Η μοναδική και ανεπανάληπτη ώρα της ποίησης στο Γυμνάσιο Μελιγαλά

  

Η μοναδική και ανεπανάληπτη ώρα της ποίησης στο Γυμνάσιο Μελιγαλά , λάμβανε χώρα σε μία μεγάλη μαθητική αίθουσα στον δεύτερο όροφο του Γυμνασίου, σημερινού Λυκείου του Μελιγαλά, κατά τη χρονική περίοδο 1974-1976.Συναντιόμασταν μία ομάδα τριάντα μαθητών ,από όλες τις τάξεις του Γυμνασίου ,για περίπου δύο ώρες κάθε Παρασκευή, μετά το πέρας των μαθημάτων, με επόπτη τον κύριο Βαγγέλη Τράγο, καθηγητή Γυμναστικής και ποιητή.

Ο κύριος Τράγος ήταν ένας γεροδεμένος, ψηλός και μελαχροινός ,κάτω των σαράντα κύριος, με ελαφρά μελαγχολία και άπλετη ψυχική ευγένεια . Είχε βαθιά πίστη στο Θεό , ανοιχτή καρδιά και βοηθούσε τους πάντες γύρω του. Η γνωριμία μου μαζί του ήταν επεισοδιακή, έως άκρως δραματική. Όταν πήγαινα στη Τετάρτη Γυμνασίου, κατά την αρχή του σχολικού έτους, αρρώστησε για λόγους υγείας η γυμνάστρια μας και την αντικατέστησε ο κύριος Τράγος. Το πρώτο μάθημα, ενώ ξεκίνησε με καλούς οιωνούς, λίγο μετά τη προθέρμανση ,μία μέλισσα ,με μεγάλη ταχύτητα, με κτύπησε στο κεφάλι και χώθηκε με δύναμη μέσα στο δεξί μου αυτί. Μια μέλισσα φώναξα δυνατά ζητώντας βοήθεια, μπήκε μέσα στο δεξί μου αυτί φώναξα, κι ύστερα δεν θυμάμαι, γιατί λιποθύμησα από τον πόνο και σωριάστηκα στο έδαφος. Συνήλθα μετά από αρκετή ώρα, ενώ βρισκόμουν στο αγροτικό ιατρείο του Μελιγαλά. Όπως έμαθα ,ο κύριος Τράγος φορτώθηκε στη πλάτη του τη σχολική μου τσάντα, έκανε τα μπράτσα του φορείο και με μετέφερε περπατώντας μέχρι το ιατρείο. Η γιατρός αφαίρεσε προσεκτικά τη νεκρή μέλισσα και σταδιακά συνήλθα. Καθώς επέστρεφα με τη βοήθεια του καθηγητή μου στο Γυμνάσιο, ο κύριος Τράγος μου έδωσε το σημειωματάριο μου, που είχε πέσει από τη ζακέτα μου. Μου ζήτησε συγνώμη, γιατί καθώς έπεσε άνοιξε και εκείνος “μοιραία” διάβασε ένα από τα ποιήματα μου. Δεν πειράζει, είπα και στη συνέχεια με ρώτησε αν είναι δικά μου .

-Μάλιστα ,απάντησα. Σημειώνω κάποιες φιλοσοφικές και θρησκευτικές φράσεις που μου αρέσουν και τα ποιήματα που γράφω για τις φίλες μου για να τα θυμάμαι, του εξήγησα. Τα αντιγράφω και τους τα χαρίζω στα διαλείμματα. Εσείς ποιο διαβάσατε;

-Ένα που έχεις γράψει για το καντηλάκι της Παναγίτσας της Βαλύρας, απάντησε χαμογελώντας.

Ευτυχώς ,είπα μέσα μου ,που δεν διάβασε “το αντίδοτο του έρωτα” που έχω γράψει για την Αθηνά!Αφού απολογήθηκε ξανά ο κύριος Τράγος, μου εκμυστηρεύτηκε ότι ασχολείται με τη ποίηση όλη του τη ζωή, από τη παιδική του ηλικία και τη μελετάει σε βάθος. Τότε του πρότεινα, αν ήθελε να φέρει στο μάθημα της Γυμναστικής και να μοιραστεί μαζί μας μερικά από τα ποιήματα του. Εκείνος συμφώνησε και τήρησε το λόγο του. Εγκαινίασε την ώρα της ποίησης στο Γυμνάσιο και τήρησε την υπόσχεσή του, μέχρι και το τέλος του σχολικού έτους 1976. Μόλις φτάσαμε στο Γυμνάσιο με περίμενε αναστατωμένος ο πατέρας μου με το αυτοκίνητο. Τον είχε ενημερώσει σχετικά η Γυμνασιάρχης. Ευχαρίστησε θερμά τον κύριο Τράγο και έτσι έληξε η πρώτη ημέρα της γνωριμίας μας, με τον ήρωα και ποιητή των μαθητικών μου χρόνων .

Στο επόμενο μάθημα μάς ρώτησε ποιες γράφουμε ποιήματα. Σήκωσαν το χέρι τους αρκετές μαθήτριες. Το ίδιο επανέλαβε και με τους άρρενες, στο μάθημα της Γυμναστικής. Όταν συγκεντρώθηκαν τριάντα μαθητές και μαθήτριες από όλο το σχολείο, μας κάλεσε στο προαύλιο και μας μίλησε. Μας ρώτησε αν θα θέλαμε να έχουμε μία ώρα ποίησης την εβδομάδα, για να μοιραζόμαστε τα ποιήματά μας και να δημιουργούμε ομαδικά. Όλοι είπαμε ομόφωνα ναι.

Το πώς η κυρία Γυμνασιάρχης ενημέρωσε τον κύριο επιθεωρητή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και έλαβε την έγκριση για την έναρξη της ώρας της ποίησης δεν το γνωρίζω. Πάντως, με συνοπτικές διαδικασίες ,εντός δέκα ημερών, η πρώτη μας συνάντηση ήταν μία ευχάριστη πραγματικότητα.

Αυτό που θυμάμαι, όταν οι πειραματιζόμενοι ποιητές μίλησαν για πρώτη φορά, παρουσιάζοντας τον εαυτό τους και συστηθήκαμε στην ώρα της ποίησης, ότι το κίνητρο που αρκετοί έγραφαν ποιήματα ήταν για να εκτονώσουν τα έντονα θετικά ή αρνητικά συναισθήματα τους, κυρίως ερωτικού περιεχομένου ή άγχους, που σχετιζόταν με την καθημερινότητα , τη γονεϊκή καταπίεση και τη σχολική μελέτη. Λίγοι είχαν ταυτιστεί με γνωστούς ποιητές, δημοφιλείς εκείνη την εποχή. Ορισμένοι μαθητές ήθελαν να σπουδάσουν φιλολογία , δυο-τρεις ήθελαν να γίνουν συγγραφείς και λίγοι είχαν ως κίνητρο τη σάτιρα, γιατί γελούσαν πολύ και έφτιαχνε η διάθεση τους.

Όταν ρώτησε ο κύριος Τράγος ,δύο τολμηρούς μαθητές αν θέλουν να μιλήσουν για την εμπειρία τους με την ποίηση και πιο ήταν το πρώτο τους ποίημα ,ανταποκρίθηκαν ευχαρίστως.

Ο Κώστας πήγαινε στη Πέμπτη Γυμνασίου, ήταν ψηλός ,γεροδεμένος και ελαφρά στρουμπουλός. Είχε ερωτευτεί το πιο κοντό κοριτσάκι της πρώτης Γυμνασίου, που ήταν λεπτό και χαριτωμένο, σαν να βγήκε από παιδικό παραμύθι. Δεν θυμάμαι το όνομα της ,γιατί τη λέγαμε μεταξύ μας “η Τοσοδούλα”. Όταν την έβλεπε ο Κώστας χαιρόταν πολύ, αλλά τις φορές που απουσίαζε η Τοσοδούλα είχε μεγάλη στενοχώρια και έτρωγε ένα τοστ , επιπλέον μία σοκολάτα αμυγδάλου για να γλυκαθεί και μία πορτοκαλάδα με ανθρακικό για να φτιάξει η διάθεσή του!

Μια μέρα ,ενώ έβρεχε και κοιτούσε έξω από το παράθυρο κατά τη διάρκεια του μαθήματος, η Τοσοδούλα διέσχιζε το προαύλιο. Ο δυνατός αέρας της πήρε την ομπρέλα και βράχηκε ολόκληρη. Ο Κώστας ήθελε να τρέξει για να τη βοηθήσει αλλά δεν του έδωσε άδεια ο καθηγητής , γιατί έγραφαν πρόχειρο διαγώνισμα. Εκείνος μπλόκαρε, παρέδωσε άσπρη κόλλα και έγραψε στο τετράδιο του το ακόλουθο δίστιχο:

Καταιγίδα, καταιγίδα

Τοσοδούλα σε είδα, σε είδα!

Αισθάνθηκε ένα πρωτόγνωρο και έντονο συναίσθημα , που ήθελε διακαώς να το ξανανιώσει . Ξεκίνησε να γράφει ποιήματα για τη Τοσοδούλα και στη συνέχεια κάποια σατιρικά, που του έφτιαχναν τη διάθεση .Ξέχασε το τοστ και τη σοκολάτα και αγόραζε διάφορα βιβλία με το χαρτζιλίκι του, όπως μας εξήγησε.

Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Νίκος , που ήταν συμμαθητής μου στη Τετάρτη Γυμνασίου, σε άλλο τμήμα και είπε:

-Αγαπώ μία κοπέλα και της ζήτησα να τα φτιάξουμε. Μου είπε όχι, γιατί είναι μικρή και δεν την αφήνουν οι γονείς της. Πικράθηκα και της έγραψα ένα τετράστιχο.

Τα κόκκινα κορόμηλα

που έχεις στα μαλλιά σου

με κάνανε τρισάθλιο

για να βρω τη καρδιά σου!

-Δεν μου είπε ευχαριστώ όταν της χάρισα το ποίημα, αλλά έλυσε τα μαλλιά της και μου έδωσε τα κορόμηλα. Κοιμάμαι με τα κορόμηλα και γράφω πολλά!

Όλοι χαμογέλασαν κρυφά .

Μία συμμαθήτρια μου πήρε το λόγο και είπε:

-Κύρια καθηγητά, θυμάστε που τηλεφώνησε η δεσποινίς Γιδά από τη Μεσσήνη, όταν απουσίαζε η κυρία Γυμνασιάρχης; Εσείς της συστηθήκατε ευγενικά ως Βαγγέλης Τράγος ,αυτή όμως δεν σας πίστεψε, σας αποκάλεσε παλιάνθρωπο και σας έκλεισε το τηλέφωνο. Θυμάστε, ήμουν στο γραφείο με τις δύο μπάλες και είδα τη στενοχώρια σας. Έγραψα μία απάντηση για τη κυρία Γιδά, γιατί πολύ το σκεφτόμουν.

- Για λέγε, είπε με ενδιαφέρον ο κύριος Τράγος.

-Μαθαίνουμε στα νέα Ελληνικά ότι η τονισμένη και άτονη συλλαβή είναι τροχαϊκό μέτρο, όπως Τράγος ,Γίδα κλπ και Γιδά είναι το αντίθετο , είναι ιαμβικό μέτρο. Έγραψα ένα τετράστιχο σε σχέση το μέτρο.

-Πολύ ενδιαφέρον, είπε ο κύριος Τράγος, ακούμε.

Το μέτρο δεν σας άλλαξε

κυρία μου Γιδά

με ευγένεια σας απάλλαξε

από βαρύ μπελά.

- Ποιος είναι αυτός ; ρώτησε χαμογελαστά ο κύριος Τράγος . Μπορώ να το έχω;

Η συμμαθήτριά μου του το χάρισε ευχαρίστως.

-Εσύ Ευθυμία, από πότε ξεκίνησες να γράφεις ποιήματα; με ρώτησε.

-Από τότε που το Απόλλων 11 προσγειώθηκε στη Σελήνη κύριε καθηγητά , είπα και γέλασαν όλοι. -Αυτόν τον καιρό με τη ασχολείσαι;

-Μελετάω τον υπερρεαλισμό του Πωλ Ελυάρ ,απάντησα.

-Άλα της.... η καλόγρια , σχολίασαν τα αγόρια. Καλόγρια με έλεγαν γιατί δεν ενδιαφερόμουν να κάνω δεσμό με αγόρι , ντυνόμουν λίγο συντηρητικά και τους στενοχωρούσα όταν έπαιρνα υψηλότερο βαθμό από εκείνους στα Νέα Ελληνικά. Όταν όμως με γνώρισαν καλύτερα στο μάθημα της ποίησης, με λέγανε “η Έφη μας”.

-Και τον Ρωμανό τον μελωδό διαβάζω συμπλήρωσα, αφού τους κοίταξα επίμονα και το τόνισα ιδιαίτερα.

-Απ΄ ό, τι αντιλαμβάνομαι, είπε ο κύριος Τράγος, χρήσιμο είναι να ξεκινήσουμε από την αρχαιότητα και να φτάσουμε στο σήμερα .Να γεφυρώσουμε τον εσωτερικό μας λυρισμό με τις ρίζες μας. Συμφωνήσαμε όλοι.

Η φιλόλογος μας στα Νέα Ελληνικά είχε ενθουσιαστεί. Μας ανακοίνωσε μετά από ένα τρίμηνο, ότι οι ποιητές προσπαθούν περισσότερο και έχουν αυξήσει την επίδοσή τους σημαντικά. Ο κύριος Τράγος απολάμβανε την όλη δημιουργική και εκπαιδευτική διαδικασία και αύξησε τη συγγραφή των ποιημάτων του κατακόρυφα, αν και τόνιζε συχνά ότι όσο τον συγκινεί το τραγούδι “η Φλαμουριά” δεν τον είχε συγκινήσει ποτέ κανένα από τα ποιήματά του.

Ξεκινήσαμε από την αρχαία Ελληνική ποίηση , το έπος, που ακόμη και σε αυτό ανακαλύψαμε στοιχεία λυρικής ποίησης και προχωρήσαμε με τη Λυρική ποίηση. Φτάσαμε με απλές διαδικασίες και γλαφυρά παραδείγματα, βήμα προς βήμα στη σύγχρονη Ελληνική ποίηση. Ζούσαμε κάθε περίοδο και προσπαθούσαμε με ενσυναίσθηση και αναλυτική σκέψη να εντρυφήσουμε στην εποχή και στο πνεύμα του ποιητή. Στις εθνικές εορτές συνήθως αναλύαμε δημοτική ποίηση και τα ποιήματα της Επτανησιακής Σχολής, με κύριο εκπρόσωπο τον Διονύσιο Σολωμό. Προς τα Χριστούγεννα και το Πάσχα ασχολούμασταν με Βυζαντινές ψαλμωδίες. Στις απόκριες μελετούσαμε σάτιρα, παλιά και σύγχρονη . Στα γενέθλια και στις εορτές είχαμε ειδική αφιέρωση με ποιήματα αγάπης και ευχές για εκείνον που γιόρταζε . Βέβαια, κάποιοι μπορεί να διάβαζαν Dickinson, Rimbaud,Cummings, Celan, Beckett, Carson etc. ιδιαίτερα αυτοί που έκαναν μαθήματα αγγλικών και είχαν φτάσει σε ανώτερο επίπεδο. Αυτό όμως δεν τους εμπόδιζε να απολαμβάνουν τη δημιουργική διαδικασία ,συμμετέχοντας στην ομάδα της ποίησης.

Μάθαμε να διαχωρίζουμε τα αρχαία άσματα προς το θείον που είναι ο ύμνος, το προσόδιον άσμα στις πομπές, το παρθένιον άσμα που περιλάμβανε χορό νεανίδων, ο διθύραμβος προς τιμήν του Διονύσου με αυλό, ο παιάνας προς τιμήν του Απόλλωνα με κιθάρα, ο συμποτικός παιάνας που ακουγόταν στα συμπόσια και ο νόμος προς τιμήν του Απόλλωνα και της Αθηνάς. Αντίστοιχα τα άσματα για τους ανθρώπους όπως το εγκώμιο, το επινίκιο άσμα προς τιμήν των νικητών, το σκόλιον που ήταν τραγούδι συμποσίων ,το ερωτικό άσμα, ο υμέναιος και το επιθαλάμιον που άδονταν σε γάμους και ο θρήνος , δηλαδή το μοιρολόι. Στη συνέχεια σταθήκαμε στη Βυζαντινή ποίηση, προσεγγίσαμε τον Ρωμανό Μελωδό και προχωρήσαμε με το δημοτικό τραγούδι. Μετά από έξη μήνες ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και αρχίσαμε να μελετάμε τη νεοελληνική ποίηση με την Επτανησιακή Σχολή, τη Ρομαντική Σχολή των Αθηνών και τη Νέα Αθηναϊκή Σχολή .

Αναλύσαμε ποιήματα του Διονυσίου Σολωμού,Σούτσου, Ραγκαβή, Κωστή Παλαμά , Σουρή, Πολέμη, Κρυστάλλη, Δροσίνη, Γρυπάρη, Ελύτη, Σεφέρη, Καβάφη, Σικελιανού, Καρυωτάκη κλπ.

Εξασκηθήκαμε στη κατανόηση του στίχου, της στροφής, που είναι στίχοι μαζί, του ρυθμού που αφορά τη μουσικότητα των στίχων , της ρίμας που αναφέρεται σε λέξεις στους στίχους με τον ίδιο ήχο, στην αναγνώριση του μέτρου στην αρχαία και στη σύγχρονη Ελληνική ποίηση με έμφαση στα πέντε σύγχρονα μέτρα, το ιαμβικό, τροχαϊκό, τον μεσότονο, δάκτυλο , ανάπαιστο και στα είδη της ομοιοκαταληξίας, πλεκτή, σταυρωτή, ζευγαρωτή και ζευγαροπλεκτή . Κατανοήσαμε ότι στην αρχαιότητα τραγουδούσαν και το μέτρο είχε σχέση με το ύψος της συλλαβής μελωδικά, δηλαδή τις συλλαβές που είχαν μεγαλύτερο ή βραχύτερο ύψος. Εμπεδώσαμε ότι η σύγχρονη Ελληνική ποίηση αναφέρεται στον τόνο των συλλαβών,τονισμένες ή άτονες συλλαβές. Σταδιακά αφήσαμε το μέτρο, κρατήσαμε τον ρυθμό και πειραματιστήκαμε με την ελεύθερη ποίηση. Προτού όμως φθάσουμε εκεί ,απολαύσαμε τις ωδές της Σαπφώς και τη γλώσσα του Πινδάρου, με τις εκπληκτικές εικόνες και τη βαθειά θρησκευτική πνοή. Κατανοήσαμε ότι η Λυρική ποίηση είναι ελεγειακή , τα θέματα είναι πολεμικά, πολιτικά ή συμποτικά, μη αδόμενη ιαμβική που αφορά απαγγελίες με έγχορδα, είναι μονωδίες , όπως αυτές που έγραψε ο Αλκαίος, η Σαπφώ και ο Τέρπανδρος, ωδές όπως του Πινδάρου, που χωρίζονται σε στροφές, αντιστροφές και επωδούς. Η στροφή και η αντιστροφή αντιμετωπίζουν διαφορετικά σοβαρά ζητήματα και η επωδός εμβαθύνει και εξυψώνει ανάλογα. Η Λυρική ποίηση περιλαμβάνει ιάμβους συνδεδεμένους με τη λατρεία της θεάς Δήμητρας, είναι χορική, υμνεί θεούς και ανθρώπους με συνοδεία χορού και μπορεί να είναι ένα επίγραμμα, ένα δίστιχο σε επιτύμβιες επιγραφές.

Το 1972 ο Μάνος Χατζιδάκης μελοποίησε τον Μεγάλο Ερωτικό και την ωδή της Σαπφώς”Κέλομαι σε Γογγύλα”. Αυτό το τραγούδι μας είχε τόσο συγκλονίσει, που αφιερώσαμε μία ολόκληρη συνάντηση στην Ερεσία Σαπφώ. Γράψαμε μία ανάλυση ο καθένας , βασισμένη στη μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη.

“Σε φωνάζω Γογγύλα

φανερώσου πάλι κοντά μου

τον χιτώνα τον άσπρο σαν γάλα όταν φοράς

να ΄ξερες τους πόθους που σε τριγυρίζουν

όμορφη, και πως χαίρομαι που δεν είμαι εγώ

μα η ίδια η Αφροδίτη που σε μαλώνει”.

Έγραψα στο σημειωματάριο μου:

“Ο άσπρος χιτώνας είναι το ιμάτιο του Χριστού στο Σταυρό και η Σαπφώ μια αρχαία μάννα που έχασε το τέκνο της και σπαράζει για το μεγάλο τίμημα.

Αν ένα πράγμα χρειάζεται να αναγνωρίσουμε στους προγόνους μας ,είναι ότι ήταν ένθεοι”!

Ειπώθηκαν πολλά και χαριτωμένα στη συνάντηση.

Στο τέλος ανέθεσε ο κύριος Τράγος να γράψουν πέντε αγόρια από έναν στίχο ο καθένας ,με διαφορετικό μέτρο, που να εκφράζει την παρούσα συναισθηματική τους κατάσταση.

Έγραψαν τα ακόλουθα:

Τροχαίος:

Τι μου είπες, λέγε το πάλι..πάλη...μαύρο χάλι!

Ιαμβικό μέτρο:

Σου το πα μια και δυο και τρεις...

Δάκτυλος:

Ναι ,θα στα ψάλλουν βλέμμα χαμένο μου!

Μεσοτονικό μέτρο:

Αν συ θα ερχόσουν, αν συ θα μπορούσες....

Ανάπαιστος:

Κακοπάθησαν, πέρασαν όλοι τους!

Η ώρα είχε τελειώσει και έπρεπε να φύγουμε. Δεν μπορούσαμε όμως να φύγουμε γιατί ανησυχούσαμε για το ποιος κακοπάθησε και πού πέρασε. Τότε μας ανακοίνωσε ο στιχουργός τα ευχάριστα νέα ότι όλη η τάξη του πέρασε στο μάθημα των αγγλικών!

Όταν τελειώναμε την έκτη Γυμνασίου, στη τελευταία μας συνάντηση, τα κορόμηλα συνέχιζαν να είναι ένα θέμα.

-Τι να κάνω κύριε καθηγητά, ρώτησε απεγνωσμένα ο Νίκος. Να τα πατήσω κάτω;

- Δεν είσαι ακόμη έτοιμος γι αυτό το βήμα και μάλλον θα τα ψάχνεις, τον συμβούλεψε ο κύριος Τράγος. Κράτησε τα και πού ξέρεις; Μια μέρα ίσως τα δέσεις στα μαλλιά της.

-Ου ου ου ! Αναφώνησαν οι άλλοι, όταν θα είναι φαλακρή γιαγιά θα της τα δέσει στα μαλλιά και του έριξαν ανάποδες στο σβέρκο. Αυτός δάκρυσε και τότε όλοι τον αγκάλιασαν και τον φιλούσαν σαν μικρό παιδί.

Ο κύριος Τράγος μάς αποχαιρέτησε ποιητικά ,με ένα από τα ποιήματα του για τα άνθη και την ευωδία του Μάη. Στο θρανίο μου άφησε γραμμένη ιδιοχείρως τη Φλαμουριά, με ειδική αφιέρωση. Ήταν το δώρο του για το μεγάλο ταξίδι σπουδών που θα ξεκινούσε για μένα στο εξωτερικό.

Η καρδιά του ήταν τόσο καθαρή, δεμένη με την ανιδιοτελή προσφορά, αλλά και με τον έρωτα του ποιητή, που τη συγκλονίζει συθέμελα.

Τα φύλλα της Φλαμουριάς θρόιζαν και έλεγαν με λυγμολαλιά “κοντά μου πάντα μείνε, θα βρεις γαλήνη εδώ”..αλλά ο έρωτας του Μάη προετοίμαζε άλλους καρπούς.. δεμένος με τα λόγια του Ίβυκου:

Την άνοιξη φουντώνουνε οι κυδωνιές

νοτισμένες απ΄ τα τρεχούμενα ποτάμια

στον άβατο τον κήπο των παρθένων

φουντώνουμε και τα άνθη της κληματαριάς

θεριεμένα κάτω απ΄ τα σκιερά κλωνάρια του κλήματος.

Για μένα όμως δεν υπάρχει εποχή

που να κοιμάται ο έρωτας.

Αλλά, σαν τον Θρακιώτη το Βοριά

Φλεγόμενος από τις αστραπές

και πνέοντας από την Κύπριδα

σκοτεινός και αδιάντροπος,

μια τρέλα που μαραίνει τα πάντα

καταλαμβάνει την καρδιά

και τη συγκλονίζει απ΄ τα συθέμελα της.

Τι είπαμε για το σονέτο και τον 13ο αιώνα;

-Α! Ναι, αποτελείται από 14 στίχους με ποικιλία στα μέτρα και τις ρίμες και έχει σχέση με την ερωτική ποίηση.

-Και το χαϊκού;

-Γιαπωνέζικη ποίηση!

-Και τι ανακαλύψαμε στην ελεύθερη ποίηση;

-Αντισυμβατικούς τρόπους χρήσης λέξεων, πλεονασμούς, παρομοιώσεις, μεταφορές με ρυθμό και ρίμες.

-Και το αυτοπαράθεμα τι είναι;

-Αναφορά σε άλλο έργο του ιδίου ποιητή που λειτουργεί κάτω από τον τίτλο της ποιητικής συλλογής επεξηγηματικά, σχολιαστικά, προκαλώντας έκπληξη στον αναγνώστη και προσφέροντάς του τα ερμηνευτικά κλειδιά!

Δεν ξανάγινε!

Ο Θεός μαζί σας!

Ευθυμία Η. Κοντοπούλου

Απρίλιος 2021