη. Απολαύστε το Φθινόπωρο της δεκαετίας του1960 στα μαθητικά μας θρανία, όπως το απαθανάτισε με τη δεινή του μνήμη ο εκλεκτός συγγραφέας και το κοινοποίησε στον καθ. Ιωάννη Δ. Λύρα.



                                          



Τέτοια εποχή γυρνάγαμε νύχτα από το δημοτικό σχολείο. Όχι δεν ήταν... απογευματινό, απλώς στα δικά μας χρόνια είχαμε μάθημα πρωί – απόγευμα με μια διακοπή για φαγητό και μια ανάσα το μεσημέρι. Μάθημα και το Σάββατο το πρωί και νομίζω ότι δεν είχαμε μάθημα και την Τετάρτη το απόγευμα. Δύο ώρες το απόγευμα και τα μαθήματα βοηθητικά: Γεωγραφία-πατριδογνωσία, ιχνογραφία-καλλιγραφία, χειροτεχνία, φυτολογία, ωδική. Αμετάβλητο το πρόγραμμα από το 1913 μέχρι τη δεκαετία 1960-1970. Με παραλλαγές ανάλογα με την περίοδο και τα διαθέσιμα βιβλία. Η μνήμη έντονη στις τελευταίες τάξεις, μάλλον γιατί βοηθά τη μνήμη η δασκάλα.Η κυρία Αγγελική, έξω καρδιά, η χαρά του παιδιού να την έχεις στην τάξη σε εποχές που το μπερντάχι ήταν στην ημερήσια διάταξη. Πήγαινε το τραγούδι και το γέλιο σύννεφο με κάθε ευκαιρία.

 

Στη γεωγραφία το είχα πριν πάω σχολείο! Ας είναι καλά εκείνη η εταιρεία απορρυπαντικών που μοίραζε μαζί με τα κουτιά και τετράγωνα πλαστικά ανάγλυφα ηπείρων πριν ανακαλύψουμε την... υδρόγειο σφαίρα που κοσμούσε τα γραφεία των σχολείων. Παιχνίδι οι ήπειροι, οι χώρες, τα βουνά, τα ποτάμια και οι θάλασσες. Από κοντά και η πατριδογνωσία για να γνωρίσουμε τον τόπο μας.

Στην ιχνογραφία-καλλιγραφία στην αρχή πολεμάγαμε με την πέννα, το μελάνι και το στουπόχαρτο να κάνουμε καλλιγραφικά τα γράμματα. Μιλάμε για... τραγωδία, ποιος να κάνει τις ουρίτσες και τα φιδάκια με μελάνι, όλο και... περίσσευε, πολεμάγαμε με το στουπόχαρτο να απορροφήσουμε τις “ατέλειες”. Ιχνογραφία άλλο απογευματινό ανέκδοτο, τραβάγαμε γραμμές και μουτζουρώναμε τα τετράδια, την ώρα σκοτώναμε προσπαθώντας να σχεδιάσουμε περιγράμματα.

Χειροτεχνία η... καλύτερή μας. Τα αγόρια κόντρα πλακέ, σχέδια πάνω σε αυτό και πριόνισμα με τη σέγα προκειμένου να τα “αποσπάσουμε” από το τετράγωνο φύλλο. Τα πριονάκια σε δύο μεγέθη, κόβονταν πολύ εύκολα από τους ατζαμήδες, χρειαζόμαστε και δεύτερο για να μην γίνει ζημιά. Τα στερεώναμε με βίδες στην άκρη των δύο πλευρών του επιμήκους μεταλλικού πέταλου που στη μια άκρη πάνω από το πριονάκι είχε το ξύλινο χερούλι.

Τα κορίτσια – και μερικές φορές και τα αγόρια – κάναμε χαρτοκοπτική. Είχαμε ειδικά “τετράδια” με χρωματιστές λωρίδες που κόβονταν και πλέκονταν δημιουργώντας πολύχρωμα σχέδια με διάφορες μορφές. Φυτολογία ο... φασίολος που βάζαμε στο τενεκεδάκι και φύτρωνε με το πότισμα, μπλοκ με φύλλα στα οποία κολλάγαμε φύλλα από φυτά ταξινομημένα κατά είδος. Δεν ήταν και δύσκολο, στη φύση ζούσαμε εκείνα τα χρόνια. Μέχρι και το γυμνάσιο κάναμε φυτολογία, ζωολογία και φυσική ιστορία, ήταν η εποχή που ακόμη δίναμε σημασία στη γη και την παραγωγή της. Κάπως έτσι μάθαμε να καλλιεργούμε και να αγαπάμε τη γη, τότε δεν το καταλαβαίναμε. Υπήρχαν και φυσιογνώστες απόφοιτοι πανεπιστημίου, τμήμα της φυσικομαθηματικής στη Θεσσαλονίκη που καταργήθηκε κάπου στις αρχές της δεκαετίας 1970-1980 όταν πλέον άρχισαν να αφαιρούνται από τη διδακτέα ύλη τα φυσιογνωστικά μαθήματα.

Εντάξει τι ωδική; να βρισκόταν κανένας δάσκαλος που ήταν καλλίφωνος και καταλάβαινε από μουσική ή σκάμπαζε κανένα όργανο κάτι γινόταν. Ο Ξανθέας πάντως που μας έκανε στις δύο τελευταίες τάξεις ήταν από εκείνους που μας έδειχναν πέντε πράγματα με το μαντολίνο.

Στα χωριά τα πράγματα ήταν διαφορετικά, εκεί οι σχολικοί κήποι ήταν πραγματικά σχολείο καθώς τα παιδιά του χωριού μάθαιναν την καλλιέργεια ειδών που δεν είχαν συναντήσει και πάλι, τα παλαιότερα χρόνια είχαν σπουδαία συμβολή στην προσπάθεια γεωργικής ανασυγκρότησης της χώρας. Πρόλαβα σχολικό κήπο στη Στέρνα πλούσιο σε είδη που δεν καλλιεργούνταν στην περιοχή. Και από χειροτεχνία ό, τι μπορούσε να σκαρφιστεί ο δάσκαλος και η δασκάλα, στο ίδιο χωριό δημιουργούσαν αντικείμενα από πηλό με γλινόχωμα που αφθονούσε. Και αξιοποιούσαν διάφορα αντικείμενα για να κατασκευάσουν παιχνίδια από κουβαρίστρες μέχρι κουτιά από κονσέρβες.

Κάπως έτσι κύλαγαν τα απογεύματα και μετά βολίδα στο σπίτι, άλλοτε με το χλωμό φως της ηλεκτρικής, άλλοτε με τη λάμπα πετρελαίου και άλλοτε με το λυχνάρι για την προετοιμασία της επόμενης ημέρας. Και νωρίς στο κρεββάτι γιατί πλάκωνε το κρύο το χειμώνα και τα κάρβουνα στο μαγκάλι είχαν... ημερομηνία λήξεως, οι στόφες με ξύλα και οι σόμπες πετρελαίου ήρθαν στα μεγαλύτερα χρόνια. Και εκείνες δεν ήταν για χόρταση, οι παντανίες και τα... σαΐσματα πρόσφεραν ανέξοδη θέρμανση όταν χωνόμασταν από κάτω. Τότε δεν είχε τηλεόραση και... “Άγριες Μέλισσες”, είχε τούφα και... άγριες νύχτες μέχρι να σε πάρει ο ύπνος.



Δεν υπάρχουν σχόλια: