Η Αγία Μεγαλομάρτυς Αναστασία η Φαρμακολύτρια

 

                                                                      Φωτό: Aperges

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Αναστασία η Φαρμακολύτρια συγκαταλέγεται μεταξύ των ενδοξοτέρων μαρτύρων της πρώτης Εκκλησίας και τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 22 Δεκεμβρίου. Ο βίος και το μαρτύριό της διασώζονται στη συναξαριακή και υμνογραφική παράδοση της Εκκλησίας, όπως καταγράφονται στο Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως, στον Μέγα Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου και στο Μηναίον Δεκεμβρίου (βλ. Αποστολική Διακονία).

Η Αγία γεννήθηκε στη Ρώμη στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ., σε εποχή έντονων διωγμών κατά των Χριστιανών. Ο πατέρας της, Πραιτεξτάτος, ήταν επιφανής ειδωλολάτρης αξιωματούχος, ενώ η μητέρα της Φαύστα ήταν κρυπτοχριστιανή και φρόντισε να καλλιεργήσει στην κόρη της την πίστη στον Χριστό και την αγάπη προς τον πλησίον (Μέγας Συναξαριστής, τόμ. Δ΄). Διδάσκαλος και πνευματικός της υπήρξε ο άγιος ιερομάρτυρας Χρυσόγονος, ο οποίος τη μύησε στη χριστιανική ζωή και την ενίσχυσε πνευματικά.

Παρά τη θέλησή της, η Αναστασία εξαναγκάστηκε να παντρευτεί τον ειδωλολάτρη Πόπλιο. Ο σύζυγός της, όταν αντιλήφθηκε τη χριστιανική της πίστη, την υπέβαλε σε σκληρή μεταχείριση και περιορισμούς. Η Αγία, όμως, με αξιοθαύμαστη υπομονή, αφιερώθηκε μυστικά στη διακονία των φυλακισμένων Χριστιανών, επισκεπτόμενη τις φυλακές, προσφέροντας τροφή, φάρμακα και κυρίως πνευματική παρηγοριά σε όσους οδηγούνταν στο μαρτύριο (Συναξάριον Δωροθέου Μονεμβασίας).

Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Αγία απελευθερώθηκε από τους περιορισμούς και αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στο έργο της αγάπης. Περιόδευε σε πόλεις και τόπους εξορίας, φροντίζοντας ασθενείς και πάσχοντες, ενώ ιδιαίτερη χάρη της είχε δοθεί από τον Θεό στη θεραπεία δηλητηριασμένων ανθρώπων. Από αυτή τη διακονία προήλθε και το προσωνύμιό της «Φαρμακολύτρια», δηλαδή εκείνη που λύνει τη δύναμη   των δηλητηρίων, σωματικών και πνευματικών (Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας, Βίος και Θαύματα).

Κατά τον μεγάλο διωγμό του Διοκλητιανού, η Αγία συνελήφθη ως χριστιανή. Υπέμεινε σκληρά βασανιστήρια, χωρίς να αρνηθεί την πίστη της. Σύμφωνα με τις συναξαριακές πηγές, παρέδωσε την αγία ψυχή της στον Χριστό διά πυρός, ολοκληρώνοντας τον μαρτυρικό της αγώνα περί το έτος 304 μ.Χ. (Μηναίον Δεκεμβρίου).

Η χάρη της Αγίας Αναστασίας δεν έπαυσε να ενεργεί μετά την κοίμησή της. Πλήθος θαυμάτων καταγράφονται στη συνείδηση του εκκλησιαστικού σώματος: θεραπείες ασθενών, απελευθερώσεις από εξαρτήσεις, ανακούφιση ανθρώπων που υπέφεραν από δηλητηριάσεις ή ψυχικά δεσμά. Ιδιαίτερα τιμάται ως προστάτιδα όσων δοκιμάζονται από φαρμακεία, μαγεία και πνευματικές επιδράσεις, σύμφωνα με την πατερική κατανόηση της ασθένειας ως σωματικής και πνευματικής πληγής (πρβλ. Γ. Μεταλληνός, Η μαρτυρία των Αγίων στους πρώτους αιώνες).

Σημαντικό κέντρο τιμής της Αγίας αποτελεί η Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας κοντά στη Θεσσαλονίκη, όπου φυλάσσονται ιερά λείψανά της και όπου μέχρι σήμερα καταγράφονται μαρτυρίες θαυμαστών επεμβάσεων.

Η Εκκλησία συνοψίζει τη θεολογία και την εμπειρία της Αγίας στο απολυτίκιό της:

Ἦχος δ΄

Τὴν νύμφην Χριστοῦ ἀνυμνήσωμεν,

Ἀναστασίαν τὴν ἔνδοξον,

τὴν τῶν φαρμάκων λυτρώτριαν·

τῇ γὰρ τοῦ Σταυροῦ δυνάμει,

τὰς τοῦ ἐχθροῦ μηχανὰς ἐνέκρωσεν·

διὸ καὶ ἡμᾶς ἐκ παθῶν καὶ κινδύνων ἐλευθεροῖ,

πρεσβεύουσα ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Το μήνυμα της Αγίας Αναστασίας παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο. Η ζωή της μαρτυρεί ότι η αληθινή θεραπεία δεν περιορίζεται στο σώμα, αλλά αγκαλιάζει ολόκληρο τον άνθρωπο. Με υπομονή, ταπείνωση και έμπρακτη αγάπη, η Αγία έγινε όργανο της θεραπευτικής χάρης του Θεού, φανερώνοντας ότι ο Σταυρός του Χριστού είναι δύναμη ελευθερίας και ζωής.

Με την ευκαιρία της ιεράς μνήμης της, ευχόμαστε η Αγία Μεγαλομάρτυς Αναστασία η Φαρμακολύτρια να πρεσβεύει για όλους μας, να χαρίζει υγεία ψυχής και σώματος, να λύνει κάθε δεσμό φανερό και αφανή και να μας ενισχύει στον πνευματικό μας αγώνα.

Χρόνια πολλά και ευλογημένα σε όσους εορτάζουν.

Αγία Αναστασία, πρέσβευε υπέρ ημών. Αμήν.

Βιβλιογραφία

1. Συναξάριον Κωνσταντινουπόλεως.
   Έκδοση Β. Γ. Μπενέκη, Αθήνα.

2. Νικόδημος Αγιορείτης, Ἅγιος.
   Μέγας Συναξαριστής, τόμος Δ΄.
   Εκδόσεις Αστήρ, Αθήνα.

3. Μηναῖον Δεκεμβρίου.
   Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος.

4. Δωρόθεος Μονεμβασίας.
   Συναξαριστής.
   Έκδοση Ι. Ρηγόπουλος, Αθήνα.

5. Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας (Θεσσαλονίκη).
   Η Αγία Αναστασία: Βίος και Θαύματα.
   Έκδοση της Ιεράς Μονής.

6. Μεταλληνός, Γεώργιος Α.
   Η μαρτυρία των Αγίων στους πρώτους αιώνες.
   Εκδόσεις Αρμός, Αθήνα.
   Λόγος Θείου Φωτός