Η εικόνα της Αγίας Ευφημίας στη Χίο. Φωτο: Tina E.Kondopoulou
Η εκκλησία μας εορτάζει δύο φορές το έτος την εορτή της μνήμης της Αγίας Ευφημίας, στις 11 Ιουλίου και στις 16 Σεπτεμβρίου. Η Αγία Ευφημία υπήρξε κόρη ευγενών και ευσεβών χριστιανών και διακρίθηκε για την αρετή και φιλανθρωπία της. Μαρτύρησε στη Χαλκηδόνα του Βοσπόρου την εποχή του Διοκλητιανού (3ος αι.) φοβερού διώκτη των Χριστιανών. Όταν με εντολή του Διοκλητιανού ο ηγεμόνας της περιοχής Πρίσκος κήρυξε το διωγμό κατά των Χριστιανών, η Ευφημία μαζί με άλλους 49 χριστιανούς αρνήθηκε να θυσιάσει στα είδωλα, γι΄ αυτό και βασανίστηκε με φρικτά βασανιστήρια. Υπέμεινε το μαρτύριο με παραδειγματική υπομονή και γαλήνη, γεγονός που έκαμε και τους δημίους της, Βίκτωρα και Σωσθένη να πιστέψουν στο Χριστό. Τέλος, με διαταγή του Πρίσκου δόθηκε βορά στα θηρία. Τελειώθηκε από πληγή μίας άρκτου, αφού προσευχήθηκε.
Την ίδια τύχη είχαν ύστερα από λίγο και οι δύο δήμιοι που ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό. Το μαρτυρικό λείψανο της Ευφημίας τάφηκε κοντά στη Χαλκηδόνα, όπου ανεγέρθηκε προς τιμήν της και περίλαμπρος ναός. Στον ίδιο ναό συνήλθε και η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος, όπου έγινε και το θαύμα να επιλέξει η Αγία τον τόμο που περιείχε τις θέσεις των Ορθοδόξων. Το 451 έγινε η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα επί Μαρκιανού για την αίρεση του Ευτυχούς που κήρυττε τον μονοφυσιτισμό. Τις θέσεις των Ορθοδόξων και αντίστοιχα των αιρετικών γραμμένες σε τόμους (βιβλία) τοποθέτησαν στη θήκη του λειψάνου της Αγίας. Όταν άνοιξαν τη θήκη βρήκαν την απόφαση της Συνόδου στα χέρια της Αγίας και των μονοφυσιτών ριγμένη στη γη. Στο θαύμα αυτό στηρίχθηκαν οι Ορθόδοξοι και μετεστράφησαν πολλοί. Η μνήμη του θαύματος της Αγίας Ευφημίας εορτάζεται στις 11 Ιουλίου (1).
Ευφημίας Μεγαλομάρτυρος ( 11 Ιουλίου )
Απολυτίκιον. Ήχος πλ. γ΄
Λίαν εύφρανας τους Ορθοδόξους, και κατήσχυνας τους κακοδόξους. Ευφημία Χριστού καλλιπάρθενε· της γαρ Τετάρτης Συνόδου εκύρωσας, α οι Πατέρες καλώς εδογμάτισαν. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος (2).
Ευφημίας Μεγαλομάρτυρος ( 16 Σεπτεμβρίου )
Απολυτίκιον. Ήχος πλ. Δ΄
Η αμνάς σου Ιησού Χριστέ κράζει μεγάλη τη φωνή· Σε νυμφίε μου ποθώ, και σε ζητούσα αθλώ, και συσταυρούμαι, και συνθάπτομαι, τω βαπτισμώ σου· και πάσχω δια σε, ως βασιλεύσω συν σοι· και θνήσκω υπέρ σου, ίνα και ζήσω εν σοι· αλλ΄ ως θυσίαν άμωμον προσδέχου, την μετά πόθου τυθείσαν σοι. Αυτής πρεσβείες, ως ελεήμων, σώσον τας ψυχάς ημών(2).
Τα θαύματα της Αγίας Ευφημίας
1.Η Αγία Ευφημία εικονίζεται μαζί με τον Άγιο Παϊσιο τον Αγιορείτη, στον οποίο αποκαλύφθηκε περίλαμπρη και η ψυχή του ενώθηκε μαζί της. Ο ίδιος απεβίωσε μία ημέρα μετά την εορτή της μνήμης του θαύματος της Αγίας Ευφημίας , στις 11 Ιουλίου, και εορτάζεται η μνήμη του στις 12 Ιουλίου.
2."Ο Παντοδύναμος Θεός μου έδωσε να καταλάβω ότι κάτι άκρως θείο και μεγαλειώδες λαμβάνει χώρο κατά την ημερομηνία που εορτάζεται η Αγία Ευφημία τον Ιούλιο. Στις 11 Ιουλίου , και ώρα 13:00 μμ, το έτος 2004, είχα πάει εκδρομή στην Επίδαυρο με μία ομάδα Ελλήνων επιστημόνων, είπε μία αναγνώστρια της ιστοσελίδας μας.
Ενώ βρισκόμουν κοντά στον χώρο της Θόλου της Επιδαύρου, τοποθέτησα τα χέρια μου επάνω στη βάση ενός αγάλματος και προσευχήθηκα για τους προγόνους μας, ως μία βαθύτερη επιθυμία μου να ενώσω μέσα μου το ένθεο παρελθόν των Ελλήνων με το Ορθόδοξο Χριστιανικό παρόν μας. Τότε εμφανίστηκε ένας λευκός κίονας μέσα από το κέντρο της Θόλου, κινήθηκε διαγωνίως , κατευθύνθηκε στη συνέχεια κατά πάνω μου και με τύλιξε με τρεις στροφές, κάνοντας κινήσεις σαν να με καθαρίζει. Στη συνέχεια ανέβηκε ένα μέτρο πάνω από το κεφάλι μου και σχημάτισε επτά άσπρες μπάλες, που κινούνταν ρυθμικά μεταξύ τους, προς έκπληξη των συναδέλφων μου που ήταν παρόντες. Με αυτή τη δοκιμασία κατανόησα ότι οι αρχαίοι μύστες και οι ιατροί του Ασκληπιού σταυρώνονταν , δεσμεύονταν με αγνότητα εφ΄ όρου ζωής, προκειμένου να υπηρετήσουν τα έργα του Θεού. Αυτός ήταν ένας αθάνατος αρχαίος φύλακας του ναού, ένας ρομβοροφός, ένας λευκός κίονας , όπως αναφέρεται στην Αγία Γραφή. Συναισθάνθηκε την ιερότητα του προσκυνήματός μου, με βάση τους κραδασμούς που δεχόταν από εμένα, και μετέφερε στη σκέψη μου με τη γλώσσα της σιωπής την πληροφορία ότι πρέπει να προβώ σε αυστηρές ενέργειες, συνεχούς καθαρισμού του σώματος και του νου μου , ελέγχου των παθών και των λογισμών μου. Αισθάνθηκα με όλο το είναι μου την παρουσία του Παντοδύναμου και Πανάγαθου Θεού , μέσα από τις άκτιστες ενέργειες του Πατρός και θυμήθηκα την εορτή της μνήμης της Αγίας Ευφημίας".
3.Η Αγία Ευφημία η θαυματουργή, έχει παρουσιαστεί στα ενύπνια ορισμένων ανθρώπων, άλλοτε όρθια στον Βόσπορο, κι άλλοτε ξαπλωμένη , θηρία έρχονται κατά πάνω της και μία άρκτος την πλησιάζει, δείχνοντας το μαρτύριο της. Προστατεύει, και αναπαύει τους καρκινοπαθείς στον Παράδεισο.
Η Αγιογράφηση της Αγίας Ευφημίας
Η κυρία Κωνσταντίνα Η. Κοντοπούλου , κοινωνιολόγος , καθηγήτρια Πανεπιστημίου στη Βοστόνη, στις Η.Π.Α., μας έστειλε τον περασμένο Ιούλιο, κατά τις διακοπές της στη Χίο, τη φωτογραφία με την Αγιογραφία της Αγίας Ευφημίας. Η Μεγαλομάρτυς Ευφημία εικονίζεται σε στάση ορθή και κατ΄ ενώπιον. Εσωτερικά φορεί μπλε σκούρο φόρεμα, επάνω περίτεχνα κεντημένο επανωφόριο και κόκκινο μαφόριο επί της κεφαλής της , ριγμένο από τους ώμους μέχρι τα πέλματα, και πορπωμένο στον δεξιό ώμο. Κρατεί το βάγιον της δόξης της στο υψωμένο, σε στάση δέησης, δεξιό χέρι της και φέρει κλειστό Ευαγγέλιο στο αριστερό χέρι, και εμπρός στο στήθος της. Το φωτοστέφανο είναι χρυσό, με ανάγλυφα ημικυκλικά σχέδια και σκαλίσματα στην παρυφή. Ο κάμπος παραπέμπει σε άγιο χώρο, στον οποίο στέκει όρθια η Αγία Ευφημία. Στον κάμπο της εικόνας εικονίζεται αριστερά η περιοχή της Χαλκηδόνας στον Βόσπορο, όπου έλαβε μέρος το μαρτύριο της Μεγαλομάρτυρος και βρίσκεται ο ιερός ναός της , και δεξιά το νησί της Χίου στο βάθος . Πάνω από το νησί, δεξιά στον κάμπο, στέκεται σε κούφια νεφέλη ένας στηθαίος άγγελος, ο οποίος κρατεί τον αμάραντο στέφανο της Αγίας Ευφημίας. H αγιογραφία παραπέμπει στην δια θαλάσσης μεταφορά της Αγίας στη Χίο. Στην αγιογραφία αναγράφεται ότι είναι τάμα των κατοίκων της Χίου. Συνήθως οι Αγιογραφίες των Αγίων είναι δισδιάστατες, αλλά η συγκεκριμένη εικόνα έχει πλούσιο τρισδιάστατο κάμπο.
Βιβλιογραφία
1. Αγιολόγιον Ημερολόγιον 2018. Εκδόσεις Σαϊτης.
2.Ημερολόγιο 2022. Ιερά Μητρόπολις Νέας Σμύρνης.
Η θαυματουργός επιστασία της Αγίας Ευφημίας να προστατεύει τους πάσχοντες και όλο τον κόσμο.
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
16/9/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου