Σάββατο 8 Μαΐου 2021

Τα Ερειπωμένα Ξωκκλήσια ,“Μιλούν εν Σιωπή “ στη Βαλύρα


Αφιερωμένο στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσσηνίας, κ.Χρυσόστομο

Ευθυμία Η.Κοντοπούλου

Μάϊος, 2021

Άι Βλάσσης Βαλύρας 

Αφορμή γι αυτή την εργασία, στάθηκε μία φωτογραφία του Ιερού Ναού του παλιού Αγίου

Κωνσταντίνου στη Βαλύρα, Μεσσηνίας, με εμφανή στοιχεία παρουσίας του θείου, στην είσοδο του

Ναού, που μου έστειλε ο καθηγητής Ιωάννης Λύρας. Επίσης, μία φράση του αιδεσιμώτατου πατρός

Ιωάννου, ο οποίος λειτουργεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου ,Βαλύρας, ότι “ από το έτος 2006,

που εγκαινιάστηκε ο νέος Ιερός Ναός του Αγίου Κωνσταντίνου, μειώθηκαν σημαντικά τα ατυχήματα

στο χωριό, συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονικές περιόδους. Τέλος, έδρασε καταλυτικά , ο λόγος του

σεβασμιωτάτου πατρός κ. Χρυσοστόμου, Μητροπολίτη Μεσσηνίας, στο πρόλογο, στο αξιόλογο βιβλίο

του καθηγητή Ιωάννη Λύρα, με τίτλο , Τοπική Ιστορία Μεσσηνίας, 2010.Γράφει ο κ.Χρυσόστομος:

“Τα μνημεία αποτελούν τους αψευδείς μάρτυρες της ιστορίας και του πολιτισμού, τα οποία αν και

υπόκεινται στη φθορά του χρόνου, εντούτοις συνεχίζουν να διδάσκουν “εν σιωπή” και να αναμένουν τον

κατάλληλο άνθρωπο-ερευνητή, ο οποίος θα αποκαλύψει τον πλούτο και τα μηνύματά τους”.

Για να είναι κάποιος κατάλληλος άνθρωπος ,που θα αποκαλύψει τον πλούτο και τα μηνύματα των

μνημείων, χρειάζεται να έχει θεία φώτιση. Αλάνθαστος είναι μόνο ο Θεός, οπότε ζητούμε ταπεινά, το

Άγιο Πνεύμα να μας καθοδηγήσει , ώστε οι παρατηρήσεις και συμπεράσματά μας να είναι, κατά Θεόν ,

αληθή.

Στη περιοχή της Κεντρικής Μεσσηνίας, υπάρχουν Βυζαντινοί ναοί (Λύρας, 2010, σελ.5),

μικρά , λιτά, μονόχωρα ξωκκλήσια, έως εγγεγραμμένοι σταυροειδείς ναοί. Τα ερειπωμένα ξωκκλήσια της

Βαλύρας είναι ο Άγιος Βλάσης, ο Άγιος Ηλίας, ο Άγιος Πέτρος, η Αγία Παρασκευή, η Βαλτοκκλησιά

και ο παλιός Άγιος Κωνσταντίνος, που έχει πλέον εξαφανιστεί από τον χάρτη του χωριού. Η

προσπάθειά μας δεν έχει ιστορικό ή λαογραφικό χαρακτήρα. Αυτά τα πρωτεία για τη Βαλύρα, τα κατέχει

επάξια ο κ. Ιωάννης Λύρας, είναι παράλληλα θέμα και άλλων ειδικών επιστημόνων. Ως ψυχολόγος κατά

τους ανθρώπους, και ταπεινή δούλη του Κυρίου, επικαλούμαι τη χάρη του Αγίου Πνεύματος για να

εντρυφήσουμε στο υπεραισθητό πεδίο και να αντιληφθούμε το μεγαλείο , τη Σοφία και τις άπειρες,

άκτιστες ενέργειες του Παντοδύναμου Θεού.

α. Η ασέβεια τιμωρείται “εν σιωπή”, με εμφανή παραδείγματα.

Οι παππούδες μας, που είχαν περισσότερο από εμάς πίστη στο Θεό και θεία φώτιση, έλεγαν ότι κάθε

πέτρα ενός Χριστιανικού Ναού είναι εμποτισμένη με άγιο Μύρο και απαγορεύεται να τη

χρησιμοποιήσουμε ,ως δομικό υλικό. Οφείλουμε να την αφήσουμε εκεί που βρίσκεται. Αυτό βέβαια

ξεχάστηκε με την πάροδο των ετών και ο πρώτος Ιερός Ναός του Αγίου Κωνσταντίνου δεν έτυχε του

ανάλογου σεβασμού και προστασίας από τη τοπική κοινωνία της Βαλύρας. Είναι ζήτημα αν υπάρχουν

μία- δύο πέτρες στο χώρο, για να μας θυμίζουν την ύπαρξη του ναού σήμερα. Παράλληλα ,αυξήθηκαν τα

ατυχήματα στη Βαλύρα , κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Για τη θεωρία του Χάους, υποστηρίζουν οι

επιστήμονες, ότι αν πετάξει μια πεταλούδα στο Πεκίνο, μπορεί να σταματήσει μια καταιγίδα στη Νέα

Υόρκη. Το Χάος είναι φαινομενικό, γιατί υπάρχει μεγάλη τάξη στο Σύμπαν. Επειδή ο Θεός είναι

πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, η ασέβεια τιμωρείται “εν σιωπή”. Η ίδρυση νέου Ιερού Ναού του

Αγίου Κωνσταντίνου στη Βαλύρα, έδρασε ευνοϊκά για τους κατοίκους του χωριού. Μειώθηκαν τα

ατυχήματα αισθητά.


β. Η λειτουργία ενός Χριστιανικού ναού ,αναιρείται μόνο από τον Θεό.

Οι μαρτυρίες των απλών ανθρώπων ,καταμαρτυρούν ότι δεν μπορεί να στεριώσει κανένα ανθρώπινο

οικοδόμημα, επάνω σε έναν Χριστιανικό ναό, ακόμη κι αν έχει εγκαταλειφθεί ή ερειπωθεί ο ναός.


“Στο σπίτι του Δημητρούλια στη Κόρινθο (Ν. Πολίτης, 1965, σελ. 260 ), όσοι πήγαν και κάθισαν,

έβλεπαν την νύχτα σε μια κάμαρα να βγαίνουν πότε δύο γυναίκες στα άσπρα φορεμένες και πότε μια

μεγάλη χήνα. Για τούτο δεν κατοικεί κανείς σε αυτό το σπίτι. Λένε πως όταν το έχτιζαν, βρήκαν μερικά

πράγματα εκκλησίας, γιατί φαίνεται πως ήταν παλιά εκεί εκκλησία που χάλασε.

Στο ξωκκλήσι των Αγίων Πάντων στους Αμπελόκηπους, στην Αθήνα, έβγαινε ένας δράκος. Ήταν μεγάλο

φίδι με κεφάλι σαν μεγάλης γάτας. Το εκκλησάκι αυτό τώρα είναι χαλασμένο. Αλλά είναι πέντε χρόνια

που ένας γέρος είδε το φίδι εκείνο.

Στην Καρύταινα, ένας έφτιαξε το σπίτι του σε τόπο που ήταν μια γκρεμισμένη εκκλησία. Κάθε βράδυ

βλέπουν ένα φως και ως τα σήμερα”.

Στη Βαλύρα, ο λόγγος έχει αυτιά και ο κάμπος μάτια, κι η βατουριά, που δεν έχει αυτιά, καμιά φορά

ακούει. Οι θείοι φύλακες της Αγίας Τραπέζης ,λειτουργούν στα ερείπια, όμως το εκκλησίασμα να έχει

ανοιχτούς οφθαλμούς, .ώτα και θείο νου, για να πάει να τους συναντήσει. Απόδειξη, η φωτογραφία του

παλιού Ναού του Αγίου Κωνσταντίνου, στην οποία έχει αποθανατιστεί η θεία δραστηριότητα, σε

υπεραισθητό επίπεδο, στην ερειπωμένη είσοδο. Οι φύλακες, απεσταλμένοι από τον Θεό, παραμένουν

στη θέση τους και φυλάνε τα ιερά και όσια, έστω κι αν έχει εξαφανιστεί και η τελευταία πέτρα ,σε

αισθητό επίπεδο ,από τον ιερό χώρο .

γ. Τρομερές μαρτυρίες παρουσίας αλλότριων δυνάμεων ,που δαμάζουν οι θείοι φύλακες.

Αν κάποιοι δεν πιστεύουν ότι υπάρχουν δράκοι, ας παρατηρήσουν τη φωτογραφία του γιατρού

Νταρντούνη στη Βαλύρα, πάνω στην προπολεμική σιδερένια γέφυρα της Μαυροζούμενας και το στοιχειό

του χώρου, που υπερίπταται, με φιδίσιο σώμα, τυλιγμένο σε άσπρο σύννεφο, με το μαύρο κεφάλι του που

εξέχει, και μοιάζει σαν μεγάλη γάτα.

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων, που γιορτάζει 17 Φεβρουαρίου,καταγόταν από την Αμάσεια, στη Μαύρη

Θάλασσα. Απήλλαξε την πόλη Ευχάιτα από έναν δράκο, που έκανε κακό στη περιοχή. Στο Κοιμητήριο

της Βαλύρας, ο Άγιος Γεώργιος αιχμαλωτίζει και δαμάζει “πολλά θεριά” στη Βαλύρα, έλεγαν οι

παππούδες μας!

“Στη Ζάκυνθο (Ν.Πολίτης, 1965, σελ 286) μεσ ́ τα μεσάνυχτα, από τον Αη Αντώνη βγαίνει ένας

άνθρωπος πότε ψηλός, πότε κοντός, πότε δέρνει, πότε χαϊδεύει. Από τις εκκλησίες Ανάληψη,

Φανερωμένη, Αη Λουκά, Αη Ανδρέα του Αβούρη, Αγία Παρασκευή, Αγία Μαρίνα, βγαίνει ένα μοσχάρι,

με μια αλυσίδα και περπατάει αγάλια αγάλια. Από τον Άγιο Βασίλη τον κάτω, βγαίνει τη νύχτα ένα

γουρούνι με την αλυσίδα και εκείνο είναι τρόμος μεγάλος. Από τα κάγκελα του Αγίου Ιωάννου του

Λογοθέτου, τη νύχτα βγαίνει ένα χέρι, είναι το χέρι ενός που φασκέλωσε έναν παπά. Από το Μοναστήρι

Περάγαθο στη Ζάκυνθο, κάθε δυο χρόνια, βγαίνει μια φορά το στοιχειό του τόπου σαν ζώο, μικρότερο

από πρόβατο και παρδαλό!”

Καθίσταται αντιληπτό ,ότι τη προστασία μας από τις αρνητικές δυνάμεις ,την οφείλουμε στη βαθειά

πίστη μας και στη παρουσία του Θεού στη ζωή μας , που Τον υμνούμε και δοξολογούμε μέσα στους

ιερούς ναούς μας. Δεν είναι λογικό να παραμένουν ερειπωμένα, παράλληλα ενεργά ,ως ιεροί ναοί , τα

ξωκκλήσια μας.


δ. Η εγκαθίδρυση του Θυσιαστηρίου, ενός Ιερού Ναού ,δεν είναι απλή υπόθεση.

Ο Αββάς Λεόντιος διηγήθηκε την εξής ιστορία: Μια Κυριακή, πήγα στον Ιερό Ναό της Νέας Λαύρας

για να μεταλάβω. Όταν εισήλθα μέσα, είδα Άγγελο να στέκεται στα δεξιά του Θυσιαστηρίου.

Κυριεύτηκα από φόβο και έφυγα, επέστρεψα στο κελί μου. Καθώς επέστρεφα, άκουσα μία φωνή που

έλεγε ,ότι “αφ ́ ότου εγκαταστάθηκε το Θυσιαστήριο, μου ανατέθηκε να παραμένω σε αυτό.

Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Αθανασίου της Βαλύρας, που εγκαινιάστηκε το 1829, (Λύρας, 2018,

σελ.10) , αποτελεί τη μεγαλύτερη μαρτυρία για τους Βαλυραίους , ότι οι Ουράνιες Δυνάμεις του

Θυσιαστηρίου ,ανέλαβαν αισθητά κάθε εκκλησιαζόμενο , φρόντισαν και φροντίζουν με πολλή υπομονή

κάθε παιδί , που βαπτίστηκε στον Ναό, προσκυνά την εικόνα της Παναγίας και του Αγίου Αθανασίου

και μεταλαμβάνει του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Λαμπρό παράδειγμα , είναι ο

αιδεσιμώτατος πατέρας Κωνσταντίνος, που λειτουργεί στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου ,


στη Μεσσήνη. Μεταφερόταν στον σολέα του Αγίου Αθανασίου της Βαλύρας, από την ηλικία των δέκα

ετών, κατά τη διάρκεια του ύπνου του, και πάλευε με τον πράσινο δαίμονα, για να καταστεί ικανός να

προσκυνήσει την εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ο οποίος του μιλούσε, μέσα από την

εικόνα, και τον καθοδηγούσε, κατά τη παιδική και εφηβική του ηλικία. Δεν θα το πίστευα, αν δεν τύχαινα

για τέσσερις φορές στη ζωή μου, από την ηλικία των δέκα ετών , μάρτυς παρόμοιων εμπειριών, όσον

αφορά τη παλιά ασημένια εικόνα της Παναγίας , που ήταν τοποθετημένη στο εικονοστάσι της εισόδου,

του Ιερού Ναού του Αγίου Αθανασίου στη Βαλύρα. Ερχόταν τη νύχτα στο σπίτι μας η εικόνα της

Παναγίας, δυο μέτρα ψηλή και μου μιλούσε. Η συγκεκριμένη εικόνα ,μυστηριωδώς , εξαφανίστηκε από

τον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου! Συζητώντας με μία νεαρή φοιτήτρια Κοινωνιολογίας από τη

Βαλύρα, την Ελένη, και ορισμένους κατοίκους του χωριού, διαπίστωσα ότι τα θεία δρώμενα

συνεχίζονται σταθερά στη Βαλύρα , οι αποκαλύψεις είναι πολλές και ποικίλες. Τα δώρα του Αγίου

Πνεύματος είναι απλωμένα επάνω στην Αγία Τράπεζα, αρκεί κάποιος να είναι δεκτικός στο θείον, με

πίστη, ταπείνωση και ανάλογη διάκριση το έλλογου νου του, για να μπορέσει να τα παραλάβει,

κοινωνώντας των Αχράντων Μυστηρίων. Με την ευλογία του Θεού ,η Βαλύρα γέννησε, μεταπολεμικά ,

πέντε ικανότατους ιερείς , και τον Άγιο Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης, κ.Ευστάθιο, οπότε η

περιχάρεια της Παναγίας είναι πολύ μεγάλη. Το Θυσιαστήριο είναι πλήρες της παρουσίας της Τριαδικής

Θεότητος, σε υπεραισθητό επίπεδο, αλλά και σε αισθητό, γι αυτούς που μετέχουν , σαν λαμπάδα, στο

Απλησίαστο Φως και το προσεγγίζουν, με κεφαλή τους τον Θεό, σώμα τον Υιό του τον Μονογενή και τη

Παρουσία του Αγίου Πνεύματος.

ε. Άσβεστο Φως στα ερειπωμένα ξωκκλήσια της Βαλύρας

Αρκετοί βοσκοί και περαστικοί στο χωριό, ιδιαίτερα την ώρα του Εσπερινού , έχουν παρατηρήσει ένα

Άσβεστο Φως , σε κάποια από τα ερειπωμένα ξωκκλήσια της Βαλύρας. Επίσης, όταν γιόρταζε κάποιο

εκκλησάκι και κοντοστάθηκαν, έκαναν τον σταυρό τους και κοίταξαν προσεκτικά, είδαν αιθέριες μορφές

,που κινούνταν στο χώρο.

Ένας βοσκός παλιά, καθώς καθόταν έξω από τη Βαλτοκκλησιά, τον πείραξε ο διάβολος. Βλέπεις του

λέει, δεν έρχεται ο παπάς για να μας κοινωνήσει. Πήγαινε εσύ να φέρεις δισκοπότηρο , άρτο , νάμα

και ζέον , για να ετοιμάσεις τη θεία κοινωνία πάνω στη πέτρα. Ο άνθρωπος σάστισε και έκανε το σταυρό

του. Τότε, άκουσε μία φωνή προστασίας μέσα από τα ερείπια που είπε: Όποιος το τόλμησε , κάηκε

ολόκληρος, αστραπή έπεσε επάνω του. Θα περιμένουμε να έλθει ο παπάς!

Στη φωτογραφία του καθ. Ιωάννη Λύρα, έξω από τον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας στη Βαλύρα,

παρατηρούμε μία φωτεινή στήλη, που στέκεται όρθια. Οι μαρτυρίες είναι πολλές και έχουν σχέση με τις

άκτιστες ενέργειες του Θεού και Πατρός μας. Το μήνυμα πάντως του Αγίου Πνεύματος είναι ότι “δεν

έχετε αφήσει πίσω σας χορταριασμένες πέτρες, αλλά μυρωμένους λίθους , που το Φως της θείας

Δόξης ουδέποτε τους εγκατέλειψε”.


ζ. Τα ερειπωμένα ξωκκλήσια μας, με τους οφθαλμούς του Θεού

Στη τεχνοκρατική εποχή που ζούμε, έχει σκληρυνθεί η αντίληψή μας, δεν έχουμε την ανάλογη πίστη

και διάκριση και η κοιλία μας δεν είναι Αγία Τράπεζα, που έχει τον Ουράνιον Άρτον ( ΕΠΕ 1, 356-8).Δεν

είμαστε ουσιαστικά έλλογα, κατά Θεόν, όντα, όσο κι αν πιστεύουμε ότι διαθέτουμε λογική, που μας

κάνει να ξεχωρίζουμε από τα ζώα . Με τη σωφροσύνη, έλεγε ο Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος, ενώ

βρίσκεται ο άνθρωπος στη γη, έχει το πολίτευμά του στους ουρανούς. Η ψυχή είναι φύσημα του Θεού

και ο ταπεινός και σώφρων άνθρωπος , εαυτώ και Θεώ συστρεφόμενος, βλέπει τον Θεό με τον νου του.

Τα ευλογημένα παιδιά της Βαλύρας, που υπηρετούν τον Κύριο, εντός του Θυσιαστηρίου του, με ελπίδα

τον Θεό, καταφυγή τον Υιό και Σκέπη το Άγιο Πνεύμα, όπως λέγει ο 50ς Ψαλμός, είθε να

αναστυλώσουν τον Ακρογωνιαίο Λίθο, στα ερειπωμένα ξωκκλήσια της Βαλύρας, στο εγγύς μέλλον.

Εμείς, οι απλοί κοσμικοί, πόση πίστη, νηστεία των παθών, ταπείνωση , αγάπη προς τον Θεό και τον

πλησίον μας χρειαζόμαστε, για να υπάρξει άρση της λήθης και της άγνοιας, ώστε να αντιληφθούμε τον

Θεό εντός μας; Συνισταμένη της λογικής και της διάκρισης είναι η ένωσή μας με το θείον. Η καρδιά μας,

που είναι ο νους μας, χρειάζεται να καταστεί ναός του Θεού. Το πνευματικό μας κέντρο χρειάζεται να

αναπτυχθεί με τη μεταπλαστική Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

Όταν θα φτάσουμε συνειδητά σε κοινωνία και ένωση με τον Θεό, θα αρχίσουμε να κλαίμε


σπαρακτικά, γιατί θα βλέπουμε Αγγέλους στα μισογκρεμισμένα ξωκκλήσια , που καμακώνουν τον

δράκο και υμνούν τον Ύψιστο. Όλοι μαζί μπορούμε να αναπαλαιώσουμε τα ερειπωμένα εκκλησάκια

μας και να λειτουργήσουν προς όφελός μας, προστατεύοντας εμάς και τον τόπο μας, γιατί ο Τριαδικός

Θεός ουδέποτε τα εγκατέλειψε. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: