Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2022

Οι λύπες κόβουν γόνατα κι οι λογισμοί γερνούσι. Μία Ιατρική, Ψυχολογική και Θεολογική Προσέγγιση της Κατάθλιψης

 

           

  Η ενίσχυση του πλησίον με ειλικρινή και θετική διάθεση, ως αντίδοτο στην κατάθλιψη


Για την κατάθλιψη ζητήσατε αρκετοί να γράψω κι αυτό διόλου τυχαίο, αφού στο 15% , κατά μέσο όρο, ο πληθυσμός παγκοσμίως υποφέρει από κατάθλιψη και  όλοι μας λίγο-πολύ έχουμε περάσει κάποια κρίση κατάθλιψης, όπως δείχνουν οι διεθνείς επιστημονικές έρευνες. Τι είναι όμως η κατάθλιψη θα διερευνήσουμε ιατρικά, ψυχολογικά και θεολογικά και θα αναφερθούμε σε ορισμένες μορφές θεραπευτικής αντιμετώπισής της. Η κατάθλιψη δεν είναι σύγχρονος όρος. Αναφέρεται στις περιγραφές του Ιπποκράτη, του Γαληνού, του Αρεταίου και του Πλουτάρχου. Μέχρι και τα αγάλματα του Πραξιτέλη, αν τα προσέξουμε καλά, θα δούμε μία συναισθηματική καταστολή και μία ελαφρά δόση μελαγχολίας. Οι περισσότεροι λογοτέχνες, καλλιτέχνες και δημιουργοί παγκοσμίως, μέσα από καταθλιπτικές κρίσεις έφεραν στο φως τα αριστουργήματά τους. Σύντροφος της ζωής μας είναι η κατάθλιψη, και αν όχι η κατάθλιψη, η μελαγχολία σίγουρα.

Στον όρο κατάθλιψη αναφερόμαστε με τρεις διαφορετικές σημασίες:

α. Στο καθημερινό συναίσθημα της λύπης ή στενοχώριας που ο καθένας μπορεί να βιώσει, γιατί συνέβη κάποιο απροσδόκητο γεγονός στη ζωή του, το οποίο αδυνατεί να διαχειριστεί, όπως είναι η απώλεια ενός προσφιλούς προσώπου, μία φυσική ή οικονομική καταστροφή, μία ασθένεια, ένα διαζύγιο, ή μία αγχώδης κατάσταση , η οποία φέρει το άτομο σε αδιέξοδο όσον αφορά την αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Αυτή η μορφή της αντιδραστικής κατάθλιψης παρέρχεται με την πάροδο του χρόνου, συνήθως εντός 16 μηνών έχει υποχωρήσει πλήρως.

β. Στο νοσηρό και δυσάρεστο συναίσθημα, που βιώνεται καθημερινά ως έντονος ψυχικός πόνος, δυσφορία για όλα και αδυναμία του ατόμου να αντλήσει χαρά. Αυτή η μορφή κατάθλιψης είναι προάγγελος μίας σοβαρότερης διαταραχής, αν και εμφανίζεται σε   ήπιο βαθμό και εντός των φυσιολογικών ορίων ή μίας ενδεχομένης νεύρωσης.

γ. Ο όρος κατάθλιψη χρησιμοποιείται για να περιγράψει μία ψυχοπαθολογική κατάσταση, μία διαταραχή ή ψυχική νόσο. Αυτή η διαταραχή είναι παρατεταμένη και θεωρείται ως πρωτεύουσα όσον αφορά την κλινική εικόνα του ασθενούς. Η διάγνωση πλέον είναι καταθλιπτική διαταραχή. Η κατάθλιψη υπάγεται στην κατηγορία των ψυχικών νόσων της διάθεσης, οι οποίες εντάσσονται κάτω από την ευρεία κατηγορία των ψυχωσικών διαταραχών και έχει διάφορες παραλλαγές , οι πιο σημαντικές είναι οι ακόλουθες (1).

Ι. Οι μορφές της κατάθλιψης:

α. Μείζων κατάθλιψη

β.Δυσθυμία

γ.Διπολική διαταραχή τύπου 1 και 2

δ.Κυκλοθυμία

Τα κριτήρια που έχουν καθιερωθεί στους ιατρικούς οδηγούς ψυχικών διαταραχών DSM-IV( οδηγός των Η.Π.Α.) και ΙCD-10 (διεθνής οδηγός), για τις παραπάνω παραλλαγές της κατάθλιψης είναι τα ακόλουθα (1):

α. Μείζων Κατάθλιψη (ψύχωση)

Εννέα βασικά κριτήρια αφορούν τη μείζονα κατάθλιψη. Αν πέντε από τα ακόλουθα κριτήρια ισχύουν και απαραίτητα ένα από τα δύο πρώτα, τότε η διάγνωση είναι μείζων κατάθλιψη.

1.Κακή διάθεση κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε ημέρα

2.Μείωση του ενδιαφέροντος για όλες σχεδόν τις δραστηριότητες κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας, σχεδόν καθημερινά

3.Εμφανής ανορεξία ή ακριβώς το αντίθετο, βουλιμία, και αντίστοιχα εμφανής μείωση ή αύξηση του βάρους του σώματος

4.Αϋπνία ή μεγάλη υπνηλία, σχεδόν καθημερινά

5.Ψυχοκινητική υπερδιέγερση ή το αντίθετο, μεγάλη κατάπτωση, σχεδόν καθημερινά

6.Μείωση της αντοχής και έντονο αίσθημα κούρασης, καθημερινά

7.Αισθήματα υποτίμησης του εαυτού, απαξίας ή υπερβολικής ενοχής

8.Μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και σκέψης, μεγάλη αναποφασιστικότητα

9.Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου, σκέψη αυτοκτονίας, σχέδιο και/ή απόπειρα αυτοκτονίας. Εδώ εντάσσεται και η χαμογελαστή κατάθλιψηsmiling depression). Tο άτομο παρουσιάζεται χαμογελαστό, ενώ κατά βάθος οργανώνει το σχέδιο της αυτοκαταστροφής του. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή η κατάσταση ξεσπά και ως σωματική νόσος, αν όχι ως απόπειρα αυτοκτονίας.


β.Δυσθυμία ( νεύρωση)

Για να θεωρηθεί κάποιος δυσθυμικός πρέπει να έχει κακή διάθεση τον περισσότερο καιρό, για τουλάχιστον δύο χρόνια και να παρουσιάζει δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια:

1.Μειωμένη όρεξη για φαγητό ή αντίθετα ασυγκράτητη λαιμαργία

2.Αϋπνία ή υπερβολική υπνηλία

3.Έλλειψη ενέργειας και κόπωση

4.Χαμηλή αυτοεκτίμηση

5.Δυσκολία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων

6.Συναισθήματα απελπισίας


γ. Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψης (ψύχωση) και κατάθλιψη με υπομανία (νεύρωση)

Η ψύχωση αφορά πολύ σοβαρές διαταραχές, κατά τις οποίες το άτομο χάνει την επαφή του με την πραγματικότητα και παρουσιάζει μεγάλη δυσλειτουργία και ματαίωση στις εκτελεστικές του ικανότητες. Η νεύρωση είναι μία πιο ήπια κατάσταση, το άτομο έχει αίσθηση της πραγματικότητας και είναι σχετικά λειτουργικό. Στη συνέχεια παρατηρούμε στις υποδιαιρέσεις του Νευρικού Συστήματος την παρατεταμένη δράση στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα που προκαλεί μανία ή υπομανία και αντίστοιχα την παρατεταμένη δράση στο παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα που προκαλεί κατάθλιψη ή μελαγχολία.

Οι Υποδιαιρέσεις του Νευρικού Συστήματος

Α. Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (εγκέφαλος και σπονδυλική στήλη)

Β. Περιφερικό Νευρικό Σύστημα (όλα τα ζωτικά όργανα και τα νεύρα τους)

Β1.Θεληματικό Μέρος του Περιφερικού Νευρικού Συστήματος (εκούσιος έλεγχος των κινήσεων του σώματος-εμείς κουνάμε τα χέρια μας)

Β2. Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα (ακούσια και διαρκής λειτουργία των ζωτικών οργάνων του σώματος-λειτουργούν χωρίς τη δική μας παρέμβαση)

Β2α.Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (διέγερση όλων των οργάνων του σώματος από τη μέση και άνω και καταστολή των κάτω οργάνων). Η παρατεταμένη δράση προκαλεί μανία ή ήπια υπομανία. Επίσης, οι αγχώδεις διαταραχές, η υστερία και το στρες εντάσσονται εδώ.

Β2β. Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (διέγερση των οργάνων από τη μέση και κάτω και καταστολή των οργάνων από τη μέση και άνω).Η παρατεταμένη δράση προκαλεί κατάθλιψη ή μελαγχολία καθώς και παράλυση του οργανισμού.

Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από εναλλαγή περιόδων σοβαρής κατάπτωσης και περιόδους υψηλού ηθικού. Και στις δύο περιπτώσεις είναι παρατεταμένο  εναλλάξ το συμπαθητικό και   το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα. Εάν η διέγερση στο συμπαθητικό διαρκεί κάτω των τεσσάρων ημερών, η διαταραχή ονομάζεται υπομανία. Η μανία είναι πιο έντονη και έχει μεγαλύτερη διάρκεια. Η μανιακή κρίση σε πλήρη εξέλιξη απαιτεί νοσηλεία σε νοσοκομείο, γιατί ο μανιακός χάνει τον έλεγχο και μπορεί να κάνει κακό στον εαυτόν του ή στους άλλους. Η υπομανία εμφανίζεται σε ήπια μορφή και πολλές φορές δεν διακρίνεται εύκολα από μία φάση ευδιαθεσίας. Οι ίδιοι οι υπομανιακοί συχνά μπερδεύονται με το τι ακριβώς τους συμβαίνει γιατί νομίζουν ότι διανύουν μία θετική φάση στη ζωή τους, η οποία τελικά μπορεί να καταλήξει σε μανία και/ή νοσηλεία. Τρία από τα παρακάτω κριτήρια πρέπει να πληρούνται για τη διάγνωση της διπολικής κατάθλιψης:

1. Υπερβολική αυτοεκτίμηση ή μεγαλομανία

2.Ελάχιστη ανάγκη ύπνου

3.Υπερβολική τάση να μιλάει

4.Πολύ γρήγορη ροή σκέψεων, αίσθηση ότι το μυαλό τρέχει

5.Αδυναμία συγκέντρωσης και εύκολη διάσπαση προσοχής

6.Αύξηση των δραστηριοτήτων που συνδέονται με την εργασία και τις κοινωνικές επαφές

7.Εσφαλμένες εκτιμήσεις, ανεξέλεγκτα έξοδα, υπερβολές στη σεξουαλική συμπεριφορά και παράλογες οικονομικές αποφάσεις

δ. Κυκλοθυμία

Η κυκλοθυμία χαρακτηρίζεται από χρόνια μετάπτωση της διάθεσης και περισσότερο από δύο χρόνια. Τα συμπτώματα κυμαίνονται εναλλάξ από ήπια επεισόδια κατάθλιψης και μανίας.


Η συνδυαστική αντίληψη της κοινής λογικής και αποκλίνουσας νόησης, με θεία φώτιση και διάκριση, ως μέσον για την κατανόηση της κατάθλιψης . Φωτο: κα Ευγενία Δ. Ντουραμάκου 

ΙΙ. Τα αίτια της κατάθλιψης

Η συμβολή βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών συντελεστών ευθύνονται για τη δημιουργία της κατάθλιψης αναφέρουν οι διεθνείς έρευνες (2).

α. Βιολογικοί παράγοντες

Στους βιολογικούς παράγοντες εντάσσονται η κληρονομική επιβάρυνση, οι σωματικές νόσοι του ατόμου και η καταθλιπτιογόνος δράση ορισμένων φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής.

β. Ψυχολογικοί παράγοντες

Στους ψυχολογικούς παράγοντες εντάσσονται οι πρώιμες παιδικές εμπειρίες στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου, ως επιρρεπούς στην κατάθλιψη.

γ. Κοινωνικοί παράγοντες

Συμπεριλαμβάνονται οι οικογενειακές, επαγγελματικές, αισθηματικές και γενικά όλες οι κοινωνικές ψυχοτραυματικές εμπειρίες του ατόμου.

ΙΙΙ. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης

α. Η ιατρική αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Με βάση τις τελευταίες έρευνες στον τομέα της νευρολογίας και της ψυχιατρικής, τα πιο κοινά φάρμακα για τη θεραπεία της κατάθλιψης είναι εκείνα που κάνουν τον εγκέφαλο να έχει διαθέσιμη περισσότερη σεροτονίνη. Οι έρευνες επικεντρώνονται στους επιλεκτικούς αναστολείς της επαναρρόφησης της σεροτονίνης (SSRI). Παράλληλα δείχνουν οι έρευνες ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν θετική επίδραση στη διάθεση του ασθενούς γιατί δεν αυξάνουν μόνο τη σεροτονίνη αλλά και την ορμόνη που προέρχεται από την προγεστερόνη. Ξεκινώντας από τη χοληστερόλη σχηματίζονται οι ακόλουθες ορμόνες στον εγκέφαλο: προγνενολόνη, προγεστερόνη, διυδροεπιανδροστερόνη, ανδροστενεδιόνη, τεστοστερόνη, οιστραδιόλη, οιστρόνη και προγνανολόνη. Δηλαδή ο εγκέφαλος παράγει στεροειδείς ορμόνες, όπως κάνουν οι σεξουαλικοί αδένες και τα επινεφρίδια. Αυτές οι ορμόνες επιδρούν στη παραγωγή των σεξουαλικών ορμονών από τους όρχεις και τις ωοθήκες. Επίσης επηρεάζουν την οργάνωση και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου όπως τη μνήμη και την αντίληψη (3).

Τα φάρμακα που η λήψη τους προκαλεί καταθλιπτική διάθεση (3):

-Φάρμακα για την υπέρταση

-Φάρμακα για καρδιακές παθήσεις

-Φάρμακα για νεοπλάσματα

-Κορτιζονούχα

-Αντιφλεγμονώδη

-Αντιβιοτικά

-Αντισυλληπτικά

-Ορισμένα φάρμακα για θεραπεία έλκους ( που περιέχουν σιμετιδίνη)

Η μετρημένη διατροφή έχει αντικαταθλιπτική δράση

Ο Ιταλός σεφ Γκιουζέπε Καπάνο, πολλές και άκρως δημιουργικές συνταγές προτείνει ως αντίδοτο στην κατάθλιψη για τη φυσική αύξηση της σεροτονίνης. Φιστίκια αράπικα, ασπράδια αυγών, ωμό καλαμπόκι, κριθαράκι ολικής, αμύγδαλα, τυρί χωριάτικο και γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, όσπρια, φασόλια, παντζάρια, μελιτζάνες, ψωμί σίτου, λαχανικά, φρούτα , πατάτες σε πολλές παραλλαγές μαγειρέματος, βραζιλιάνικα φιστίκια και άλλα, όλα βέβαια με μέτρο στη διατροφή μας (3).

Η Φυσική άσκηση ως δραστικό αντίδοτο στην κατάθλιψη

Κατά την Γαλλίδα Φυσιοθεραπεύτρια Τερέζ Μπερτερά, η αντιγυμναστική είναι ωφέλιμη , όπως αναφέρει στο βιβλίο της με τίτλο η Τίγρη στο Κορμί μας. Προτείνει να ασκούνται οι ασθενείς με φυσικό τρόπο, όπως περπάτημα στην εξοχή και να μη χτυπιούνται στο γυμναστήριο, φυλακίζοντας την τίγρη της ενέργειάς τους μέσα τους , με επίπονες ασκήσεις, το οποίο αποβαίνει σε βάρος της υγείας τους.

β. Η ψυχολογική αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Ο κλινικός ψυχολόγος δεν χρησιμοποιεί απλώς τους δύο οδηγούς ψυχικών διαταραχών για να διαπιστώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, ούτε κάνει συνταγογράφηση αντικαταθλιπτικών, αφού δει τον ασθενή το πολύ για 40 λεπτά της ώρας, όπως συμβαίνει με  αρκετούς ψυχιάτρους. Ο σωστός κλινικός ψυχολόγος, ειδικευμένος με βάση τα διεθνή καθιερωμένα πρότυπα, επενδύει πολύ χρόνο για να αξιολογήσει όλους εκείνους τους παράγοντες, οι οποίοι συνδυαστικά έχουν θετική συνάφεια με τα καταθλιπτικά και άλλα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής. Χρησιμοποιεί εκτός από την κλινική παρατήρηση και συνέντευξη, διεθνώς έγκυρες και αξιόπιστες κλίμακες ψυχικής υγείας, προσωπικότητας, και γνωστικών ικανοτήτων για να δει σε βάθος, μέσω των ευρημάτων, ποιες είναι οι αιτίες, η μορφή και ο βαθμός της κατάθλιψης στον συγκεκριμένο ασθενή. Εκτιμά τις οικογενειακές και κοινωνικές παραμέτρους, τις πρότερες ψυχοτραυματικές εμπειρίες του και ό,τι άλλο κρίνει ότι χρειάζεται να αξιολογηθεί. Η κατάθλιψη δεν ερευνάται μόνη της, αλλά συνδυαστικά και με άλλες ψυχικές διαταραχές, τις οποίες ενδεχομένως εμφανίζει ο ασθενής. Για παράδειγμα, οι ακόλουθοι παράγοντες όσον αφορά τον συνδυασμό των ψυχικών νόσων, είναι χαρακτηριστικοί στην ανάλυση των ευρημάτων της ευρέως διαδεδομένης κλίμακας προσωπικότητας ΜΜΡΙ-ΙΙ:

Πίνακας 1: Βασικοί Παράγοντες Ανάλυσης της Ψυχικής Υγείας,

                        στην Κλίμακα ΜΜΡΙ-ΙΙ κατά Harris.


Υποχονδρίαση ΗΥ


Κατάθλιψη D


D1

Υποκειμενικά καταθλιπτικά συναισθήματα

D2

Αβουλησία

D3

Σωματική δυσλειτουργία

D4

Έκπτωση εκτίμησης καταστάσεων

D5

Μελαγχολία

Aγχος-Υστερία HS


HY1

Άρνηση του κοινωνικού άγχους

HY2

Ανάγκη για στοργή

Hy3

Ψυχοσωματική κόπωση

Hy4

Σωματικές ενοχλήσεις

Hy5

Εσωστρεφόμενη επιθετικότητα


Ψυχοπαθητική εκτροπή PD


Pd1

Οικογενειακές συγκρούσεις

Pd2

Προβλήματα με την εξουσία

Pd3

Αδιαφορία

Pd4

Κοινωνική αποξένωση

Pd5

Έλλειψη επαφής με τον εαυτό/απομόνωση

Παρανοϊκή συμπεριφορά PA


Pa1

Ιδέες καταδίωξης

Pa2

Ευερεθιστότητα

Pa3

Αφέλεια

Σχιζοειδής συμπεριφορά SC


Sc1

Κοινωνική αποξένωση

2

Έλλειψη συναισθηματικής επαφής με άλλους

Sc3

Νοητική (γνωστική) αδυναμία του Εγώ (εαυτού)

Sc4

Συναισθηματική αδυναμία του Εγώ (εαυτού)

Sc5

Αναστολή εκτελεστικών διαδικασιών ( δεν εκτελεί αυτά που προγραμματίζει)

Sc6

Παραισθήσεις

Υπομανία MA


Ma1

Προβλήματα ηθικής ( δεν έχει ηθικές αναστολές, ιδιαίτερα αν επιθυμεί πολύ κάτι)

Ma2

Ψυχοκινητική εκτροπή ( δεν γνωρίζει ακριβώς τι κάνει όταν θυμώνει πολύ )

Ma3

Αταραξία

Ma4

Έπαρση του Εγώ

Κοινωνική Εσωστρέφεια SI


SI1

Ατομική μειονεξία / δυσπροσαρμογή

SI2

Κοινωνική δυσπροσαρμογή

SI3

Έλλειψη ευελιξίας σκέψης

Ψυχαναγκασμός-Ψυχασθένεια PT





Όλα τα παραπάνω και άλλα πολλά  μελετά ο κλινικός ψυχολόγος ενδελεχώς.  Με βάση την ολοκληρωμένη ψυχολογική αξιολόγηση του ασθενούς του και τη διεπιστημονική συνεργασία του με τον ψυχίατρο που παρακολουθεί τον εξεταζόμενο, επίσης το   ιστορικό του και τη γνωμάτευση και άλλων συναδέλφων στον χώρο της ψυχικής υγείας, σχεδιάζει το ψυχοθεραπευτικό πρόγραμμα για τον ασθενή. Στη συνέχεια το εφαρμόζει ο ίδιος ή παραπέμπει σε άλλο εξειδικευμένο συνάδελφο τον εξετασθέντα, για την εφαρμογή του προτεινόμενου προγράμματος της ψυχοθεραπείας ( όπως π.χ. γνωσιακή θεραπεία, interpersonal psychotherapy , κλασική ψυχοθεραπεία κ.α.) και ενδεχομένως παράλληλης συμμετοχής του σε ομαδική ψυχοθεραπεία και άλλες δημιουργικές και ή κοινωνικές δραστηριότητεςΔεν είναι μία η μορφή της ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης, αλλά πολλές και αρκετές φορές εφαρμόζονται συνδυαστικά, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς. Για παράδειγμα, στη γνωσιακή θεραπεία ασκείται ο ασθενής στη διακοπή των αρνητικών σκέψεων (thought stopping) και στην επαναφορά στην πραγματικότητα ( reality orientation) στην ενδυνάμωση της θετικής σκέψης (postitive thinking) κ.α.


                   Ένας δρόμος γεμάτος θεία ανθοφορία. Φωτο: κα Μαίρη Δημοπούλου

γ.Η θεολογική προσέγγιση της κατάθλιψης

Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, χωρίς να αγνοήσει τους ιατρικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες που σχετίζονται με τα καταθλιπτικά συμπτώματα του ασθενούς, αντιλαμβάνεται με θεία διάκριση εκείνα που δεν δύνανται να αντιληφθούν οι επιστήμονες και οι απλοί άνθρωποι. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες δεν κατανοούν τη διαφορά ανάμεσα στο “παρατηρείται έκκριση ορμονών στον εγκέφαλο” και στο λανθασμένο “ο εγκέφαλος παράγει ορμόνες”. Ο εγκέφαλος ένα όργανο του σώματος είναι, ένας τεράστιος όρχις . Ο όρχις υπηρετεί το σχέδιο του δημιουργού του και σαφώς δεν σκέπτεται. Όταν οι Άγιοι της Εκκλησίας ζουν συνειδητά υπεράνω του εγκεφάλου τους και επικοινωνούν με τον Θεό και δημιουργό τους, πώς είναι δυνατόν να στηριχθούν στο όρχι- εγκέφαλο; Με θεία διάκριση υπηρετούν το σχέδιο του Ουρανίου Πατρός τους, είναι ευτυχείς και έτοιμοι για κάθε θυσία, αφού έχουν τον Θεό εντός και εκτός τους. Το μόνο τους μέλημα είναι να μη χάσουν τη θεία χάρη και θέωση.

Πώς να αισθανθούν μόνοι, απροστάτευτοι, σε αδιέξοδο-όποια κι αν είναι η δυσκολία- αφού και ο ίδιος ο θάνατος χάνει το νόημά του εμπρός στη θεία αποκάλυψη και λαμπρή παρουσία του Kυρίου ημών Ιησού Χριστού και της Υπεραγίας Θεοτόκου;

Οι απλοί Χριστιανοί Ορθόδοξοι, ως σώμα της Εκκλησίας μας, δεν είναι μόνοι και καταθλιπτικοί. Καταθλιπτικοί είναι εκείνοι που αστοχούν, αφήνονται στην ανεξέλεγκτη αμαρτία των επαναλαμβανόμενων αρνητικών και διαβολικών λογισμών, που φθείρουν και καταπονούν ψυχοσωματικά τον ευάλωτο εαυτό τους. Παρατηρείται στους καταθλιπτικούς ασθενείς, έως παραληρήματος , ένα σύμπλεγμα επαναλαμβανόμενων αρνητικών σκέψεων ( constellation of negative thoughts) το οποίο δεν μπορούν να το ελέγξουν και σκέπτονται συνέχεια τα ίδια και τα ίδια. Με τα ψυχοφάρμακα ανακουφίζονται, όμως δεν θεραπεύονται και εθίζονται σε αυτά, με αποτέλεσμα να λαμβάνουν στη συνέχεια μεγαλύτερες δόσεις και να είναι εξαρτημένοι εφ΄ όρου ζωής, για να μην αναφέρω τις άκρως καταστροφικές παρενέργειες των ψυχοφαρμάκων.

Σημαντικό είναι να αφήσουν τον εαυτό τους οι καταθλιπτικοί και οι πάσχοντες από ψυχικές νόσους στα χέρια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, του Υιού και Λόγου του Θεού. Μόνο ο Θείος Λόγος μπορεί να δαμάσει κάθε όργανο του ανθρωπίνου σώματος, και τον εγκεφαλικό όρχι, γιατί είναι ο Δημιουργός του.

“ Πηγαίνετε τακτικά στην Εκκλησία, σηκωθείτε, πλυθείτε και στολιστείτε, γιορτή έχουμε κάθε Κυριακή, ο Κύριος επί της Αγίας Τραπέζης προσφέρει το σώμα και το αίμα Tου υπέρ της Σωτηρίας μας”, μας προτρέπουν οι Άγιοι Πατέρες μας. “Εξομολογείστε συχνά, να φεύγει η μαυρίλα από μέσα σαςγια να δεχτείτε καθαροί τη Θεία Κοινωνία”, έλεγαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας.

Μία κυρία, φίλη της ιστοσελίδας μας Η ΒΑΛΥΡΑ ΤΗΣ ΙΘΩΜΗΣ ,είπε τα ακόλουθα:

Δεν λυπάμαι πλέον, χαίρομαι γιατί αισθάνομαι την ύπαρξη του Θεού εντός μου. Ως καλή οικοδέσποινα φροντίζω τον εαυτόν μου εσωτερικά και εξωτερικά, ώστε να συμπορεύομαι με αρμονία με τον στάχυ της θείας γνώσεως που καλλιεργώ σε αυτή τη μαθητεία της ζωής μου. Δηλαδή την ψυχή που θα παραδώσω όταν θα έλθει το πλήρωμα του χρόνου και θα απέλθω από αυτόν τον πρόσκαιρο κόσμο. Το τι επιλέγω για τον εαυτόν μου είναι θέμα θείας φώτισης και όχι παράγοντας που εξαρτάται από κληρονομικές καταβολές και το περιβάλλον στον οποίο μεγάλωσα ή τώρα ζω. Φωτίζομαι με τη σταθερή καθοδήγηση από τον πνευματικό μου και μελετώντας τις Αγίες Γραφές και τα Πατερικά Κείμενα. Το να αποκόψω τον εαυτόν μου από αυτή την αληθινή και αιώνια πηγή του φωτός σημαίνει ότι θα είμαι δένδρο χωρίς ρίζες και εκτεθειμένο σε λογής-λογής ανέμους. Θα άγομαι και θα φέρομαι από εκείνο που θα με εντυπωσιάζει περιστασιακά, χωρίς διάκριση, χάνοντας το φως της αγάπης που με ενώνει με τον Κύριο και Θεό μου και τον πλησίον μου. Η επιστροφή πλέον στη σκοτία της αβεβαιότητας, χωρίς νόημα και σκοπό στη ζωή μου, στην κατάθλιψη και στην εξάρτηση από ψυχοφάρμακα είναι πλέον αποκρουστική έως αδύνατη!

Αν αναλογιστούμε εμείς οι ψυχολόγοι ότι η προσευχή και το κομποσκοίνι επιτελούν το θεραπευτικό έργο των τεχνικών της “διακοπής των αρνητικών σκέψεων”, και της “συστηματικής απευαισθητοποίησης” από τους φόβους και τις αρνητικές σκέψεις καθώς ενώνουν τον πιστό με την πηγή της ζωής και της χαράς, τον Πατέρα Δημιουργό του, δεν θα απουσίαζαν ούτε κι από τη δική μας τη ζωή. Στα διαλείμματα, μεταξύ των περιστατικών, θα προσευχόμασταν και θα κάναμε και το κομποσκοίνι μας. Άλλωστε αυτό βοηθά κι εμάς τους θεραπευτές   στη μείωση της επιβάρυνσης από τα προβλήματα των ασθενών.

Eίθε ο παντοδύναμος Θεός να άρει τα σκοτάδια και τη δυστυχία της ψυχής των ανθρώπων και να τις γεμίσει με το φως της Δόξης Του.

Θερμές ευχαριστίες στις κυρίες Ευγενία Δ. Ντουραμάκου και Μαίρη Δημοπούλου για τις ωραίες φωτογραφίες που μας έστειλαν.


Βιβλιογραφία

1.ICD-10.Ταξινόμηση Ψυχικών Διαταραχών και Διαταραχών της Συμπεριφοράς. Γενεύη. Εκδόσεις Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας.

2. Λήμμα Κατάθλιψη. Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια Λεξικό, τομ 5, σελ.,2562-2563.Αθήνα. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

3.Μποτατσιόλι Φραντσέσκο (2002). Με τον Φρόυντ στην Κουζίνα. Αθήνα. Εκδόσεις Μύρτος.


Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

30/9/2022




 

Δεν υπάρχουν σχόλια: