Αφιέρωμα στην εορτή της αγάπης
Φωτο: votaniki.gr
Στο πρώτο κάλεσμα του ανέμου, οι ιώδεις, κυανόχροες, πορφυρόχροες, κόκκινες, άσπρες και κίτρινες ανεμώνες της Βαλύρας, άνοιξαν τα μεταξένια πέταλά τους και στόλισαν το πανάρχαιο υφαντό, τη μοναδική χλωρίδα του χωριού μας. Η στεφανωματική, η λάμπουσα, η επίχαρις, η πρωϊκαρπος, η κηπαία, η αστερύτη, η ηπατική, η βατράχιος, η λειμωνία και τόσες άλλες υπέροχες ανεμώνες, φόρεσαν τα πολύχρωμα πέταλά τους, προμήνυμα ελπίδας του ερχομού της Άνοιξης και αιώνιο παιχνίδισμα, ενάντια στην αυστηρότητα του Βοριά και του Χιονιά, που παγώνουν τα λεπτά κορμιά των κοριτσιών της γης, όταν χορεύουν ανέμελα στις πλαγιές, κρυμμένα κάτω από τις μυρτιές, τα πουρνάρια και τα βάτα, στις ρίζες των ήσυχων θάμνων, αλλά και στις αυλές των σπιτιών του τόπου μας.
Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι πίστευαν ότι το άνθος της ανεμώνης ανοίγει μόνο εάν φυσήξει άνεμος και με βάση αυτή τη δοξασία ονόμασαν το συγκεκριμένο φυτό ανεμώνη ( Νεωτ. Εγκ. Λεξ. Ηλίου, τομ.2). Έξι πέταλα φέρει η ανεμώνη, και σαν κυψέλη του Έλληνος λόγου και αιώνιος τροχός, υφαίνει σιωπηλά ύμνους στον Ύψιστο, μέσα στο καταχείμωνο, μαγνητίζοντας με τη σεμνή και θελκτική παρουσία της τα βλέμματα των ανθρώπων, ανοίγοντας τη καρδιά τους διάπλατα και γεμίζοντάς την με αγάπη για τη φύση.
Στη Βαλύρα ο Θεός έσπειρε ανεμώνες σε όλες τις αποχρώσεις, στον κάμπο και στις ραχούλες της Βαλύρας. Για να μην ανταγωνίζονται μεταξύ τους οι αδελφές, στις Κάτω Χούνες φύτεψε τις μοβ αποχρώσεις, στις Πάνω Χούνες τις κίτρινες και άσπρες, στα μονοπάτια προς τη Βουλκανιώτισσα Παναγιά τις κόκκινες και στον κάμπο της Βαλύρας, τις κάλεσε όλες μαζί σ΄ ένα ξέφρενο γλέντι.
Μαθήτριες στη Βαλύρα γνωρίζαμε μόνο τις ροζ, μοβ και κόκκινες ανεμώνες, ίσως γιατί δεν είχαμε περπατήσει πέρα από τις Κάτω Χούνες, στα ψηλά μονοπάτια, για να ανακαλύψουμε τις άσπρες και τις κίτρινες. Αυτές ήταν οι μικρές ερωμένες του καθηγητή μας Ιωάννη Δ. Λύρα, που γεννημένος δεινός ιστοριοδίφης, δεν άφησε λιθαράκι ασήκωτο στο χωριό, μονοπάτι και χαντάκι που να μην το διαβεί και καταγράψει στη μοναδική μνήμη του. Έφθασε ο μικρός Νταλόγιαννης και στις κίτρινες ανεμώνες, κι όταν τις ανακάλυψε καταχάρηκε ολόκληρος. Πού να γνώριζε τότε ότι θα ήταν πλέον ο ίδιος η ζωντανή απόδειξη της ύπαρξής τους, όταν όλα θα άλλαζαν στη Βαλύρα και την άγρια ομορφιά θα αντικαθιστούσαν οι δρόμοι , η σύγχρονη αντίληψη των πραγμάτων και τα δηλητήρια προς “ξήρανσιν των βάτων”.
Πριν την μαζική κυκλοφορία των ηλεκτρονικών υπολογιστών και τη καθιέρωση του διαδικτύου στη ζωή μας, τη γνώση στο χωριό λαμβάναμε από τις εγκυκλοπαίδειες και τα βιβλία που είχαμε στη βιβλιοθήκη του σπιτιού μας. Ζωντανή εγκυκλοπαίδεια ήταν οι σοφές γιαγιάδες μας, οι οποίες είχαν πάντα μία λογική απάντηση για όλα και καλή μνήμη της παράδοσης του χωριού μας.
