Άγιος Διονύσιος ο θαυματουργός-Πρότυπο συγχωρήσεως και αγιότητος

 

 

Εισαγωγή

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά ιδιαιτέρως τους Αγίους της ως ζωντανά μέλη του Σώματος του Χριστού, ως ανθρώπους που έζησαν το Ευαγγέλιο «ἐν πράξει καὶ ἀληθείᾳ». Ανάμεσα στις φωτεινές αυτές μορφές ξεχωρίζει ο Άγιος Διονύσιος  ο θαυματουργός, ο «Άγιος της συγχωρήσεως», ο οποίος αποτελεί όχι μόνο το καύχημα της Ζακύνθου αλλά και πνευματικό θησαυρό ολόκληρης της Ελλάδος. Η  εκκλησία μας τιμά τον Άγιο Διονύσιο, Επίσκοπο Αιγίνης, στις 17 Δεκεμβρίου και η Ζάκυνθος σύσσωμη πανηγυρίζει . 

Η ζωή, το έργο και τα θαύματά του αποτελούν ζωντανή μαρτυρία της δύναμης της μετανοίας, της ανεξικακίας και της έμπρακτης αγάπης, αρετές που ο ίδιος έζησε και δίδαξε σε μια ταραγμένη ιστορική εποχή.

Βίος του Αγίου Διονυσίου

Ο Άγιος Διονύσιος γεννήθηκε το 1547 στη Ζάκυνθο από την επιφανή και ευλαβή οικογένεια των Σιγούρων. Από τα νεανικά του χρόνια διακρινόταν για την αγάπη του προς τον Θεό, την κλίση του προς την προσευχή και τη μελέτη των ιερών γραμμάτων, αλλά και για τον μειλίχιο χαρακτήρα του. Παρότι θα μπορούσε να ακολουθήσει κοσμική σταδιοδρομία, η καρδιά του έκλινε προς τη μοναχική αφιέρωση.

Σε νεαρή ηλικία αποσύρθηκε στο Μοναστήρι των Στροφάδων νήσων απέναντι από τη Ζάκυνθο, όπου εκάρη μοναχός , στη συνέχεια χειροτονήθηκε ιερεύς, και έλαβε το όνομα Διονύσιος. Εκεί ασκήθηκε στην υπακοή, τη σιωπή και την εγκράτεια, προκόπτοντας γρήγορα στα πνευματικά. Η φήμη της αρετής του ξεπέρασε τα όρια της μονής και πολλοί προσέτρεχαν κοντά του για πνευματικές συμβουλές.

Η επιθυμία για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους

Ο Άγιος Διονύσιος είχε έντονη την επιθυμία να επισκεφθεί τους Αγίους Τόπους, να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο και να βαδίσει στα ίχνη της επίγειας ζωής του Κυρίου. Το προσκύνημα αυτό το θεωρούσε ως πνευματική ολοκλήρωση της μοναχικής του πορείας και προετοιμαζόταν γι’ αυτό με νηστεία και προσευχή.

Καθ’ οδόν, όμως – σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση – συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών που επέμεινε να χειροτονηθεί Επίσκοπος Αιγίνης.  Δεν ήταν θέλημα Θεού να συνεχίσει το ταξίδι του προς τα Ιεροσόλυμα. Αντ’ αυτού, κλήθηκε να επιστρέψει και να αναλάβει ποιμαντική διακονία, διότι «ἄλλος ἦταν ὁ δρόμος τῆς ἀγιασμοῦ του».

Η υπακοή του Αγίου στο θέλημα του Θεού υπήρξε άμεση και άνευ αντιλογίας. Εγκατέλειψε το προσωπικό του όραμα και αποδέχθηκε την κλήση της Εκκλησίας, δείχνοντας ότι η αληθινή αγιότητα δεν βρίσκεται μόνο στην άσκηση και στο προσκύνημα, αλλά πρωτίστως στη διακονία του ανθρώπου.

Η ποιμαντική κλήση και το επισκοπικό αξίωμα

 Χειροτονήθηκε Επίσκοπος Αιγίνης. Παρά τη μεγάλη ευθύνη του αξιώματος, παρέμεινε απλός και ταπεινός, ζώντας ως μοναχός και όχι ως άρχοντας. Η ποιμαντική του δράση χαρακτηριζόταν από αγάπη, επιείκεια και διάκριση. Δεν διοικούσε με αυστηρότητα, αλλά με πατρική στοργή, φροντίζοντας ιδιαιτέρως τους φτωχούς, τους κατατρεγμένους και τους αμαρτωλούς.

Ωστόσο, ο Άγιος δεν παρέμεινε για πολλά χρόνια στον επισκοπικό θρόνο. Από βαθιά ταπείνωση και επιθυμία για ησυχία παραιτήθηκε, επιστρέφοντας στον μοναχικό βίο, στην Ιερά Μονή Αναφωνήτριας στην πατρίδα του.  

Τα τελευταία χρόνια και η κοίμηση

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στη Ζάκυνθο, υπηρετώντας ως πνευματικός πατέρας και εξομολόγος. Εκεί έλαβε χώρα και το συγκλονιστικό γεγονός της συγχωρήσεως του φονιά του αδελφού του, που επισφράγισε την αγιότητά του.

Ο Άγιος Διονύσιος εκοιμήθη ειρηνικά στις 17 Δεκεμβρίου 1622, αφήνοντας ως παρακαταθήκη όχι γραπτά έργα, αλλά ένα ζωντανό Ευαγγέλιο αγάπης και συγχωρήσεως.Το λείψανό του τάφηκε στην Ιερά Μονή Στροφάδων, στο παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου.Αργότερα μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο όπου φυλλάσεται έως σήμερα στον περικαλλή ναό του. Η Εκκλησία τον κατέταξε σύντομα στο Αγιολόγιο, και το άφθαρτο ιερό του λείψανο μαρτυρεί  αιωνίως τη χάρη του Θεού που κατοίκησε μέσα του.

 Η πνευματική δράση και το έργο του

Η δράση του Αγίου Διονυσίου χαρακτηρίζεται από τρία βασικά στοιχεία:

1. Ταπείνωση – Παρά την αρχοντική καταγωγή και το επισκοπικό αξίωμα, ζούσε λιτά και ασκητικά.

2. Ποιμαντική φροντίδα – Υπήρξε στοργικός ποιμένας, πνευματικός καθοδηγητής και παρηγορητής των πονεμένων.

3. Ανεξικακία και συγχώρηση – Η ζωή του υπήρξε έμπρακτο κήρυγμα της ευαγγελικής εντολής της αγάπης.

Χαρακτηριστικό είναι ότι απέφευγε τη δημοσιότητα, προτιμώντας τη σιωπή και την προσευχή, ενώ δίδασκε περισσότερο με το παράδειγμα παρά με τον λόγο.

Το κορυφαίο γεγονός της συγχωρήσεως

Το συγκλονιστικότερο περιστατικό του βίου του είναι η συγχώρηση του φονιά του αδελφού του. Όταν ο καταδιωκόμενος δράστης κατέφυγε στο μοναστήρι ζητώντας άσυλο, ο Άγιος όχι μόνο δεν τον παρέδωσε, αλλά αφού τον έκρυψε και τον προστάτευσε, του υπέδειξε δρόμο μετανοίας – χωρίς να του αποκαλύψει ποτέ ότι γνώριζε την ενοχή του.

Η πράξη αυτή δεν αποτελεί απλώς ηθικό παράδειγμα, αλλά βαθύ θεολογικό γεγονός: ο Άγιος βιώνει στην πράξη το λόγο του Χριστού «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν».

Θαύματα του Αγίου

Ο Άγιος Διονύσιος είναι θαυματουργός τόσο εν ζωή όσο και μετά την κοίμησή του. Το άφθαρτο λείψανό του, που φυλάσσεται στον ομώνυμο ναό στη Ζάκυνθο, αποτελεί πηγή ιάσεων και θείας παρηγορίας.

Αναφέρονται:

• θεραπείες ασθενειών,

• σωτηρία ναυτικών,

• παρηγοριά σε οικογενειακές δοκιμασίες,

• πνευματική ενίσχυση πιστών.

Ιδιαίτερη είναι η παράδοση ότι το ιερό λείψανο «μετακινείται» όταν ο Άγιος εξέρχεται για να βοηθήσει όσους τον επικαλούνται με πίστη.

Θεολογική σημασία της μορφής του Αγίου

Ο Άγιος Διονύσιος αποτελεί θεολογικό υπόδειγμα συγχωρήσεως, δείχνοντας ότι η αγιότητα δεν είναι θεωρία αλλά πράξη ζωής. Συνδέει την άσκηση με την κοινωνική ευθύνη και αποδεικνύει ότι η αληθινή δύναμη της Εκκλησίας βρίσκεται στην αγάπη και όχι στην εξουσία.

Απολυτίκιο Αγίου Διονυσίου

Ἦχος α΄

Τῆς Ζακύνθου τὸ καύχημα

καὶ τῆς Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα,

Διονύσιε Ὅσιε Πάτερ,

συγχωρήσεως πρότυπον

καὶ ταπεινώσεως ὑπόδειγμα,

πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ

σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ευχές

Εἴη ἡ χάρις καὶ ἡ πρεσβεία τοῦ Ἁγίου Διονυσίου μεθ’ ἡμῶν,

να μας διδάσκει τὴν ἀνεξικακία,

να μας φωτίζει στὴν ὁδὸ τῆς μετανοίας

καὶ νὰ μας ἐνισχύει στὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως.

Ἀμήν.

Επίλογος

Ο Άγιος Διονύσιος δεν ανήκει μόνο στο παρελθόν· είναι σύγχρονος, επίκαιρος και βαθιά αναγκαίος στον σημερινό κόσμο της βίας και της μνησικακίας. Η Ζάκυνθος και ολόκληρη η Ελλάδα τιμούν στο πρόσωπό του έναν Άγιο που δίδαξε σιωπηλά αλλά έζησε μεγαλειωδώς το Ευαγγέλιο της αγάπης.

Βιβλιογραφία

1. Συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας

2. Μητροπολίτου Διονυσίου Λαδά, Ὁ Ἅγιος Διονύσιος Ζακύνθου

3. Ἀρχιμ. Βασιλείου Γοντικάκη, Πνευματικὰ Πρόσωπα τῆς Ἑλλάδος

4. Παπαδοπούλου Ι., Οἱ Ἅγιοι τῶν Ἑπτανήσων

5. Λειτουργικά βιβλία Εκκλησίας της Ελλάδος
   -Λόγος Θείου Φωτός