Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022

Η Εορτή της Μνήμης του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου , και ο Συμβολισμός του Χιαστί Σταυρού του Μαρτυρίου του

 

Η  λιτανεία του Σταυρού του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου στην Πάτρα



Ο Ανδρέας ήταν αδελφός του Αποστόλου Πέτρου, οι οποίοι είχαν πατέρα τον Ιωνά. Από νωρίς μπήκαν στην ομάδα του Ιωάννου Προδρόμου, όπου βρήκαν τις θρησκευτικές αλήθειες που αναζητούσαν. Από τον κύκλο αυτό ο Ανδρέας γνώρισε τον Ιησού Χριστό. Όταν, μετά το βάπτισμα, ο Πρόδρομος συνάντησε τον Χριστό, είπε στους ευρισκόμενους πλησίον του Ανδρέα και Ιωάννη, «ίδε ο αμνός του Θεού». Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, (1, 39-41), δίνει την εικόνα συνάντησης του Ιησού Χριστού με τους πρώτους μαθητές του. Ο Ανδρέας είναι ο πρώτος που ακολούθησε τον Χριστό και για τον λόγο αυτό ονομάζεται Πρωτόκλητος (1).

Η παράδοση θέλει να ισχύει η εκδοχή, για τη δράση του αγίου στην Ελλάδα και σχετικά με την ίδρυση εκκλησίας του Βυζαντίου και τη χειροτονία σε αυτήν ως επισκόπου του Στάχυ, ενός από τους εβδομήκοντα μαθητές του Χριστού. Σύμφωνα με την παράδοση αυτή ο Απόστολος Ανδρέας πέρασε και από τη Θεσσαλία. «Και προς τινά χώραν καλουμένην Αργυρούπολιν καταλαβών και εκείσε εκκλησίαν δεινάμενος, Στάχυν ονόματι… χειροτονήσας Βυζαντίου επίσκοπον… Διελθών δε την Θεσσαλίαν και Ελλάδα… μετέστι προς Αχαϊαν»(2).

Σημαντική σπουδαιότητα απέκτησε η παράδοση για τη δράση και τη σταύρωση του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα, μετά την προσέλκυση στον χριστιανισμό της Μαξιμίλλας, συζύγου του Ρωμαίου ανθυπάτου Αιγεάτη. Ο Άγιος Ανδρέας σταυρώθηκε πάνω σε χιαστί σταυρό, με την κεφαλή προς τα κάτω. Το λείψανό του, που ενταφιάστηκε από τη Μαξιμίλλα και τον επίσκοπο Στρατοκλή, αδελφό του Αιγεάτη, διακομίστηκε το 357 στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ιερό ναό των Αγίων Αποστόλων. Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου μαθητή τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού έμεινε στην Πάτρα (2).

Ο συμβολισμός του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέου επί του χιαστί σταυρού



Γνωστός ήταν εξ αρχαιοτάτων χρόνων ο χιαστί σταυρός αστρονομικά, καθώς και η ανείπωτη σταύρωση μυστηριακά, με την κεφαλή προς τα κάτω. Απάνθρωπο μαρτύριο για την ανθρώπινη φύση και μόνο ένας δυνατός μάρτυρας ,του ύψους του Αποστόλου Ανδρέα, του Πρωτοκλήτου μαθητή του Ιησού Χριστού, ακολουθώντας τα αχνάρια του Θεανθρώπου διδασκάλου του, θα μπορούσε να ανέλθει στους Ουρανούς με αυτόν τον οδυνηρό τρόπο, μέγα τρόπαιο για τον Χριστιανισμό.

Ο σταυρός είναι κοσμογονικό σχήμα , ιδίως των αρχαίων μυητικών επιστημών. Ο χιαστί σταυρός του Αγίου Ανδρέου είναι από τις πλέον ενδιαφέρουσες μορφές (3). Ο Τίμιος Σταυρός του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού είναι το μέγα αγιασμένο εκ ξύλου σύμβολο του βαθύτερου πόνου και ανωτέρας σωτηρίας, αφού αγιάστηκε με τη θυσία και το αίμα του Θεανθρώπου. Χρησιμεύει ως σημείο αναγνωρίσεως των Χριστιανών ήδη από τον τρίτο αιώνα μ.Χ. Επίσης χρησιμοποιήθηκε κατά τους προσεχείς αιώνες, ιδίως κατά τον Μεσαίωνα, ως προφυλακτικό μέσον κατά των μοχθηρών πνευμάτων.

Συμβολικά, η κάθετη γραμμή του σταυρού είναι η ενεργός θεία αρχή, ενώ οι οριζόντιες γραμμές είναι δεκτικές και παθητικές. Η κάθετη γραμμή τέμνει με ορθή γωνία ένα δύο ή και τρία οριζόντια επίπεδα. Καθέτως παριστάνεται η θεία υπερβατικότητα στη σχέση της με τους κατώτερους κόσμους, όπου ο κατερχόμενος θείος λόγος μετασχηματίζεται σε εγκοσμιότητα. Οι οριζόντιες γραμμές δείχνουν τις βαθμίδες της ιλιγγιώδους καθόδου της θείας αρχής.

Εκ των κάτω προς τα άνω, όπως σταυρώθηκε ο Άγιος Ανδρέας, συμβολίζεται η επάνοδος στην πρωταρχική μονάδα, στον Θεό και Πατέρα , διαμέσου των διαφόρων επιπέδων εκδηλώσεων, και είναι σύμβολο της λυτρώσεως (3). Ενδιαφέρον στον σταυρό έχει το σημείο συμπτώσεως και συνενώσεως των δύο αντιθέτων αρχών, οπότε από την τετράδα αναφύεται η πεντάδα του αιωνίου παρόντος της Τριαδικής Θεότητος. Η κίνηση κυκλικά και ο τροχός του χρόνου εκφράζεται με τον ισοσκελή Ελληνικό σταυρό και τους δύο χιαστί, επί του Ζωδιακού τροχού βασικούς σταυρούς. Αντίθετο του ζωδίου του Τοξότη είναι οι Δίδυμοι και στο άλλο σκέλος του σταυρού παρίσταται ο Υδροχόος με τον Λέοντα, στο μαρτύριο του Αγίου Ανδρέα. Ο Πρωτόκλητος Απόστολος σταυρώθηκε 30 Νοεμβρίου στο ζώδιο του Τοξότη.

Ο Όρθιος ισοσκελής σταυρός περιλαμβάνει τον Κριό, Ζυγό, Καρκίνο και Αιγόκερω. Ο Χριστός κατήλθε επί γης στο ζώδιο του Αιγόκερω, 25 Δεκεμβρίου, και σταυρώθηκε την Άνοιξη, στο ζώδιο του Κριού, μετά την Εαρινή Ισημερία.

Υπάρχει και ένας τρίτος σταυρός, σχήματος χιαστί, που περιλαμβάνει τα ζώδια των Ιχθύων, Παρθένου, Ταύρου και Σκορπιού.

Επίσης η σταύρωση του Αγίου Πέτρου είναι με την κεφαλή κάτω και συμβολίζει την ανερχόμενη λύτρωση, επιστρέφοντας στην Πατρική αρχή.

Έχουν καταγραφεί αρκετοί τύποι σταυρού, μερικοί είναι οι ακόλουθοι κατά τον αείμνηστο Πέτρο Γράβιγγερ (3):

1. Ο Αιγυπτιακός αλυσωτός σταυρός

2. Το Ελληνικό και Λατινικό Ταυ

3. Ο σταυρός της Καθολικής Εκκλησίας

4. Ο σταυρός των Παθών

5. Ο σταυρός της Ορθοδοξίας (Ελληνικός ισοσκελής σταυρός)

6. Ο σταυρός του Αγίου Πέτρου (ανάποδος σταυρός)

7. Ο σταυρός της Λωραίνης και ο σταυρός των Πατριαρχών

8. Ο τριπλούς σταυρός

9. Ο παπικός σταυρός και ο σταυρός του Σάλεμ

10. Ο Ρωσικός σταυρός

11. Ο τρίφυλλος σταυρός

12.Ο αγκυρωτός σταυρός

13.Ο σταυρός του Αγίου Ανδρέου

14. Ο Τεκτονικός σταυρός

15. Ο σταυρός της Ιερουσαλήμ

16. Ο σταυρός των Ναϊτών

17. Ο σταυρός της Μάλτας

18. Το Ελληνικό Ύψιλον

19. Η σβάστικα

20. Η σαρυσβάστικα



          Τύποι Σταυρών.Εικόνα Π. Γράββιγγερ. Βιβλιοθήκη Σγιγγός τομ. 5ος, σελ 472.

Όμως κανένας σταυρός δεν έχει τη δύναμη του Τιμίου Σταυρού του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, του Υιού και Λόγου του Θεού, του Ηλίου της Δικαιοσύνης του Νοητού, καθώς και των Αγίων του Χριστιανισμού. Γιατί υπάρχουν σκοτεινοί σταυροί που οδηγούν στα τρίσβαθα του Άδη, δελεάζοντας τους απλούς ανθρώπους με φανταστικές γνώσεις και απόκρυφα μυστήρια, μέσα στη χθόνια φθορά, μακριά από τη ψυχική και σωματική κάθαρση. Επιζητούν οι αδαείς και ευάλωτοι άνθρωποι τη δύναμη και αίγλη της μυστικής γνώσης, μακριά από την ειρήνη και αγάπη του Θεού και Πατέρα τους, και καταλήγουν έρμαια του Σατανά, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Είθε ο Άγιος Ανδρέας να φωτίζει την ψυχή και το πνεύμα μας και να μάς οδηγεί στην οδό της σωτηρίας.

Απολυτίκιον. Ήχος δ΄.

Ως των Αποστόλων Πρωτόκλητος, και του κορυφαίου αυτάδελφος, τω Δεσπότη των όλων Ανδρέα ικέτευε, ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι, και ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος.

Βιβλιογραφία

1. Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδοξίας (1950). Μήν. Νοεμ. , σελ. 674-694.

2. Άγιος Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος.i-m-patron.gr

3.Γράβιγγερ Π. Βιβλιοθήκη της Σφιγγός, Τόμος 5ος, σελ. 472-475. Εκδόσεις Διμελή.











Δεν υπάρχουν σχόλια: