κα Πηνελόπη Παπαγεωργίου-Κωστοπούλου
Αν δεν ήταν η κα Μαρία Φωτεινού- Χρηστάκη στη Βαλύρα οδηγός, σε τούτη τη μαγευτική διαδρομή, δεν θα είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε και απαθανατίσουμε την μοναχοκόρη της Καλογερόρραχης Μεσσηνίας, κα Πηνελόπη Παπαγεωργίου-Κωστοπούλου , την εκκλησιαστικό επίτροπο του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος στη γενέτειρά της, που κρατεί γερά τις επάλξεις με θεοσέβεια, στα ελαιόσπαρτα Μποτσικάκια, στου γραφικού χωριού της τα μυρτοσπαρμένα υψώματα.
Η αναπάντεχη διαδρομή ξεκίνησε ανάλαφρα, με πρωινά χαμόγελα και βλέμμα γεμάτο έκπληξη γι΄αυτό που θα ακολουθούσε.
Ένας διακριτικός ήχος, στο λουλουδένιο παραθύρι της κουζίνας, στο πατρικό μου σπίτι στη Βαλύρα, ήταν το έναυσμα για γενικό ξεσηκωμό.
-Πηγαίνω στη Μεσσήνη, έχεις χρόνο για βόλτα; δεν θα αργήσουμε, εξήγησε τάχιστα για να αποσπάσει ανεμπόδιστα τη συγκατάθεσή μου η φίλη μου Μαρία. Είναι γεγονός ότι απολαμβάνουμε με τη Μαρία μοναδικές προσκυνηματικές εκδρομές.
Δεν είχα καμία αντίρρηση. Ήταν μία ζεστή ημέρα του Ιανουαρίου 2025, δύο ημέρες πριν την εορτή των Θεοφανίων. Ο βαθύτερος εαυτός, σαν μαθητούδι του Δημοτικού Σχολείου, ζητούσε μία αφορμή για χειμερινή εξόρμηση, και δόθηκε εκ Θεού τούτη η μοναδική ευκαιρία.
-Προτού ρωτήσω τη δεινή οδηγό , αν είχε κάποια συγκεκριμένη εργασία στη Μεσσήνη, διαισθάνθηκε τη σιωπηλή απορία μου, χαμογέλασε και μού εξήγησε ευθέως:
-Έχω υποσχεθεί σε μία άριστη μοδίστρα, που ζει μόνη στα σύνορα της Καλογερόρραχης, μέσα στους ελαιώνες, να της αγοράσω δύο χήνες! Αφού τις αγοράσουμε στη Μεσσήνη, θα πάμε να την γνωρίσεις...είμαι σίγουρη ότι θα σου κινήσει ευχάριστα το ενδιαφέρον.
-Και πώς θα μεταφέρουμε με το αυτοκίνητο τις χήνες;
-Πολύ εύκολα! Τις κλείνει ο πωλητής μέσα σε ένα σακί από λινάτσα και κάθονται αυτές. Δεν θα αργήσουμε, σε μίση ώρα το αργότερο θα τις έχουμε μεταφέρει.
Ειλικρινά, δεν πολυκατάλαβα πώς επιβιβάστηκαν δύο φοβισμένες, με κομμένη την ανάσα χήνες στο πορτ μπαγκάζ, και με ενδιαφέρον άρχισα να ρωτώ τη Μαρία:
-Πόσο μεγάλες είναι;
-Μικρές είναι, τριών μηνών αλλά καλοθρεμμένες.
-Και πόσο κοστίζουν;
-Τις αγόρασα 60 ευρώ τη μία.
-Οι κότες είναι φθηνότερες;
-Βεβαίως! κότες βρίσκεις με 10 ευρώ.
-Οι χήνες γεννούν συχνά αυγά ;
-Πολύ λίγα, 3-4, όχι όπως οι κότες.
-Και γιατί η κυρία στην Καλογερόραχη παρήγγειλε χήνες;
-Θα δεις!
Αφού διασχίσαμε γραφικά δρομάκια και απογειωθήκαμε συναισθηματικά, παρατηρώντας την εναλλαγή του φυσικού τοπίου, ξεπρόβαλε εμπρός μας ένα αγροτόσπιτο στο πουθενά, ξεκομμένο από το όμορφο χωριό της Καλογερόρραχης, με περιβόλι στολισμένο με καρποφόρες πορτοκαλιές και λογής- λογής βότανα. Ένας γέρικος σκυλάκος μάς έγνεψε με την ουρά του και κατέφθασε να μας καλωσορίσει.
Η κα Πηνελόπη Παπαγεωργίου- Κωστοπούλου, με το αφοπλιστικό της χαμόγελο κάτω από τα γυαλιά της, άνοιξε διάπλατα την αγκαλιά της και δεν έκρυψε τη μεγάλη της συγκίνηση. Είναι γεγονός ότι καθυστέρησε να το πάρει απόφαση ότι χρειαζόταν ορατή συντροφιά σε εκείνα τα ασύλλυπτα πεδία της απόλυτης σιωπής, που το θρόισμα του ανέμου καλημερίζει τις μυρτιές, τον απήγανο και το δενδρολίβανο, ξεχύνεται στις πορτοκαλιές, και σαν απρόσμενος επισκέπτης χτυπά της Κυράς της Ράχης τα παραθυρόφυλλα....
Στις 28 Νοεμβρίου 1945 είδε το φως της ζωής η πανέμορφη σωματικά και ψυχικά κα Πηνελόπη Παπαγεωργίου, γεννήθηκε στο κέντρο της Καλογερόραχης, νυμφεύτηκε το 1978 τον αείμνηστο και γνωστό στη Μεσσηνία Κωστόπουλο, αξιόλογο τεχνίτη αλουμινοκατασκευών, και απέκτησαν δύο υπέροχα παιδιά, την Χαρά 46 ετών, και τον Μιχάλη 43 ετών, αστυνομικό.
Με τόλμη και αυτοπεποίθηση, η Μαρία-Μπουμπουλίνα της Βαλύρας, άνοιξε το σακί και κράτησε σφιχτά στην αγκαλιά της τις χήνες.
-Μην κουνηθείτε μέχρι να σας μεταφέρω καημένες στον κήπο τις πρόσταξε, γιατί θα υπάρξει επίπτωση! Την άκουσαν οι παμπόνηρες και τσιμουδιά δεν έβγαλαν...
Και τι χήνες! σαν τρεις καλοθρεμμένες κότες στο μέγεθος είναι καθεμιά, με έναν εντυπωσιακό λαιμό έως μισό μέτρο!
-Τριών μηνών είναι, είσαι σίγουρη Μαρία μου; ρώτησα έκθαμβη.
-Αχ! η άτιμη με τσίμπησε, μου απάντησε οργισμένη.
-Πώς έγινε;
-Όταν τις άφησα κάτω και πήγα να τις χαϊδέψω για να τους ευχηθώ καλή διαμονή!
-Κατάλαβα! Γι΄αυτό είσαι συνήθως αυστηρή ..για να μην σου παίρνουν τα ζωντανά τον αέρα.
Οι πανέμορφες νυφούλες άρχισαν να κρώζουν και να κινούνται αναγνωριστικά πέρα-δώθε, μέχρι να ανακαλύψουν το καθαρισμένο κοτέτσι τους. Σε τούτο τον Παράδεισο, είναι μισό μέτρο και ολόδροσο το χορτάρι, στον οίκο του Θεού είχαν την τύχη να έλθουν, για να υπηρετήσουν τη θητεία τους , με κηδεμόνα την γλυκύτατη κα Πόπη, οι όμορφες νύμφες στα Μποτσικάκια.
Δενδρολίβανο
Όταν καταλάγιασε η πρώτη εντύπωση με τις χήνες, το βλέμμα που προσγειώθηκε διερευνητικά επάνω στη θεοσεβή κα Πηνελόπη, στην ακοίμητη φρουρό της Καλογερόρραχης.
Στα εφηβικά της χρόνια σπούδασε μοδίστρα στην Καλαμάτα, στη Σχολή Κοπτικής Ραπτικής της αείμνηστης Κουράκλη Μαρίας. Αγαπημένη συμμαθήτριά της ήταν η κα Βάσω Δημοπούλου, η οποία δεν διαμένει πλέον στο Μπιζάνι στη Βαλύρα.
Ένα μαύρο σακάκι με κόκκινη τρέσσα στον γιακά και στα μανίκια, έδωσε η Μαρία στην έμπειρη μοδίστρα για επιδιόρθωση. Το προτιμούσε ολόμαυρο. Εκείνη το περιεργάστηκε με βεβαιότητα και της υποσχέθηκε ότι θα το φροντίσει δεόντως.
-Τι άλλο χρειάζεσαι Πόπη μου; πες μου να σου το φέρω, ρώτησε η δεινή οδηγός , που οι αγαθοεργίες της καλύπτουν ολόκληρη τη Μεσσήνια κια όποια πέτρα σηκώσεις θα την βρεις από κάτω.
Θρούμπι
Κάποτε η κα Μαρία Φωτεινού -Χρηστάκη πωλούσε ψωμί στα μικροχώρια της Μεσσηνίας. Διαθέτοντας δυνατή μνήμη και ερευνητικό νου, δεν υπάρχει σπίτι , δρόμος και ιερός ναός στο πέρασμά τς, που να μη γνωρίζει την ιστορία του.
-Να το πω ή είναι υπερβολή να το ξεστομήσω, σιγοψιθύρισε η κα Πηνελόπη.
-Λέγε-λέγε αμέσως, την παρότρυνε φουριόζα η Μαρία.
-Να, θα ήθελα να μου έφερνες και μία πισίνα για να μπαίνουν μέσα να κάνουν μπάνιο...
-Πισίνα τέτοιον καιρό; αναφώνησε η Μαρία. Θα κρυώσουν τα κορίτσια! Να την αγοράσουμε την Άνοιξη, που θα ζεστάνει λιγάκι ο καιρός....
-Εντάξει! Λίγο αργότερα, συμφώνησε η κα Πηνελόπη και απενοχοποιήθηκε που οι ομορφοκόρες της θα μείνουν για τρεις μήνες , "για το καλό τους", άπλυτες.
Καθώς πίστεψα ότι πήραμε τον δρόμο της επιστροφής, άνοιξα το σημειωματάριό μου να καταγράψω λεπτομερείς πληροφορίες που δεν ήθελα να ξεχάσω, όσον αφορούσε την αναπάντεχη συνάντησή μας με την κα Πηνελόπη.
-Γράψε και τούτο, επέμενε η Μαρία: Η Ποπίτσα, ασχέτως της ηλικίας της και των οικονομικών της δυνατοτήτων, προσέλαβε δύο εργάτες και κίνησε για το 5 στρεμμάτων ελαιοπερίβολο του ιερού ναού της Αγίας Τριάδος στην Καλογερόρραχη. Έβγαλε λάδι για τις άσβεστες καντήλες της εκκλησίας, στην οποία έχει την ευλογία να είναι εκκλησιαστικός επίτροπος!
-Βοήθειά της να είναι...Μαρία μου, προς τα πού ακριβώς πηγαίνουμε και προσγειώνεις με δεξιοτεχνία το πετούμενο;
-Ιδού! από τα υψίπεδα της Καλογερόρραχης στο βάθος της Σαμαρίνας, αναφώνησε η "αεροπόρος" και προσγειωθήκαμε σε ανείπωτα θεία κράσπεδα.
-Κοιτάζεις έκθαμβη το αριστούργημα και δεν βλέπεις ότι πατάς τα χόρτα, γλυκά με μάλωσε. Καθώς έσκυψα, δροσερά χόρτα που τα λένε λαγουδάκια πρόβαλαν κάτω από τα πόδια μου, ως σιωπηλοί προσκυνητές του μεγαλείου του Θεού, στον αυλόγυρο του ιστορικού ναού.
Επισκεφθήκαμε τάχιστα το διαδίκτυο για να αντλήσουμε πληροφορίες για τον ιερό ναό της Σαμαρίνας (1). Η Μαρία, με τη στεντόρια φωνή της, διάβασε δυνατά και έσεισε συθέμελα τα πεδία της Σαμαρίνας με τη βαθιά πίστη της. Ο Λόγος του Χριστού, σαν γλυκιά αύρα θώπευσε τα ωτία μας. Τούτος ο Άγιος χώρος έχει επάνω σε αθάνατους λίθους εγεγραμμένη την ένδοξη ιστορία του.
"Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής Σαμαρίνας, ένα από τα ωραιότερα βυζαντινά μνημεία ολόκληρης της Πελοποννήσου, βρίσκεται βορειοδυτικά της Ανδρούσας, σε μικρή απόσταση από το χωριό Kαλογερόρραχη.
Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, η εκκλησία οικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού το 12ο αιώνα. Η ονομασία Σαμαρίνα οφείλεται σε παραφθορά του λατινικού Santa Maria.
Ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής, που υπήρξε κατά πάσαν πιθανότητα καθολικό μονής, ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρεις προεξέχουσες τρίπλευρες αψίδες στα ανατολικά.
Μεταγενέστερες προσθήκες αποτελούν ο νάρθηκας με την ανοιχτή στοά στη δυτική πλευρά, καθώς και ο πύργος του κωδωνοστασίου, που θεωρείται φράγκικος (13ος αιώνας).
Στο μέσον της βόρειας πλευράς του ναού διαμορφώνεται κιονοστήρικτο προστώο με μικρό καμαροσκεπές πρόσκτισμα στα δυτικά του.
Η τοιχοποιία του μνημείου είναι ιδιαίτερα επιμελημένη, με ευρεία χρήση αρχαίου οικοδομικού υλικού και πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο.
Στο εσωτερικό του ναού σώζονται θαυμάσιες τοιχογραφίες της «ακαδημαϊκής τάσης» της υστεροκομνήνειας ζωγραφικής (χαρακτηριστικές είναι οι μνημειακές παραστάσεις από το βίο του Χριστού), ενώ σε μεταγενέστερη περίοδο (14ος-15ος αιώνας) ανάγονται οι ολόσωμες μορφές αγίων στο νότιο τοίχο του κυρίως ναού.
Όσον αφορά το γλυπτό διάκοσμο στο εσωτερικό του λαμπρού βυζαντινού μνημείου, το μαρμάρινο τέμπλο και τα δύο προσκυνητάρια αποτελούν έξοχες δημιουργίες του «εργαστηρίου της Σαμαρίνας», η δράση του οποίου τοποθετείται στο β’ μισό του 12ου αιώνα.
Εξάλλου, το αξιόλογο δάπεδο του ναού, κατασκευασμένο με την τεχνική του μαρμαροθετήματος, σώζεται αποσπασματικά σε όλους τους χώρους του.
Η εκκλησία της Σαμαρίνας αποτελεί μετόχι της μονής Βουλκάνου και εορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου."
Καθώς αποχαιρετίζαμε τα ουράνια κράσπεδα του βάθους της Σαμαρίνας, μία αίσθηση μελαγχολίας σκυθρώπιασε το πρόσωπό μου.
-Τι έπαθες; ρώτησε αναγνωριστικά η Μαρία.
-Δεν έχω λόγια για τη σημερινή έκπληξη, που μου επεφύλαξες Μαρία μου, αλλά σκέπτομαι ότι αύριο είναι Κυριακή, 5 Ιανουαρίου, και ο πατήρ μας, κ. Ιωάννης Φωτεινός, θα λειτουργήσει στη Λάμπαινα. Δεν θα κοινωνήσω στον ιερό ναό του πολιούχου μας Αγίου Αθανασίου.
-Αύριο; Αύριο είναι μία άλλη ημέρα, είπε και με αφόπλισε με ένα πλατύ χαμόγελο. Θα πάμε να γνωρίσεις τον παπα Δημήτρη στον Ανεμόμυλο, κοντά στο Πλατύ, που λειτουργεί σε έναν παλιό και υπέροχο ναό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου...
Έτσι κι έγινε!
Ευχές για θεία φώτιση, υγεία , ευημερία, πνευματική και ψυχική ανάταση, έργα προς Δόξαν Θεού και προσφορά με αγάπη προς τον πλησίον. Χρόνια Πολλά σε όλους!
Θερμές ευχαριστίες στην κα Μαρία Φωτεινού-Χρηστάκη, δραστήριο μέλος του Συλλόγου Γυναικών Βαλύρας, για την πνευματική, ψυχική και σωματική εμπειρία στην Καλογερόρραχη και τη Σαμαρίνα, καθώς και το πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Απήγανος
Πηγή:
https://www.in.gr/2020/08/14/culture/mnimeia-arxaiologia/samarina-enas-byzantinos-thisayros-tis-messinias/
Ο Θεός μεθ΄ημών,
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
5-1-2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου