Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής στη Βαλύρα

 

Μπορεί στη Βαλύρα να άρχισε ο τριήμερος πανηγυρικός εορτασμός της εορτής της μνήμης του Αγίου Πνεύματος, αλλά σήμερα, 3-6-2023, είναι το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής και οι νεκροί πρέπει να κατέβουν στον κάτω κόσμο. Κατά την πασχαλινή περίοδο ήταν ελεύθεροι , τώρα όμως δεν έχουν άλλη επιλογή, παρά να επιστρέψουν στο δεσμωτήριό τους. Εμείς, οι ζωντανοί, τι αλήθεια πράξαμε για τους κεκοιμημένους μας σήμερα;

Φτιάξαμε κόλλυβα, προσκομίσαμε πρόσφορο στην εκκλησία, τους μνημονεύσαμε , προσευχηθήκαμε και παρακαλέσαμε τον Άγιο Γεώργιο, τον καβαλάρη του κοιμητηρίου της Βαλύρας, να γλυκάνει την επιστροφή τους, ιδίως αυτές τις ημέρες που συμπίπτει ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Πνεύματος με το Ψυχοσάββατο και  πανηγυρίζουμε στο όμορφο χωριό μας  στον γραφικό ιερό ναό της Αγίας Τριάδος; Αν τίποτα από αυτά δεν πράξαμε λόγω των προετοιμασιών για το πανηγύρι, ας σπεύσουμε , όσο προλαβαίνουμε, να ανάψουμε ένα κεράκι και να προσευχηθούμε υπέρ αναπαύσεως των ψυχών   αποθανόντων προγόνων μας. Βέβαια, κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, αλλά τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους, το Σάββατο πριν την Κυριακή   των Απόκρεω και  της Πεντηκοστής είναι πολύ σημαντικά.

Σχετικά με το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής, επειδή πολλοί κατά καιρούς πέθαναν μικροί ή στη ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω φτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των απ’ αιώνος ευσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών» (1).

,       Το κοιμητήριο τους Αγίου Γεωργίου Βαλύρας. Φωτό: κα Βάσω Φ. Ηλιοπούλου

Το πώς επηρεάζουμε εμείς την πορεία των προσφιλών νεκρών μας αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άγιος Παϊσιος. Μία ευκαιρία ζητούν οι μετανοήσαντες κεκοιμημένοι να διορθώσουν τα λάθη του πρότερου βίου τους, αλλά είναι πλέον αργά.  Με τη θεάρεστη συμπεριφορά μας και τον ενάρετο βίο μας μπορούμε να βοηθήσουμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα, που δεν είναι πλέον κοντά μας, να δουν ανακούφιση οι ψυχές τους στα σκοτεινά δώματα του Άδη.

Ο Άγιος Παΐσιος για την προσφορά προς τους κεκοιμημένους

                           Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης.Φωτό:sansimera.gr

-Γέροντα, οι υπόδικοι νεκροί (πλην των Αγίων) μπορούν να προσεύχονται;

-Έρχονται σε συναίσθηση και ζητούν βοήθεια, αλλά δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Όσοι βρίσκονται στον Άδη μόνο ένα πράγμα θα ήθελαν από τον Χριστό: να ζήσουν πέντε λεπτά για να μετανοήσουν. Εμείς που ζούμε, έχουμε περιθώρια μετανοίας, ενώ οι καημένοι οι κεκοιμημένοι δεν μπορούν πια μόνοι τους να καλυτερεύσουν την θέση τους, αλλά περιμένουν από εμάς βοήθεια. Γι’ αυτό έχουμε χρέος να τους βοηθούμε με την προσευχή μας.

Γιατί, τι να τους κάνει ο Θεός; Σαν ένα παιδί που απομακρύνεται από τον πατέρα του, σπαταλάει όλη την περιουσία του και από πάνω βρίζει και τον πατέρα του. Ε, τι να το κάνει αυτό ο πατέρας του; Οι άλλοι όμως οι υπόδικοι, που έχουν λίγο φιλότιμο, αισθάνονται την ενοχή τους, μετανοούν και υποφέρουν για τις αμαρτίες. Ζητούν να βοηθηθούν και βοηθιούνται θετικά με τις προσευχές των πιστών.

Τους δίνει δηλαδή ο Θεός μία ευκαιρία, τώρα που είναι υπόδικοι, να βοηθηθούν μέχρι να γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Και όπως σε αυτή τη ζωή, αν κάποιος είναι φίλος με τον βασιλιά, μπορεί να μεσοαλαβήσει και να βοηθήσει έναν υπόδικο, έτσι κι αν είναι κανείς φίλος με τον Θεό, μπορεί να μεσολαβήσει στο Θεό με την προσευχή του και να μεταφέρει τους υπόδικους από την μία φυλακή σε άλλη καλύτερη, από το ένα κρατητήριο σε ένα άλλο καλύτερο.

Η ακόμα μπορεί να τους μεταφέρει και σε ένα δωμάτιο ή σε διαμέρισμα.

Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με  τρόφιμα και άλλα πράγματα που τους πηγαίνουμε, έτσι και τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις προσευχές και τις ελεημοσύνες που κάνουμε για τη ψυχή τους.

Οι προσευχές των ζώντων για τους κεκοιμημένους και τα μνημόσυνα είναι η τελευταία ευκαιρία που δίνει ο Θεός στους κεκοιμημένους να βοηθηθούν, μέχρι να γίνει η τελική Κρίση. Μετά την δίκη δεν θα υπάρχει δυνατότητα να βοηθηθούν….

Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας έχει τα κόλλυβα, τα μνημόσυνα. Τα μνημόσυνα είναι ο καλύτερος δικηγόρος για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Έχουν τη δυνατότητα και από την κόλαση να βγάλουν τη ψυχή.

Κι εσείς σε κάθε Θεία Λειτουργία να διαβάζετε κόλλυβα για τους κεκοιμημένους. Έχει νόημα το σιτάρι: Σπείρετε εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία (Α’ Κορινθ, κεφ 15, εδ 42) (δηλαδή συμβολίζει το θάνατο και την ανάσταση του ανθρώπου), λέει η Γραφή…

Ο συμβολισμός των συστατικών στα κόλλυβα:

Σιτάρι: Συμβολίζει τις ψυχές των πεθαμένων

Αλεύρι ή φρυγανιά: Συμβολίζει το ελαφρύ χώμα που σκεπάζει τον πεθαμένο.

Ζάχαρη: Συμβολίζει τη γλυκύτητα του Παραδείσου

Ο μαϊντανός:Τη χλωρότητα του παραδείσου (Εν τόπω χλοερό, εν τόπω αναψύξεως)

Ρόδι: Συμβολίζει τη λαμπρότητα του παραδείσου

Ο Θεός να αναπαύει τις ψυχές των κεκοιμημένων μας στη Βαλύρα και των Βαλυραίων πανταχόθεν σε τόπο χλοερό στον παράδεισο, και να φωτίζει τους ζώντες που δεν τους  λησμονούν.

Βιβλιογραφία

1.https://www.ekklisiaonline.gr/nea/psychosavvato-pentikostis-ti-symvolizi-gia-tous-pistous/

2.Λόγοι του  Αγίου Παϊσίου, (από τον Δ’ τόμο, Οικογενειακή Ζωή). Εκδόσεις Ησυχαστήριο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή, Θεσσαλονίκη.

Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

3-6-2023