-Η ανεμώνη, έλεγε η γιαγιά μου Κωνσταντίνα, κάνει καλό στον κοκκύτη, στη βροχίτιδα και στο άσθμα. Αλλά τα φύλλα και το στέλεχος του φυτού είναι καυστικά ,η οσμή του φυτού ερεθίζει τα μάτια και χρειάζεται προσοχή. Αν φάνε ανεμώνες τα ζώα μπορεί και να πεθάνουν. Όταν πληγώνονταν τα άλογα έβαζαν οι παππούδες μας φύλλα από ανεμώνη πάνω στη πληγή .Κάποτε μία κοπέλα στο χωριό πήγε με το γαϊδούρι της προς τα Κουβέλια να καθαρίσει τις ελιές της. Το ζωντανό πείνασε και έφαγε το μπουκέτο με τις ανεμώνες που είχε μαζέψει για το σπίτι της. Έκλαιγαν τα μάτια του λαίμαργου ζώου για μία εβδομάδα, και έπαθε εντερική διαταραχή. Κόντεψε να ψοφήσει.
Μία άλλη κυρία, περίμενε τα έμμηνα και είχε καθυστέρηση. Έφτιαξε ένα τσάι με δυο πράσινα φύλλα ανεμώνης και σε τρεις ημέρες κατέβηκαν.
Όταν κόβαμε τις ανεμώνες στις Χούνες, βάζαμε δίπλα μία μεγάλη πέτρα για να θυμόμαστε το σημείο που φυτρώνουν. Τον Ιούνιο που ξεραίνονταν οι ανεμώνες, σκάβαμε και παίρναμε ένα μικρό μέρος της ρίζας τους με τους βολβούς, το φυλάγαμε σε ευάερο και ξηρό χώρο όλο το Καλοκαίρι, και προς το τέλος του Σεπτεμβρίου το φυτεύαμε ξανά στην αυλή του σπιτιού. Προσέχαμε και το ποτίζαμε τακτικά, μέχρι να βγάλει το χειμώνα άνθος το φυτό και να ξεραθεί στη συνέχεια. Τότε σταματούσαμε το πότισμα. Συνήθως, η κάθε ρίζα βγάζει ένα και σπανίως δύο άνθη.
Τη δεκαετία του 1960, όταν άνθιζαν οι ανεμώνες, γράφαμε έκθεση στο σχολείο, στη Τετάρτη, Πέμπτη και Έκτη Δημοτικού, παράλληλα προσφέραμε κι ένα μπουκέτο με ανεμώνες στους δασκάλους μας.
Οι ανεμώνες ήταν ένα μοναδικό κίνητρο για να ανακαλύψουμε τα κρυφά σημεία της χλωρίδας του χωριού μας. Και πού δεν τις εντοπίζαμε! Κρυμμένες στις ρίζες στις μυρτιές, στα πουρνάρια, δίπλα στο φασκόμηλο, σε άγονα και ασβεστώδη ήσυχα σημεία κοντά στους ελαιώνες, στα χαντάκια με τα βάτα κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής από τη Βαλύρα μέχρι το Πλατύ· ιδίως στ΄ Αγρίλια της Βαλύρας ,το χειμωνιάτικο πλατό ήταν γεμάτο με κόκκινες και άσπρες ανεμώνες και το θέαμα εξαίσιο.
Οι ανεμώνες μας δίδαξαν τον σεβασμό και τη φροντίδα της γης, την υπομονή και αγάπη για τα όμορφα δημιουργήματα του Θεού, τη καλαισθησία και δημιουργικότητα, καλλιεργώντας τες ως παιδιά στα παρτέρια στο σπίτι μας ή ψάχνοντας τες στις ραχούλες, και απαθανατίζοντας ζωγραφικά τα όμορφα άνθη τους.
Μ΄ ένα μπουκέτο όμορφες αναμνήσεις ,ασπάζομαι την θεία γη μας, και εύχομαι ο Θεός να στρώνει τις όμορφες ανεμώνες κάθε χρονιά πλουσιοπάροχα, στους ευλογημένους αγρούς και ελαιώνες της Βαλύρας μας.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
12/2/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου