Αφιερωμένο στους θεοσεβείς αναγνώστες μας
Πολλά εμπόδια
προβάλλει η καθημερινότητα του ανθρώπου και αντίστοιχα αρνητικά ερεθίσματα τον
δελεάζουν και αποπροσανατολίζουν από τον δρόμο της θείας αρετής και σοφίας. Ο
κοσμικός άνθρωπος είναι δέσμιος συχνά αλλότριων συνθηκών του βίου του, που δύσκολα συνάδουν με την ψυχοσωματική
του κάθαρση και λύτρωση.
Κι όμως!
Όποιος πραγματικά επιθυμεί τη σωτηρία του, ο δρόμος είναι ανοιχτός και η
Παναγία τον περιμένει με ανοιχτή την αγκαλιά στην είσοδο του ιερού ναού της
ενορίας του. Το ερχόμενο Ψυχοσάββατο το βράδυ, 22 Ιουνίου, 2024, η Βαλύρα έχει
την έναρξη των πανηγυρικών της εκδηλώσεων για τον εορτασμό της Αγίας Τριάδος .
Ποιος Βαλυραίος είναι τόσο δυνατός ώστε να καταφέρει το πρωί της Πεντηκοστής να κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων και γονυπετής να ζητήσει τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος γι΄ αυτόν, την οικογένειά του, τους συγγενείς και συμπατριώτες του;
Η Βαλύρα
αιωνίως σώζεται γιατί υπάρχει έστω κι ένας επάνω στον οποίο επικάθεται το
Πνεύμα το Άγιο κι αυτός είναι σταθερά ο ιερέας
του χωριού μας, ο τωρινός μας εφημέριος, κ. Ιωάννης Φωτεινός. Στον πατέρα Ιωάννη
αποτείνουμε το αίτημά μας για θεία φώτιση….και όσοι πιστοί προσέλθετε στον ιερό
ναό του Αγίου Αθανασίου το πρωί της
ερχομένης Κυριακής.
Η Αποστολική περικοπή που διαβάζεται κατά την
ημέρα της Πεντηκοστής προέρχεται από τις
Πράξεις των Αποστόλων(κεφ.Β΄,1-11 ) και
είναι σε μετάφραση η ακόλουθη:
«Όταν έφτασε η ημέρα της Πεντηκοστής, ήταν όλοι μαζί
συγκεντρωμένοι με ομοψυχία στο ίδιο μέρος. Ξαφνικά ήρθε από τον
ουρανό μια βουή σαν να φυσούσε δυνατός άνεμος, και γέμισε όλο το σπίτι όπου
έμεναν. Επίσης τους παρουσιάστηκαν γλώσσες σαν φλόγες φωτιάς, που
μοιράστηκαν και κάθισαν από μία στον καθένα απ’ αυτούς (εννοεί επάνω στο ηγεμονικό
μέρος στις κεφαλές τους). Όλοι τότε πλημμύρισαν από Πνεύμα Άγιο και άρχισαν να
μιλούν σε άλλες γλώσσες, ανάλογα με την ικανότητα που τους έδινε το Άγιο Πνεύμα.»
(1)
1. Τα επτά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος
Με την ενέργεια
του Αγίου Πνεύµατος, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον Τριαδικό Θεό και ομολογεί, με το Σύμβολο της Πίστεως, τον Πατέρα, τον Υιό
και το Άγιο Πνεύµα ως ομοούσιο και αδιαίρετο Αγία Τριάδα. Τη χάρη του Αγίου
Πνεύματος επικαλούνται οι πιστοί στον εσπερινό της Δευτέρας του Αγίου Πνεύματος
γονυπετείς, που τελείται την Κυριακή της Πεντηκοστής, αμέσως
μετά τη Θεία Λειτουργία. Στις επτά ευχές
των τριών γονυκλισιών γίνεται επίκληση της Αγίας Τριάδος και µνηµονεύονται τα
επτά χαρίσματα του Αγίου Πνεύµατος.Κατά
τον προφήτη Ησαϊα αυτά είναι: «Και αναπαύσεται επ’
αυτὸν Πνεύμα Κυρίου· Πνεύμα σοφίας (άνωθεν σοφία) και συνέσεως
(κατανόησης του θελήματος του Θεού)· Πνεύμα βουλής (σύμφωνα με τη
δικαιοσύνη του Θεού) και ισχύος
(σταθερότητα και ανδρεία στην πίστη προς
τον Θεό)· Πνεύμα γνώσεως (γνώση και επιστήμη που να αφορά το
θέλημα και τον νόμο του Θεού) και ευσεβείας
(αποφυγή των αμαρτιών, εκτενής προσευχή και αγαθοεργία)· και εμπλήσει αυτὸν Πνεύμα
φόβου Θεού (δέος όπως αισθάνεται το παιδί προς τον φυσικό πατέρα του, που προκαλεί την αίσθηση της ευφροσύνης) (Ησ-11,1-2)
».Ο Απόστολος Παύλος επίσης στην προς Γαλάτας επιστολή λέγει: Ο καρπός του Αγίου Πνεύματός εστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη,
μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια» (5, 22).
Η Εκκλησία προσεύχεται στον Θεό για τη φώτιση των ζώντων, παράλληλα για την ανάπαυση της ψυχής των κεκοιµηµένων.
2. Η διάταξη του Εσπερινού της Δευτέρας του Αγίου
Πνεύματος (2)
Ο εσπερινός των τριών γονυκλισιών ακολουθεί τη συνήθη διάταξη του εσπερινού,
αλλά διαφοροποιείται μετά την είσοδο, όπου ψάλλεται το «Φως Ιλαρόν» και
ακολουθούν οι τρεις ομάδες των επτά ευχών της γονυκλισίας. Μετά την πρώτη
γονυκλισία ακολουθεί εκτενής δέηση, μετά τη δεύτερη το «Καταξίωσον Κύριε, εν τη
εσπέρα ταύτη», και μετά την τρίτη γονυκλισία έπονται τα Πληρωτικά, ενώ στη
συνέχεια ο εσπερινός ακολουθεί τη συνήθη διάταξη. Ο επίσκοπος ή πρεσβύτερος
γονατιστός, έμπροσθεν της Ωραίας Πύλης αναγιγνώσκει τις ευχές και αντίστοιχα οι
πιστοί γονυπετείς, με κατάνυξη ψυχής προσεύχονται ενωμένοι προς το Άγιο
Πνεύμα. Την έναρξη κάθε γονυκλισίας την κηρύσσει ο
διάκονος ή ο ιερέας με τη φράση «Έτι και
έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν», καθώς και τη λήξη με τη φράση «Αντιλαβού, σώσον,
ελέησον, ανάστησον, και διαφύλαξον ημάς ο Θεός»(1).
3.Οι επτά ευχές των γονυκλισιών
Οι επτά ευχές των τριών γονυκλισιών είναι πνευματικός θησαυρός υψηλής θεολογικής
αξίας. Υποστηρίζεται από ορισμένους
ερευνητές ότι οι ευχές αυτές είναι έργο
του Μεγάλου Βασιλείου, ενώ άλλοι
παραδέχονται ότι τις συνέθεσε ο Άγιος Σωφρόνιος Ιεροσολύµων. Οι ευχές
αναφέρονται στα ακόλουθα:
Α. Στην ομοούσιο και αδιαίρετο Αγία Τριάδα, στον
αληθινό και Παντελεήμονα Θεό
Β.Στο σωτήριο έργο της ενανθρώπισης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και στην Ανάληψή Του.
Γ.Στα χαρίσματα,
ενέργεια και φωτισμό του Αγίου Πνεύματος.
Δ. Στην αγάπη και μακροθυμία του Θεού-Πατρός
Ε. Στη λυτρωτική δράση της μετανοίας των πιστών
Στ. Στο σύνδεσμο μεταξύ ζώντων και κεκοιμημένων
4. Οι
τρείς Γονυκλισίες και το περιεχόμενό τους (2)
Η πρώτη γονυκλισία περιλαμβάνει 2 ευχές καθώς και
η δεύτερη, ενώ η Τρίτη περιέχει τις τρεις τελευταίες ευχές.
Α΄
Γονυκλισία
Η πρώτη ευχή απευθύνεται στον Θεό-Πατέρα, πού για την
σωτηρία του ανθρωπίνου γένους έλαβε σάρκα και οστά ο Υιός και Λόγος Του και μετά την Ανάληψη Του Κυρίου ημών Ιησού
Χρήστου κατέπεμψε το Άγιο Πνεύμα. Την κάθαρση δια του Αγίου Πνεύματος με παρρησία ζητούν από τον
Θεό και Πατέρα οι πιστοί. Οι πιστοί μετανοούν, αναγνωρίζοντας τις
αμαρτίες τους. Με ελπίδα στον Ελεήμονα
Θεό, ζητούν γονυπετείς άφεση αμαρτιών δια της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος.
Στη
δεύτερη ευχή ο λειτουργός ευχαριστεί τον Θεό για τις δωρεές Του και
ζητεί συγχώρηση των αμαρτημάτων που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Στη συνέχεια προσεύχεται για την προστασία του ποιμνίου του κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Β΄
Γονυκλισία
Η τρίτη ευχή απευθύνεται
στον Ιησού Χριστό και τον καλεί να μας διδάξει πώς πρέπει να
προσεύχεται ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος , έχοντας επίγνωση των αμαρτιών του, ζητεί άφεση και θεία διάκριση. Ο λειτουργός εύχεται ο Θεός να δεχτεί και να εκπληρώσει τις ευχές των πιστών.
Η τέταρτη ευχή αποτελεί μια έκκληση στον ελεήμονα
Θεό να φανεί φιλεύσπλαχνος προς το
δημιούργημα Του, τον άνθρωπο, και να τον προστατεύει από κάθε
κακό, τόσο την ήμερα όσο και την νύχτα. Ο
λειτουργός δέεται προς τον Θεό να
προστατεύσει τους πιστούς και την ηµέρα
που έρχεται.
Γ΄
Γονυκλισία
Η
πέµπτη και η έκτη ευχή αναφέρονται στους κεκοιµηµένους.
Η πέμπτη ευχή απευθύνεται στον Σωτήρα Χριστό και
αναφέρει τις ευεργεσίες που μας προσέφερε με το Σταυρό, την Ταφή και την Ανάσταση
Του ως και τη νίκη Του επί των πονηρών πνευμάτων. Εκφράζει ευχαριστίες για την αποστολή του Αγίου
Πνεύματος και δεήσεις υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων και όλων εκείνων που έζησαν πριν την
ενανθρώπιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Η
έκτη ευχή αποτελεί μια ικεσία για συγχώρηση των αμαρτιών και ενδυνάμωση του
ανθρώπου. Η
πίστη στην μεταθανάτια ζωή και μάλιστα στην αιώνια ζωή αποτελεί βασικό δόγμα
της Εκκλησίας, το όποιο περιέχεται και στο σύμβολο της Πίστεως και συναρτάται
με την Ανάσταση του Κυρίου. Άλλωστε, όλη η επί γης ζωή του ανθρώπου είναι μία
προετοιμασία για την αιώνια ζωή και ακριβώς γι’ αυτό και η παρούσα ζωή είναι
σημαντικότατη, αφού απ’ αυτήν εξαρτάται και η αιώνια. Οι πιστοί, διά του
λειτουργού ευχαριστούν το Θεό για όλα καθώς και για την έξοδο από αυτό τον κόσµο,
παρότι αυτή δεν πραγµατοποιήθηκε για τους ιδίους ακόµα.
Προς το τέλος της έκτης ευχής, ο λειτουργός
προσεύχεται µία επιπλέον φορά για την ανάπαυση και την
άφεση των αµαρτιών όλων των πιστών, ζητώντας ανάπαυση και συγχώρηση για τους κεκοιµηµένους και ευλογία και
ειρηνικά και αγαθά τέλη για τους ζώντες.
Τέλος
η έβδομη ευχή ταυτίζεται µε την έβδοµη
ευχή του Λυχνικού, η οποία διαβάζεται σε κάθε εσπερινό.
Η ευχή περιέχει δοξολογία προς τον σοφό δημιουργό
και παράκληση, όπως φυλάσσει τα πλάσματα Του κατά την εσπέρα και κατά την νύκτα και γενικώς
καθ’ όλον τον επί γης βίο μας και να μας διατηρεί την ελπίδα της αιωνίου ζωής,
ακόμη και κατά τον ύπνο μας. Τέλος είναι µία εσπερινή ευχή στην οποία η Παναγία
Θεοτόκος καλείται να µεσιτεύσει προς το Θεό για τη συγχώρηση των αµαρτιών του
λαού.
Είθε το Πνεύμα
το Άγιο να μάς καθίσει με ταπείνωση, μετάνοια , αγάπη Θεού και αγάπη προς τον
πλησίον στα θρανία του Πανεπιστημίου της
Ουρανίου Βασιλείας και να μάς κοσμήσει με τις πλούσιες δωρεές Του.
Χρόνια Πολλά Βαλύρα μας!
Πηγές:
1.https://orthodoxia.info/news/dorea-agioy-pneymatos/
2.vimaorthodoxias.gr
Ο Θεός μεθ΄ημών,
Ευθυμία Η. Κοντοπούλου
19-6-2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου