Τα Παραδοσιακά Τυροκομεία της Βαλύρας
Οι κάτοικοι της Βαλύρας μέχρι το 1960, εκτός των αγροτικών τους εργασιών ,ασχολούνταν και με τη κτηνοτροφία. Δεν υπήρχε σχεδόν κανένα σπίτι στο χωριό που να μην είχε λίγα ζώα, πρόβατα και /ή γίδες για να προμηθεύεται το καθημερινό γάλα και να παρασκευάζει κατ΄ οίκον γαλακτοκομικά προϊόντα. Όμως ,ένας άνεμος επιχειρηματικότητας φύσηξε στις αρχές του 1960 και μία οικογένεια Βαλυραίων , οι αδελφοί Δημητρακόπουλοι, ο Παναγιώτης και ο Απόστολος αποφάσισαν να ασχοληθούν επαγγελματικά και άνοιξαν το τυροκομείο τους κοντά στη γέφυρα της Βαλύρας.
Και τα δύο παιδιά μεγάλωσαν σε μία μεταπολεμική περίοδο φτώχειας, όπου οι συνθήκες της ζωής τούς ανάγκαζαν να ασχολούνται με τη κτηνοτροφία. Έβοσκαν τα πρόβατα στα βουνά και στους κάμπους χωρίς παπούτσια και τις χειμωνιάτικες ημέρες ξεπάγωναν από το κρύο. Είχαν όμως ένα όραμα, για μία καλύτερη ζωή και δεν άργησαν να το υλοποιήσουν. Την τέχνη του τυριού την γνώρισαν πολύ καλά κατ΄οίκον, αλλά και σε άλλο γνωστό τυροκομείο εργαζόμενοι αρχικά.
Στη Βαλύρα εκείνη την εποχή υπήρχε το τυροκομείο του Αντωνακόπουλου, από τον Πύργο Ηλείας, το οποίο λειτουργούσε συνεταιρικά με την οικογένεια τού αείμνηστου Αναστάση Μπουρίκα .Το συγκεκριμένο τυροκομείο έκλεισε πριν κάποια χρόνια, οι δε αδελφοί Δημητρακόπουλοι προόδευσαν και άνοιξαν και δεύτερο στη Βαλύρα.
Ο παππούς Παναγιώτης Δημητρακόπουλος έφυγε από τη ζωή σε σχετικά μικρή ηλικία το 2020, αλλά άφησε πίσω τη Μπουμπουλίνα της τυροκομίας, την κυρία Γεωργία, την άξια σύζυγο και μητέρα, η οποία δε σηκώνει μύγα στο σπαθί της. Όχι μόνο κατέχει άριστα τη τέχνη του πηξίματος του τυριού, πώς να ελέγχει τις θερμοκρασίες και τη παστερίωση, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι σηκώνεται σε ηλικία 67 ετών από τις 5:30 κάθε πρωί και επιβλέπει όλη τη διαδικασία λεπτομερώς στο τυροκομείο, για πολλές ώρες, προκειμένου να εξασφαλιστεί η σωστή ποιότητα στα παραγόμενα προϊόντα. Η κυρία Γεωργία ήταν μία άριστη μαθήτρια στο σχολείο και θα σπούδαζε στη Γυμναστική Ακαδημία που της άρεσε, οπότε είναι , όπως αντιλαμβάνεστε, και σωματικά πολύ ωραία. Ας όψεται ο έρωτας που την οδήγησε στο νυφικό κρεβάτι, αλλά της έδωσε και θείο καρπό. Έχει κάθε λόγο να είναι υπερήφανη, αφού ο ευφυής και καταξιωμένος επαγγελματίας, ο γιος της Ιωσήφ, συνδυάζει χαρισματικά πολλά προσόντα, τόσο που δεν ξέρω από πού να αρχίσω. Ο κύριος Ιωσήφ από μικρός εργαζόταν στο τυροκομείο και έμαθε από πρώτο χέρι τη τέχνη του τυριού τόσο καλά, ώστε δεν χρειάστηκε να φοιτήσει σε αντίστοιχη σχολή. Παράλληλα σπούδασε λογιστική, σημαντικό προσόν για τη λειτουργία της επιχείρησης του. Με τη βοήθεια του πατέρα του έφτιαξε ένα νέο τυροκομείο, απέναντι από το παλιό ,το οποίο λειτουργεί επιτυχώς με την οικογένεια του και δύο εργαζόμενους, συνολικά πέντε άτομα. Το παλιό τυροκομείο το κρατεί ο θείος του Αποστόλης και αποδίδει καλά ,όπως και το νέο.
Αν η νέα επιχείρηση είναι κερδοφόρα το οφείλει στη καλή οργάνωση , τη διορατικότητα και τις πολλές ώρες εργασίας του κυρίου Ιωσήφ. Ο δεινός επαγγελματίας είναι τυροκόμος, εργάτης, διευθυντής, λογιστής, παραγγελιοδόχος, διανομέας, επί των δημοσίων σχέσεων και επιχειρηματίας του μέλλοντος, αφού παρακολουθεί τα πάντα σε σχέση με την ανάπτυξη της επιχείρησής του. Το μόνο που δεν είναι, είναι κουρασμένος, γιατί διαθέτει τόση πολλή ενέργεια που δεν το καταλαβαίνει. Και το βραβείο του για όλα αυτά είναι μία έξοδος για ποδόσφαιρο ,Θεού θέλοντος και εργασίας επιτρεπούσης ,με τον αγαπημένο του γιο, τον επτάχρονο Παναγιώτη, ή μία οικογενειακή εκδρομή με τις Χάριτες της οικίας του, τη σύζυγό του Ελένη και τη δεκαπεντάχρονη κόρη του Γεωργία, τη Γκιορτζίνα του.
Για να δούμε όμως τι καλά πράγματα παράγει η καταξιωμένη κυρία Γεωργία στο τυροκομείο.
Παράγει με φρέσκο ντόπιο γάλα τυρί φέτα, παλιότερα έφτιαχνε και σφέλα αλλά πλέον δεν έχει ιδιαίτερη ζήτηση, φτιάχνει ωραίες μυζήθρες, ανθότυρο, και κατσικίσιο τυρί. Ο καθ. Ιωάννης Λύρας είχε μία ιδέα. Να γνωρίσουμε τη κυρία Γεωργία με τον καθηγητή Κουρέτα, ο οποίος φτιάχνει από το τυρόγαλο κράκερς, πολύ καλές και δυναμωτικές, για ειδικά προγράμματα διαίτης και είναι super food. Θα είχε όντως πολύ ενδιαφέρον να το δούμε κι αυτό στη Βαλύρα. Με τον κύριο Ιωσήφ στην επιχειρηματικότητα όλα είναι πιθανά. Ο καλός επιχειρηματίας, εκτός του ότι στηρίζει δύο εξωτερικούς εργαζόμενους στο τυροκομείο του, παράλληλα προμηθεύεται το γάλα από τους Βαλυραίους κτηνοτρόφους, οι οποίοι έχουν οργανωμένες και αναγνωρισμένες κτηνοτροφικές μονάδες. Όταν τον ρώτησα αν υπάρχουν πολλοί κτηνοτρόφοι επαγγελματίες στη Βαλύρα, απάντησε ότι τουλάχιστον οκτώ άτομα έχουν καλές μονάδες στο χωριό με κατά μέσο όρο 100 ζώα έκαστος. Πέραν των Βαλυραίων κτηνοτρόφων, προμηθεύεται γάλα από όλη τη Μεσσηνία. Τα προϊόντα του τυροκομείου προωθούνται στην αγορά της Βαλύρας και ολόκληρης της Μεσσηνίας, επίσης ένα μικρό μέρος φθάνει έως την Αθήνα.
Το κράτος επέτρεψε ,πέραν της χονδρικής πώλησης ,να πουλάνε τα τυροκομεία και λιανικά, οπότε αν επισκεφτείτε τη Βαλύρα κατά το νέο έτος, θα σας περιμένει η κυρία Γεωργία να πάρετε ό,τι ποθεί η καρδιά σας και σε άριστη ποιότητα. Τώρα, αν έχετε περιέργεια να μάθετε πώς τα πάει η νύφη με τη πεθερά της, και αν βοηθάει η νύφη στο τυροκομείο, σας πληροφορώ ότι παίρνουν άριστα με τόνο. Η κυρία Ελένη συντονίζει και φροντίζει όλα στο σπίτι και διαθέτει δύο ώρες την ημέρα, εργαζόμενη στο τυροκομείο. Φροντίζει για τη συσκευασία και τη καθαριότητα. Είμαι όμως σίγουρη ότι σε λίγα χρόνια η δασκάλα και πεθερά της θα της απονείμει πτυχίο στη τέχνη της τυροκομικής. Η άξια νύφη της κυρίας Γεωργίας κατάγεται από τη Μεσσήνη και έχει το ίδιο επώνυμο με την οικογένεια του κυρίου Ιωσήφ. Είδατε ο Κύριος; γι αυτό να μην απελπίζεστε οι ανύπαντροι. Να τρώτε άνετα τη φέτα σας και να μην σκέπτεστε ότι η ζωή σας έδωσε μόνο “φέτα” (απόρριψη), σας έδωσε γάλα και τυρό, που ουδεμία κακία γνωρίζουν, όπως έλεγαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι.
-Ποια ήταν η επιθυμία του πατέρα σας στα τελευταία του χρόνια; ρώτησα τον κύριο Ιωσήφ.
-Έφυγε σχετικά νέος , σε ηλικία 73 ετών .Ήθελε να αφήσει το τυροκομείο και να ξαναφτιάξει κτηνοτροφική μονάδα. Αγαπούσε πολύ τα ζώα.
-Τι θυμόταν από παλιά ; Έπηζαν τυρί στη Βαλύρα και το προωθούσαν στα καταστήματα του χωριού πριν το 1960;
-Θυμόταν έναν που έμενε κοντά στη παλιά αστυνομία και έφτιαχνε σκληρά τυριά, όπως κεφαλοτύρι, δεν γνωρίζω πώς τον έλεγαν. Πάντως τυροκομεία οργανωμένα, που να πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές δεν υπήρχαν προπολεμικά, ούτε πριν το 1960 στη Βαλύρα. Επίσης ,δεν υπήρχαν κτηνοτροφικές μονάδες αναγνωρισμένες, τα ζώα δεν εμβολιάζονταν, ούτε τα παρακολουθούσε τακτικά κτηνίατρος ,όπως στην εποχή μας. Όσον αφορά το κρέας, έσφαζαν το ζωντανό στο κτήμα και το πήγαιναν κατευθείαν για πώληση.
-Ποιο είναι το όραμά σας κύριε Ιωσήφ;
-Εύχομαι να περάσει η κρίση, να μειωθεί ο αυθαίρετος ανταγωνισμός και να στηριχθεί ο μικρός επαγγελματίας κρατικά. Δυστυχώς ,τα πράγματα τείνουν τα περάσουν στα χέρια ελαχίστων, που αγοράζουν γάλα φθηνότερο και εισαγόμενο, όχι τόσο υψηλής διατροφικής αξίας, όπως αυτό που χρησιμοποιούμε εμείς για τη παρασκευή των προϊόντων μας. Αυτή η τάση της επικράτησης των ολίγων αφορά τα πάντα στην αγορά . Πρέπει παράλληλα να αλλάξει η κουλτούρα των καταναλωτών . Να προτιμούμε τα τοπικά προϊόντα και να ενισχύουμε την οικονομία του τόπου μας, όπως κάνουν και οι ξένοι για τα αντίστοιχα δικά τους προϊόντα.
Όσον αφορά τον αγαπητό κύριο Γιάννη Μπουρίκα, αφού έκλεισε το τυροκομείο του Αντωνακόπουλου στη Βαλύρα και απεβίωσαν οι αξιολάτρευτοι γονείς του, παίρνει τη βάρκα του και τον αδελφικό του φίλο και ψαρεύουν χέλια στη Μαυροζούμενα, τα οποία ψήνουν επί τόπου στα κάρβουνα. Τρέφουν τη σάρκα με αγνή τροφή και φιλοσοφούν τη ζωή κατά την περίοδο της τρίτης ηλικίας τους. Ας είναι ευλογημένοι, να τους έχει ο Θεός καλά, γιατί εργάστηκαν σκληρά και τώρα δικαιούνται καλοκαιρινές διακοπές. Αν είστε σκληρά εργαζόμενοι και ζηλεύετε τη τύχη τους, μία απόδραση στη Βαλύρα θα σας ανανεώσει. Έχει δόξα τω Θεώ πολλά ακόμη χέλια το ποτάμι.
Τα ινία της οικονομίας τα κρατούν τα γερά μυαλά, όπως του κυρίου Ιωσήφ και άλλων καταξιωμένων επιχειρηματιών της Βαλύρας , που ακόμη δεν τους έχω απαθανατίσει.
Οι εργατικές μητέρες να χαίρεστε τα άξια τέκνα σας και τα ανερχόμενα εγγόνια σας, να έχετε όλες τις χαρές της γης και η Παναγιά μας Βουλκανιώτισσα να σας προστατεύει με το θείο πέπλο της. Όσο για τους παππούδες ,να απολαμβάνετε ουζομεζέδες με ντόπιο τυράκι στα καφενεία του χωριού, έτσι για να πάει μπροστά ο τόπος μας. Είναι θέμα αρχής!
Ο Θεός μαζί σας!
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
29/9/2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου